Globaal bekeken

Op vrijdag 5 maart promoveerde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht de heer J. de Gier (Ede), secretaris voor het theologisch tijdschrift van de Gereformeerde Bond 'Theologia Reformata' op een proefschrift over de dichter Geerten Gossaert, pseudoniem voor prof. dr. Gerretson. We feliciteren dr. De Gier van harte met deze belangrijke gebeurtenis in zijn leven. Het proefschrift, dat getiteld is, 'Stichtelijke en onstichtelijke experimenten', een onderzoek naar Geerten Gossaerts dichterlijke ontwikkeling en de samenstelling van zijn poëziebundel, is fraai uitgegeven bij HES Publishers te Utrecht. We zullen het in ons blad uitvoeriger laten bespreken. In één van de bijgevoegde stellingen wijst de auteur erop, dat in het werk van Geerten Gossaert literatuuronderzoekers vaak 'aasgieren' worden genoemd. Dat hem dit, gezien zijn eigen naam, frappeerde is niet te verwonderen.

We laten hier nog een paar stellingen bij het proefschrift volgen.

• Het feit dat in bepaalde piëtistische literatuur de Heilige Geest wordt voorgesteld als Vrouw, kan van betekenis zijn voor de interpretatie van Gerrit Achterbergs poëzie.

• De verregaande en nog steeds verdergaande versplintering van calvinistische kerkgenootschappen In Nederland getuigt van weinig binding met Calvijns opvatting dat 'er niemand is, die niet door eenigen nevel van onwetendheid omhuld is'.

• Hef feit dat jeugdliteratuur een vaste plaats heeft gekregen binnen het vak Nederlands op de huidige Pedadogische Academie - dit in tegenstelling tot de vroegere Kweekschool voor onderwijzers - , moet gezien worden als een positieve ontwikkeling.

***

Ik kreeg onder ogen een blad 'Lekker lezen', een blad met allerlei advertenties over boeken. Op de voorpagina stond een interview met Annie Oosterbroek Dutschun, die diverse, niet ongelezen romens op, haar naam heeft staan. Wat haar uitgangspunt is bij het schrijven - we kunnen daar, om het zacht uit te drukken écht niet van ónder de indruk zijn - laten we hier volgen. Het ligt in de sfeer van: wat de klant vraagt geef ik:

‘Het verhaal over de was aan de drooglijn werd mijn eerste bijdrage aan het blad Libelle. Later heb Ik ook nog tientallen verhalen geschreven voor Margriet en het maandblad Moeder. Pas daarna ben ik boeken gaan schrijven. Natuurlijk hou ik wel degelijk rekening met de wensen van de uitgevers. De een wil een roman met een christelijke inslag, de ander juist niet. Ik pas me wel aan. Ik heb er geen enkele moeite mee om een christelijke roman te schrijven. Dat is nu eenmaal de sfeer die in vele boerenfamilies heerst. Vooral op de Veluwe bijvoorbeeld zijn de mensen vaak erg gelovig. Daar vind je nog dat rotsvaste vertrouwen in het geloof. Ik vind het echt jammer, dat daar dikwijls zo geringschattend over wordt gedaan. Laten we elk mens toch in zijn eigen waarde laten. Ik denk wel eens, gelovige mensen wordt vaak onrecht aangedaan. Terwijl zij waarschijnlijk juist iets bezitten, wat velen van ons zijn kwijtgeraakt, namelijk vertrouwen. Dat is van onschatbare waarde.' De sympathieke schrijfster lacht even. 'Het lijkt wel een preek, maar dat zal me een zorg zijn. Ik ben altijd eerlijk voor mijn mening uitgekomen. Dus nu ook!’

***

Dr. C. Rijnsdorp, bekend literatuurkriticus en zelf schrijver van menige publicatie, is overleden. Tot 1954 werkte hij op een bank en ging toen met vervroegd pensioen. Daarna kwam zijn werkelijke opbloei in literair opzicht en kreeg hij - hoewel lang niet overal - zijn 'erkenning' op het gebied van de literatuur. In het Centraal Weekblad troffen we het volgende stukje aan, dat opgenomen is uit zijn 'Literair Dagboek', dat hij in 1944 schreef:

‘Als men nagaat hoe moeilijk ik kom tot het schrijven van een vers, dan moet deze voorbarige stervensontroering wel heel sterk geweest zijn. Eigenaardig dat ik zulke dingen altijd zo lang van te voren verwerk. Ook met mijn eigen sterven is dat zo, terwijl ik toch altijd zo'n gevoel heb dat ik een vrij hoge leeftijd zal bereiken. De vraag is nu: als het eigen sterven verwerkt is, wat rest er dan nog voor innerlijke ontwikkeling? Ik schrijf dit niet twijfelend aan de mogelijkheid van een nieuwe innerlijke ontwikkeling, maar met een soort nieuwsgierigheid. Dit is immers wel met recht de 'onverstoorbare' kant van ons leven: de geestelijke groei en wel met name die innerlijke wendingen, zoals ik die beleefd heb in de puberteit, in het ontmoeten van Christus in mijn leven in mijn achttiende jaar, in het ondergaan van een grote liefde op mijn negentiende en in het 'omvaren van de bocht des levens' omstreeks mijn vijfenveertigste jaar. Nu komt nog de ervaring van het sterven en van het steeds helderder zichtbaar worden van het andere land: het zich voelen rijpen voor de pluk. Die innerlijke wendingen die immers nooit helemaal onbewust blijven, die zijn het mooist, aangenomen dat ze geestelijke groei betekenen. God heeft de vloek van het sterven herschapen tot groei en rijping. Zelfs het sterven, als langdurig proces gezien, kan zo een soort geluk worden: het beleven van een goddelijke wetmatigheid. Wij zijn op seizoenen ingesteld. Zolang we hier leven zijn we aan seizoenen onderworpen. Ze proeven naar God. Aanbiddelijke wetmatigheid. Hoe zoet wordt een wet die van God komt: wij proeven Hem erin. De wet is wat de wetgever is. Er is een zalige passiviteit: het ondergaan van iets dat God aan ons voltrekt. Wat zal het dan zijn: Hem tegemoet gevoerd te worden, lichamelijk, in de laatste dag. En daarna.'

