Stemmen uit de praktijk

Als het over de catechese gaat, zijn we geneigd te denken aan de predikant/catecheet, de stof die behandeld wordt en de groep catechisanten. We zien daarbij vaak over het hoofd dat de groep bestaat uit jongens en meisjes, elk met verschillende achtergronden, die bovendien een eigen mening hebben en meer of minder of helemaal niet gemotiveerd naar de catechisatie komen.

Kennis van hun ideeën en leefwereld is echter wel van het grootste belang, wil de catechese aan zijn doel beantwoorden.

Met behulp van een zelfgemaakte enquête 1) heb ik een aantal jaren geleden de mening van 80 catechisanten gevraagd over de catechese. Hieronder vindt u een beknopte weergave van de vragen en antwoorden en een enkele keer voorzien van wat commentaar.

Vooraf:

De enquête is gehouden bij vijf verschillende groepen uit vijf verschillende plaatsen. De leeftijdsindeling was als volgt:

een groep van 12-14 jarigen een groep van 12-16 jarigen een groep van 16-18 jarigen twee groepen van 16 jaar en ouder In alle groepen zaten zowel jongens als meisjes.

Ben je uitgenodigd voor de catechisatie?

nee:8 ja; via een persoonlijk briefje over de post 45 via de kerkbode 21 via een oproep van de kansel 27 andere manier, zoals: meegekomen met een vriend(in) 3

Opmerking: De persoonlijke uitnodiging maakt de meeste indruk. In alle plaatsen zijn namelijk oproepen via de kerkbode en kansel gedaan.

* Hoe lang blijf je op de catechisatie?

De ouderen zien de belijdenis als afsluiting van de catechese, terwijl de jongeren antwoorden: nog twee jaar, tot ik getrouwd ben, e.d.

* Op de vraag of ze gestuurd zijn of persoonlijk gemotiveerd, luidt het antwoord:

Gestuurd 32 meest jongere catechisanten, 11 ouderen hebben een persoonlijke reden en 23 vertellen dat ze vroeger gestuurd zijn en nu gemotiveerd zijn.

Velen zien de catechisatie als vervolg op de zondagsschool. Hier volgden enkele letterlijke antwoorden ter illustratie:

- Ik word gestuurd, maar iedereen gaat bij ons in de familie, dus is het vanzelfsprekend.

- Bij ons in de familie gaat iedereen na de zondagsschool naar de catechisatie. Ga ik niet, dan word ik gestuurd.

- Ik ben gestuurd, maar heb er geen spijt van, het is wel gezellig.

- Ik ben gestuurd en heb er geen uitgesproken hekel aan, maar de les is te veel volgens het boekje. Uit mezelf zou ik niet gaan.

- In het begin ben ik gestuurd, nu ga ik uit mezelf, omdat ik alles van het geloof beter ga begrijpen.

- Ik vind dat je er best wat voor over mag hebben, als je een christen bent.

- Mijn vader wilde dat ik ging, maar ik mocht het wel zelf weten.

* Welke onderwerpen worden op de catechisatie besproken?

Meestal wordt het boekje genoemd dat behandeld wordt. Op de vraag welke onderwerpen ze wel eens zouden willen bespreken volgt een scala van mogelijkheden, zoals:

De wederkomst van Christus, de doop, waarom mag je op zondag niet schaatsen, meer menselijke problemen, abortus, milieuverontreiniging, socialisme, vloeken, sport, drugs, verschil tussen bepaalde richtingen, Christen zijn op school, enz.

Slechts vier catechisanten hebben wel eens om een onderwerp gevraagd.

Opmerking: Zou je heel voorzichtig kunnen stellen dat de catechese teveel buiten de leefwereld van de jongeren valt?

* Het huiswerk wordt zeer verschillend ervaren

Eén catechisant vindt het teveel, één te weinig, 18 vinden het genoeg en 26 te makkelijk. De meesten vinden het niet nodig want:

- Je hebt aan uit het hoofd leren niets

- Het staat al in de Bijbel

- ik doe liever wat anders

- het geloof is niet te leren

- het moet zo vertelt worden dat je het niet vergeet

Degenen die het wel nodig vinden, motiveren dit als volgt:

- je weet nooit genoeg

- het is leerzaam

- het is nodig basis-begrippen te kennen

* De eigen inbreng op het catechisatie-uur bestaat uit:

zingen, Bijbellezen, een antwoord geven, terwijl er een enkele keer in groepen wordt gewerkt.

* Op de vraag of er wel eens een ouderling of diaken op de catechisatie komt, wordt alleen maar nee geantwoord.

* De aankleding van het catechisatielokaal wordt ervaren als:

gezellig:19

gewoon:49

ongezellig:8

Een enkeling zag graag wat meer planten of platen, terwijl ook op de opstelling van de groep wordt gewezen.

* De verhouding tot de predikant ervaart men als goed of gewoon

De meer uitgebreidere reakties komen van de oudere catechisanten:

- net een leraar voor de klas

- open en eerlijk, maar wel saai

- tamelijk afstandelijk

- fijn - hij spreekt erg aan

- slecht: de kinderen worden, gedwongen om stil te zijn '.

* De sfeer binnen de groep wordt als volgt getekend:

- open en eerlijk, maar wel saai

- ongezellig, niemand praat

- goed, maar er wordt weinig gezegd

- gezellige groep

- in kleine groepen zal het beter zijn

- te oppervlakkig voor een goede band

- onverschillig tegen over elkaar

- saai, soms pittig

- gewoon, maar je blijft in je groep van door de week

- ongezellig

- leuk

- meestal geeft iedereen hetzelfde antwoord, wat jammer is. De dominee zegt dan ook z' n mening, maar wil een andere mening moeilijke aanvaarden

- volgens mij vertrouwt de groep de dominee niet genoeg, in elk geval komt de groep niet spontaan los

- geen persoonlijk kontakt

- onverschillig tegenover elkaar

- jongens en meisjes zitten vrijwillig gescheiden: saai

Opmerking: Wordt in voldoende mate onderkend welke invloed uitgaat van de groep op haar leden.

* Persoonlijke vragen:

Als je persoonlijke vragen of problemen hebt, bespreek je die op de catechisatie of na afloop met de predikant?

- ik heb geen problemen

- nog geen problemen die zo persoonlijk zijn

- verschillend: als mijn probleem algemeen is wel, anders niet

- wij hebben een vragenbus

- ik bespreek ze met m'n ouders

- ik bespreek ze met m'n zusje

- als ik een probleem heb, erna

- persoonlijke vragen op de catechisatie zelf

- meestal ga ik dan naar de pastorie

- ik heb ze niet, maar ik denk dat ik ze niet durf te vragen

* Als je zo'n persoonlijke vraag stelt, hoe reageert de groep?

- positief

- normaal, ze zijn vaak ook geïnteresseerd

- meestal komt er een diskussie

- vinden ze leuk

- in stilzwijgen

- heel normaal, maar ze diskussiëren niet snel mee

* Hoe reageert de predikant?

- normaal

- de predikant gaat er diep op in

- hij gaat er op door

- dat ligt aan de vraag

- te serieus

- begripvol

- hij geeft ons gedeeltelijk gelijk, maar hij legt het beter uit

- gaat altijd op de vraag in en zorgt voor een bevredigend antwoord

- gewoon

- zeer positief, hij stelt het zeer op prijs als er vragen komen

- hij gaat er op in, maar denkt er meestal een week over na

1) Deze enquête is al eerder gepubliceerd in het kaderblad 'Leiding' van de HGJB, april '79.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen