Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Brief aan Generale Synode

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Brief aan Generale Synode

De kernbewapening

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

De diepste reden, dat wij ons met deze brief tot u richten is intussen, dat u zich - zoals de brief het stelt - waagt op een 'andere weg'. Die andere weg is namelijk naar onze diepste overtuiging geen kerkelijke, geen bijbelse, geen theologische maar een politieke weg.

Aan de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk p/a Carnegielaan 9 's Gravenhage.

Huizen, 5 januari 1981

Zeer geachte synode,

In november 1980 besloot u zich met een pastorale brief inzake de kernbewapening te richten tot de hervormde gemeenten. 'Wij willen tot u spreken, en daarom ook met u', omdat wij 'niet' 'namens' 'u allen kunnen spreken', zo wordt in het begin van de brief gezegd. Aan het feit, dat u beseft dat u in uw brief niet namens alle hervormde leden en gemeenten hebt gesproken en uit het feit, dat u zich tot de gemeenten richt, ontlenen wij de vrijmoedigheid op deze brief te reageren. Wij doen dit publiekelijk, omdat de inhoud van de brief reeds getrokken is in een brede politieke en maatschappelijke discussie en wij daarom ook stem willen geven aan die leden der gemeente, die de conclusie van uw brief onmogelijk kunnen delen.

Eigen recht

Graag willen wij voorop stellen, dat de kerk in haar spreken in de samenleving 'van eigen rechte' is. Wanneer zij zich gedrongen weet profetisch te spreken in zaken, die de gehoorzaamheid aan het Woord Gods regarderen, dan zal zij dat moeten doen zonder aanzien des persoons en blind voor de uitkomst, slechts ziende op het Gebod. Wij stellen dit in de eerste plaats, omdat thans blijkt dat nogal wat leden van de Nederlandse Hervormde Kerk bedanken voor de kerk. Wij nemen zulk een bedanken alleen in zoverre ernstig als het gaat om leden, die met hart en ziel bij het kerkelijk leven betrokken waren. Voor hen, in hun gewetensnood, willen wij het in deze brief ook opnemen. Niet voor hen die nu voor de kerk bedanken terwijl ze er innerlijk al afscheid van hadden genomen.

Wij stellen dit in de tweede plaats, omdat politici uit partijpolitieke motieven gebruik of misbruik maken van uw brief. Daarom herhalen wij dat het onze overtuiging is dat u mag en moet spreken zonder aanzien des persoons en ongeacht de consequenties. Maar dan zal het spreken van de kerk ook werkelijk profetisch moeten zijn.

Blijft evenwel onverlet het feit, dat u weet niet 'namens allen' in de Hervormde Kerk te kunnen spreken. Namens wie spreekt u dan eigenlijk wel, zo luidt onze vraag. Want het recht der Waarheid wordt in de kerk toch niet uitgemaakt bij meerderheid van stemmen? Wanneer u als ambtelijke vergadering doordrongen bent van het 'Zo spreekt de Heere' behoeft u zich niet te verontschuldigen dat u niet namens allen spreekt. Dan bent u als ambtelijke vergadering van eigen rechte.

Cultuurcrisis

Wij willen - als wij nu ingaan op uw brief - niet met de deur in huis vallen door direct al de conclusie van uw brief af te vallen. Wij waarderen namelijk, dat u terzake van de huidige bewapeningswedloop spreekt over ontwikkelingen, waaruit blijkt dat 'de zonde, die zich daarin uit, zich ook diep in onszelf heeft genesteld' en dat u spreekt van een uiting van 'een verstrekkende krisis in onze kultuur' en van 'ongehoorzaamheid tegenover God en gebrek aan liefde jegens de naaste'. Wij waarderen zeer dat u oproept tot 'gemeenschappelijke verootmoediging voor God en tot belijdenis van onze gezamenlijke schuld'.