***

In het blad 'Protestants Nederland' troffen we het volgende gebed van Calvijn, uitgesproken na diens uitleg van Ezechiël 11 : 14-20.

'Wij zien tegenwoordig de treurige verstrooiing van Uw Kerk, en het komt ons vaak voor alsof niets dan onder gang ons bedreigt. Leer ons dan, almachtige God, te zien op Uw oude Kerk, die in dezelfde benauwdheid verkeerde. Leer ons echter ook de blik te richten op Uw beloften, die Gij ons ook nu nog schenkt. Geef, dat wij geduldig wachten totdat Uw Kerk uit de duisternis van de dood opstaat. Geef, dat wij tevreden zijn met Uw hulp, ook dan wanneer ons vlees die te gering acht, - totdat het eindelijk duidelijk blijkt, dat ons wachten niet vergeefs was, als wij na de tijd van geloven en wachten het loon ontvangen in Uw hemels Koninkrijk, door Christus, onze Heere. Amen.'

***

Voor de Nieuwe Kerk in Delft, het monumentale historische kerkgebouw, zijn nieuwe koperen kronen nodig. Graag laten we hier het volgende bericht, tevens een appèl tot bijdrage, volgen.

Voor de Delftse Hervormde Gemeente was 1981 een jaar van gedenken. Immers... de Nieuwe Kerk aan de Markt bestond 600 jaar

Als we het monumentale gebouw aan de buitenkant bekijken, verbazen we ons over zoveel moed en vertrouwen bij ons verre voorgeslacht. Ooktoen waren de tijden niet erg rooskleurig. Zij durfden het echter aan om zoiets geweldigs op te zetten. In de middeleeuwen werden in de kerken vaak fraaie kunstwerken aangebracht, waaronder kroonluchters. In het interieur van de Nieuwe Kerk van nu is daar niet veel meer van over.

Sober, soms zelfs wat somber doet ze aan bij het binnentreden.

Vergeleken met andere kerken, die in diezelfde tijd werden gebouwd ontbreken de kronen. Het idee om daarin verandering te brengen ontstond in de commissie 600-jaar Nieuwe Kerk. Hierna heeft zich een kleine commissie gevormd, die zich ten doel heeft gesteld het interieur van de monumentale Nieuwe Kerk in zijn glorie te herstellen, door het opnieuw aanbrengen van echte, gegoten koperen kronen.

Koperen kronen hebben echter ook in vroeger eeuwen de Nieuwe Kerk verlicht. Wij zijn echter in roeriger tijden verloren gegaan.

Voor één grote kroon is het geld reeds bijeengebracht en wellicht heeft u de afgelopen weken kunnen zien hoe uitstekend deze bijna twee en een halve meter grote en vierhonderd kilo zware koperen kroon in het kerkinterieur past.

Om de overige kronen, drie grote en een aantal kleinere, te kunnen bekostigen, vraagt de commissie u om een bijdrage. Immers, de kosten voor deze met de hand gegoten koperen kronen, 27.500 en 10.000 gulden respectievelijk voor een grote en een kleinere kroon, zijn te hoog om door de Kerkvoogdij gedragen te kunnen worden.

Als herinnering voor ons nageslacht zal een gedenkboek met de namen van alle gevers en geefsters worden samengesteld.

De commissie rekent ook op uw steun. Eeuwen terug speelden burgers van Delft het klaar een dergelijk groot, monumentaal Godshuis te bouwen. Waarom zouden wij, Delftenarèn en Oud-Delftenaren er anno 1982 niet in slagen voor een passende verlichting te zorgen?

Uw gewaardeerde bijdrage zien we met belangstelling tegemoet op giro 4287800 t.n.v. Koperen kronen fonds Nieuwe Kerk te Delft.

De commissie: ds. G. A. Cnossen; P. van Driel; ds. G. H. van Koeten; mevr. J. E. Standhardt-de Keizer; ir. J. van den Tol.

COMITÉ VAN AANBEVELING:

Mr. R. M. Gallas, burgemeester van Delft; L van Dorp, directeur van het Koninklijk Huisarchief; A. L. de Boo, directeur Bouwmaterialenhandel te Delft; P. C. Elfferich, oud-wethouder; B. K. P. Griffioen, directeur-geneesheer Ziekenhuis Bethel; ds. C. A. van Harten, emeritus predikant te Ermelo; drs. R. A. Leeuw, directeur van het Stedelijk Museum 'Het Prinsenhof'; drs. A. J. H. Rozemond, gemeente-archivaris van Delft; ds. W. L. Tukker, emeritus predikant te Ridderkerk; drs. G. Zandsteeg, secretaris Kamer van Koophandel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen