Man en vrouw in nieuwtestamentisch licht (3)

1 Korinthe 11 : 2-16-hoofd

Christus is het Hoofd van elke man, de man is het hoofd van de vrouw en God is het Hoofd van Christus. Dat hebben we grondig te overwegen, als Paulus het heeft over het gedrag en de hoofdbedekking van vrouwen in de gemeente. We zijn daar niet mee klaar door dit schriftgedeelte te typeren als hèt voorbeeld voor de tijdgebondenheid van de bijbel. Paulus schrijft niet zomaar wat, maar als een geroepen apostel van Christus. De Heilige Geest heeft hem inzage gegeven in een wondere samenhang tussen de plaats van man en vrouw in relatie tot Christus en God. God bepaalt in Christus de plaats van man en vrouw. Niet alleen binnen, maar ook buiten het huwelijk. Dat geldt gehuwden en ongehuwden. De achtergrond van dit gedeelte wordt gevormd door de schepping van man en vrouw in Genesis. Onweerlegbaar stelt de apostel vast: de man is het hoofd van de vrouw. Het oude huwelijksformulier heeft dat nadrukkelijk overgenomen. Hoevelen, ook binnen de gereformeerde gezindte, hebben daar moeite mee? Echter dit wordt pas dan door man en vrouw recht verstaan, als de man zich realiseert dat Christus zijn Hoofd is. Elke gedachte superieur te zijn dient uitgebannen te worden. Het gaat niet aan de autoritair optredende te zijn, maar om de verstandige liefdevolle leidinggevende te zijn. Daarbij heeft de man te zien op Christus, Die het Hoofd van de schepping, bijzonder het Hoofd van Zijn gemeente is. 'De man ontvangt in de bijbel een verantwoordelijke plaats vóór en boven de vrouw, waarbij hij Christus boven zich heeft en God verantwoording schuldig is.'

In dat verband spreekt de apostel over de hoofdbedekking van de vrouw. Dat onderstreept het feit dat de man man dient te zijn en dat de vrouw vrouw dient te zijn. Dat Paulus dit zo met nadruk aan de orde stelt komt, omdat wij vanuit ons hedendaagse emancipatie-denken al te gauw vergeten dat reeds in Paulus dagen sprake was van een emancipatiementaliteit! Het hellenisme had een humaniserende en nivellerende invloed op het gemeenteleven. Het profeteren wordt door Paulus voor de vrouw niet verboden, maar dat heft het onderscheid van man en vrouw in de eredienst niet op. 1 Korinthe 11 en 14 vormen daarin geen tegenstelling.

Juist in de eredienst is het nodig dat de scheppingsordening uitkomt. Man en vrouw zijn geschapen naar Gods beeld. Dat laat geen klakkeloze verwisseling toe, waarbij geen recht wordt gedaan aan het wederzijdse onderscheid. Adam treedt duidelijk op de voorgrond. Hij is de eerste en, draagt de naam en geeft de dieren namen. 'Er komt geen tweemanschap, maar de vrouw wordt de man tot hulp gegeven. Daardoor wordt ook de vrouw volledig betrokken in het onderwerpen van de aarde, maar zij ontvangt haar plaats en opdracht niet buiten de man om, maar juist door en in Adam. Zo kan de vrouw alleen Gods beeld vertonen als 'heerlijkheid van de man', die 'heerlijkheid Gods' is.'

Adam werd uit het stof genomen en geformeerd. Eva werd uit Adam 'genomen'. De apostel geeft hiermee een scheppingsgegeven aan, dat niet uitgewist mag worden. 'Bloodshoofds bidden en profeteren is dus het voorrecht van de man. De vrouw moet daarentegen haar hoofd bedekken (onduidelijk blijft of het hier gaat om een sluier of om lang haar dat opgebonden wordt). De man is vrij, zijn vrouw niet. Adam mocht heersen over al het geschapene. Zo weerspiegelde hij de heerlijkheid Gods. Eva evenwel is uit de man genomen en zij op haar beurt weerkaatst de glans van Adam. Om die reden (de man het beeld Gods en de afglanzing van de heerlijkheid Gods, de vrouw uit de man genomen en om de man geschapen en als zodanig de weerkaatsing van de heerlijkheid van de man) moet de vrouw een 'macht' op het hoofd hebben om der engelen wil. Die 'macht' is waarschijnlijk de band, die het kapsel bij elkaar hield en zo het hoofd bedekte. En deze hoofdbedekking dient niet tot afweer van de begeerlijkheid der boze engelen, maar tot vermeerdering van de vreugde der goede engelen, die zich verblijden, als de van God gestelde orde gehandhaafd wordt. En dat is dan in dit geval Genesis 1 en 2. We gaan verder met het lezen van 1 Korinthe 14 : 33-36.