Wij beseffen namelijk met u diep, dat wij leven in een ernstige cultuurcrisis. Wij zouden het echter in hoge mate gewaardeerd hebben wanneer u de wortel van deze cultuurcrisis duidelijker had bloot gelegd en wanneer u concreter was geweest in het aangeven van de symptomen van deze cultuurcrisis. Nu richt u zich op één aspect, de kernbewapening als zodanig. U maakt de cultuurcrisis manifest aan de hand van één afschuwelijke realiteit. Maar zouden in het kader van uw brief niet vele symptomen gesignaleerd hebben moeten worden? Is de worteloorzaak niet de toenemende vervreemding van God, de om zich heengrijpende secularisatie en daarmee gepaard gaande ontkerkelijking, de eigenmachtigheid van de mens en de toenemende wetteloosheid terzake van alle geboden Gods? In onze tijd is er doorgaans een selectieve benadering van de cultuurcrisis. Wij menen dat uw brief daaraan ook lijdt. .

Dat u de werking van kernwapens - met hun afschuwelijke mogelijkheid om Gods schepping totaal te vernietigen - als behorend tot de demonische machten van deze tijd aanwijst, ontmoet ons bezwaar niet. Maar in het licht van Mattheüs 24 b.v. is de apocalyptische tijd juist ook gekenmerkt dgor véle geestelijke verleidingen. Daarover hadden we in uw brief graag meer gelezen. .

Wederkomst

U spreekt in uw brief uit, dat het gebruik van kernwapens het mogelijk maakt 'in enkele uren tijds de aarde voor duizenden jaren onbewoonbaar en ontoonbaar te maken'. Wij verstaan uw zorg omtrent het aan ons toevertrouwde beheer over Gods Schepping. En wij staan inderdaad voor de opdracht alles te doen wat in ons vermogen ligt om de aarde voor het nageslacht leefbaar te houden. Maar het is naar onze overtuiging misleidend als de kerk over 'duizenden jaren' van deze wereld spreekt en geheel zwijgt over de wederkomst des Heeren en het verlangen daarnaar. De geschiedenis en haar voleinding liggen uiteindelijk geheel in Gods hand. Dat mag aan het kerkelijk spreken ook een heilige onbevangenheid geven. Die onbevangenheid, vanuit de verwachting van de wederkomst van Christus missen wij geheel in uw brief, ongeacht de tekst uit Openb. 1 : 17, 18 waarmee u de brief afsluit, omdat die tekst nu eenmaal geen betrekking heeft op Christus' wederkomst.

'Andere weg'

De diepste reden, dat wij ons met deze brief tot u richten is intussen, dat u zich - zoals de brief het stelt - waagt op een 'andere weg'. Die andere weg is namelijk naar onze diepste overtuiging geen kerkelijke, geen bijbelse, geen theologische maar een politieke weg. U schrijft: 'nu het niet mogelijk is gebleken via meerzijdige afspraken tot zulke stappen - van tweezijdige ontwapening - te komen dienen ze eenzijdig te worden gezet'. In dat verband pleit u voor 'eenzijdige denuclearisering van Nederland'. Zulk een spreken heeft dunkt ons niets meer met profetisch spreken te maken en is ook allerminst pastoraal. Hier mengt de kerk zich op directe wijze in het politieke gebeuren en wordt zij in de politieke discussiespartij. De kerk loopt zo de politici niet alleen voor de voeten maar bindt hen ook in hun geweten, omdat het de kerk is, die hier zegt te spreken. Wat moeten politici, die zelf ook overtuigd zijn van de ernst van het bezit en het daardoor mogelijke gebruik van het kernwapen, met deze uitspraak? Wanneer zij in gemoede menen aan deze uitspraak géén boodschap te kunnen hebben in hun politieke verantwoordelijkheid, stellen zij zich dan buiten de kerk of - scherper nog - buiten het koninkrijk Gods? U voert immers de pretentie als kerk te hebben gesproken! In zulk een spreken, en dan nog pastoraal bedoeld, moet voor hen toch een diepe ernst liggen? En wat moeten zij, die naar eer en geweten het land willen verdedigen in het leger en die in breder verband zich mede verantwoordelijk stellen voor het behoud van vrijheid en veiligheid in Europa? U merkt op dat u met politici, ambtenaren en werknemers in bepaalde industrieën in gesprek wilt zijn. Hoe stelt u zich dit gesprek echter voor? Uw stringente uitspraak vóór eenzijdige denuclearisering maakt een open gesprek immers bij voorbaat onmogelijk?

U zegt dat u zich op een 'andere weg' begeeft. U moet er zich niet over verbazen als velen in de kerk achter deze 'andere weg' een andere theologie vermoeden. Die theologie namelijk, die zo fel het 'Getuigenis' in 1971 afwees, toen dit zich keerde tegen 'een onschriftuurlijke werkheiligheid, die het christelijk geloof vereenzelvigt met een bepaalde maatschappelijke en politieke betrokkenheid'. In die maatschappij-kritische theologie is sprake van een marxistische besmetting, waardoor de weerbaarheid van ons volk tegen de valse ideologie van het marxisme en het daarop gebaseerde politieke systeem van het communisme wordt ondermijnd.

Systemen

In de brief wordt weliswaar beleden, dat u zich geen illusies maakt 'over politieke systemen, waarvan wij gevrijwaard willen blijven en die wij vrezen'. Waarom wordt u hier echter niet concreet en spreekt u over systemen (meervoud)? In het Oost-West dilemma gaat het maar om één systeem, dat ons - en met ons bedoelen we dan met name ook kerk en christenheid - bedreigt, t.w. het communisme. Zo concreet als de brief is over de kernwapens en de afschrikwekkende mogelijkheden daarvan, zo vaag is de brief over de demonie van het communistisch systeem. Waarom toch? Hier begrijpen wij uw pastorale brief niet. Moet het de kerk niet op het lijf geschreven zijn te waarschuwen tegen een systeem, dat er nimmer onduidelijkheid over heeft laten bestaan hoe gedacht wordt over God en Zijn Christus en dienovereenkomstig over het lichaam des Heeren, Zijn gemeente? U versluiert in uw brief dit levensgrote gevaar door over systemen te spreken en het communisme als atheïstisch, gode-vijandig systeem niet te noemen. .U merkt op, dat besprekingen terzake tweezijdige ontwapening het aantal nucleaire wapens in de wereld niet hebben verminderd maar dat hun aantal nog is vermeerderd. Bent u er zeker van dat bij de eenzijdige stappen, die u bepleit, het omgekeerde het geval zal zijn? Wij ontwapenen en de vijand bewapent in versterkte mate verder. Zo roepen we als kerk daarom des te meer een gewetensconflict op voor hen die zich voor de verdediging van het land willen inzetten. Die enerzijds hopen dat het afschuwelijke kernwapen nooit gebruikt zal worden en anderzijds vrezen dat eenzijdige stappen juist oorlog oproepen en het totalitaire systeem over ons brengen, dat wij vrezen.

Veilig

Wij beseffen, dat de kerk inderdaad onder welk systeem dan ook veilig is (vgl. Openb. 13 : 9b). Maar dat mag ons niet lijdelijk maken. Het is een groot goed als voor de kerk de mogelijkheid aanwezig is om vrijuit de Ene Naam, gegeven tot behoud, te verkondigen, de wekroep tot geloof en bekering te laten horen in de samenleving, en de oproep te doen geschieden om te leven naar het gebod Gods. Wij beseffen dat we in het 'vrije' Westen de vrijheid vaak hebben misbruikt tot een oorzaak voor het vlees en dat de ontwrichting aan alle kanten zichtbaar is. De wetteloosheid neemt grote vormen aan. Desalniettemin staat, de kerk nog in de vrijheid om te getuigen van Christus, die onze vrede is. Hier ligt - zoals de kerk der Reformatie in artikel 36 van de Nederlandse Geloofs Belijdenis krachtig belijdt - een duidelijke verantwoordelijkheid voor de overheid. Zij moet de 'ongebondenheid onder de mensen bedwingen', de hand ook houden aan 'de heilige kerkendienst' en draagt daarbij het zwaard niet tevergeefs. Het scheidende zwaard van de overheid zal tot de gebrokenheid van deze bedeling blijven behoren, omdat schapen en wolven nu eenmaal niet in vrede in 'één hok' (naar een Woord van Luther) kunnen samenleven.

Progressie in de techniek betekent progressie in de bewapening, met haar huiveringwekkende risico's. Wij beseffen, dat ook hierin de vloek over aarde en mensheid manifest wordt, maar dat wordt zij tevens in een totalitaire ideologie, die de vrijheid van mens en wereld bedreigt. Daarom achten wij uw oproep tot eenzijdige ontwapening, juist ook gezien de roeping van de overheid, in het licht der Schriften onverantwoord.

Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond, in de Nederlandse Hervormde Kerk.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 januari 1981

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Brief aan Generale Synode

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 januari 1981

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's