1 Korinthe 14 : 33-36 - zwijgen

In de gemeente gaat het erom, dat er vrede is. Terwille van die vrede spreekt Paulus over het goud van het zwijgen. Er waren tijdens de discussie op de gemeentesamenkomst nogal wat vrouwen orde verstorend aan het woord. Zij kregen het woord niet, maar namen het. Zondige emancipatiegevoelens drongen zich op. Juist in de gemeentesamenkomst dient echter uit te komen dat de man het hoofd is. 'Daarom zou een vrouw, als zij in de samenkomsten der gemeente ging 'profeteren', naar aanleiding van een hoofdstuk uit de Schrift een toespraak hield of met vragen kwam, afbreuk doen aan het primaat van haar man. Als ze het woord nam, zou ze de man passeren. Men mag de sinds de schepping gegeven volgen rangorde niet omkeren. Eerst de man en dan de vrouw. Niet andersom!'

Mogen we u vragen Galaten 3 : 28 eens te lezen?

Galaten 3 : 28 - één in Hem

Wie denkt dat hier het onderscheid tussen man en vrouw wordt uitgewist, die vergist zich. Man en vrouw zijn weliswaar één in geloofsverbondenheid. Het gaat hier dan ook over de geestelijke gelijkwaardigheid. Zowel man als vrouw mogen in Christus vrij toegaan tot de troon van Gods genade. God schiep geen vrijen en slaven, geen Joden en Grieken, maar wel de mens als man en vrouw! Paulus spreekt in feite over de manier waarop Jood en Griek, slaaf en vrije, man en vrouw delen in de belofte van God. Allen ontvangen de belofte door het geloof alleen. 'Maar deze gelijkheid van genade is iets anders dan een gelijkheid van begenadigden. Daarover handelt Galaten 3 niet. Gelijke genade voor allen heft ongelijkheid niet op. Genade is geen gelijkmaker.' 'Voor Paulus is er geen discrepantie tussen de ene these 'de man is het hoofd van de vrouw' en de andere 'in Christus is noch mannelijk noch vrouwelijk'. 'Man en vrouw behoren integraal tot het lichaam van Christus, zonder dat het geslachtelijk onderscheid geloochend en de juridisch verschillende positie opgeheven moet worden. Voor Paulus ligt hier geen probleem. Dan moeten we dat ook niet suggereren. Het bijzondere is, dat hij zich distantieert van Joden, Perzen en Grieken, die op de vrouw als een tweederangs schepsel neerzagen. Hij discrimineert niet, zoals Jezus dat ook niet deed.' Mogen we u uitnodigen Efeze 5 : 21-33 te lezen?

Efeze 5 : 21-33 - onderdanig

De meest uitvoerige christologische uiteenzetting over de verhouding van man en vrouw wordt hier gegeven. De apostel ziet in het schriftverband het hele christenleven in eschatologisch licht. Genesis 2 en Efeze 5 worden aan elkaar verbonden, waar de eenwording van man en vrouw wordt omschreven als volgt: Deze verborgenheid is groot; doch ik zeg dit, ziende op Christus en op de Gemeente.' De apostel interpreteert Genesis 2 : 24 christologisch ecclesiologisch. We vinden hier de visie verwoord, dat Genesis 2 : 24 het geheim bevat van de Christus en Zijn Gemeente. De man is daarbij het hoofd van de vrouw, zoals Christus het Hoofd van Zijn Gemeente is. Eva is uit Adam genomen. Zij is uit het lichaam van haar hoofd genomen. Het gaat hier om een gezagsverhouding, met de schepping gegeven. Die gezagsverhouding blijkt echter vóór alles een liefdesverhouding te zijn. Elkaar onderdanig zijnde in de vreze Gods. Zoals Christus de Behouder is van het lichaam. Zijn Gemeente, zo heeft de man zijn vrouw lief als zijn lichaam. Hij zorgt in liefde voor haar en bemint haar. Een parallel wordt getrokken tussen de onderdanigheid aan de man en die aan Christus. Een analogie bestaat er tussen Christus als Hoofd van Zijn Gemeente en de man als hoofd van zijn vrouw. We moeten oppassen dat we het begrip 'onderdanigheid' niet uithollen. De neiging bestaat om er zolang aan te vijlen, totdat er geen enkele boven-en onderschikking meer overgebleven is. Als we het Nieuwe Testament laten zeggen, wat het zeggen wil, dan zullen we het gezagselement moeten handhaven. Er is een bepaalde rangorde. En ook daarin is variatie. Om het beeld van Karl Earth te gebruiken: de relatie man-vrouw is niet omkeerbaar en verwisselbaar als de twee helften van een zandloper. Zoals de gemeente Christus als het Hoofd erkent, zo zal de vrouw haar man als hoofd erkennen. Zoals Christus, de Behouder van het lichaam, de gemeente liefheeft, zo zal de man zijn vrouw liefhebben als zijn eigen lichaam. De relatie tussen Christus en de gemeente wordt zo ten voorbeeld gesteld aan gehuwden.

Hierop aansluitend lezen we Colossenzen 3 : 18-21.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen