Het leven (7)

Geweven in de moederschoot

Niet alleen Psalm 139 getuigt van het wondere ontstaan van een kind in de moederschoot. Ook Job spreekt er over. In hoofdstuk 20 vers 9 tot 12 lezen we: 'Gedenk toch, dat Gij mij als leem bereid hebt, en mij tot stof zult doen wederkeren. Hebt Gij mij niet als melk gegoten en mij als een kaas doen runnen?
Met vel en vlees hebt Gij mij bekleed; met beenderen ook en zenuwen hebt Gij mij samengevlochten'.

Voortplantingscellen

Een mens begint zijn leven als één enkele cel. Door de combinatie van een mannelijke zaadcel en een vrouwelijke eicel ontstaat een bevruchte eicel. Gewoonlijk zal er ééns per vier weken een eicel vrijkomen. Deze is met een doorsnede van 0, 1 mm de grootste menselijke cel. In de kern van eicel en zaadcel zitten 23 chromosomen, zodat na de bevruchting de eicel 46 chromosomen bevat. Zo dragen beide ouders in gelijke mate bij in de overdracht van de erfelijke eigenschappen. Het begin van een mens is te klein om met het blote oog te kunnen waarnemen. Hulpmiddelen als een microscoop zijn nodig om de eicel verder te bestuderen. Toch ligt alles al vast. Of het licht of donker haar zal hebben is reeds bepaald, ook al kent nog niemand het ongeboren kind en heeft het zelfs nog niet eens een naam. Na de bevruchting zet onmiddellijk de ontwikkeling in volgens het schema, dat God in Zijn Schepping heeft gelegd. Alles gaat zich op de vastgestelde tijd ontwikkelen, zo de Heere het geeft.

Ontwikkeling

In de eileider ontmoeten eicel en zaadcel elkaar. Alleen moet de zaadcel nog de geleiachtige massa rondom de eicel doordringen alvorens hij binnen kan komen om zijn kern met de vrouwelijke kern te laten versmelten.

Na de bevruchting gaat de eicel delen. De nieuwe celletjes zullen steeds kleiner worden terwijl het gevormde klompje nog maar nauwelijks in grootte toeneemt. De eerste week zorgen trilharen en vocht, dat het klompje cellen zich langzaam verplaatst in de richting van de baarmoeder. Van wanorde is evenwel geen sprake.

Alle delingen verlopen precies volgens sche­ma. Langzamerhand ontstaat een met vloeistof gevuld blaasje dat door zich snel delende cellen gevormd wordt. Na vijf a zes dagen bereikt het blaasje de baarmoeder.

Het voorafgevormde slijmvlies is klaar om het blaasje te ontvangen. Ergens in de wand van de baarmoeder zakt het klompje cellen met vocht weg in het slijmvlies en de innesteling is een feit.

Binnen in het blaasje (of blastula) splitsen zich enkele cellen af. Hierin gaat zich het embryo ontwikkelen. De buitenste cellen van de blaasjeswand delen snel en groeien het slijmvlies binnen. Zo ligt de kleine menselijke kiem ingenesteld in het slijmvlies van zijn moeder.

In het blaasje ontstaan twee kleine holten aan weerszijden van het zich ontwikkelende embryo. Een blaasje verdwijnt spoedig (het dooierblaasje), de andere gaat zich sterk vergroten, totdat de wand de oorspronkelijke wand van het blaasje bereikt. De twee vliesjes die zo bij elkaar liggen vormen de vruchtvliezen. Ze omsluiten de met vruchtwater gevulde amnionholte.

Voeding

In de baarmoeder ontstaat een speciaal orgaan, de moederkoek of placenta. Uit de wand van het blaasje groeit een groot aantal uitstulpingen, de vlokken, die voedsel uit het baarmoederslijmvlies opnemen. Een hechtsteel gaat het embryo verbinden met de wand van het blaasje. Langzamerhand groeit deze hechtsteel uit tot de navelstreng, die het embryo aansluit op de placenta, waarin bloedvaten lopen. De placenta bestaat uit een moederlijk deel gevormd uit het baarmoederslijmvlies, en uit een kinderlijk deel, dat bestaat uit vertakte bloedvaten van het embryo in de vlokken.

Het moederlijk bloed voert voedsel en zuurstof aan. Dit gaat door de bloedvaten in de navelstreng naar het embryo. Afvalstoffen volgen via een ander bloedvat de omgekeerde weg. Het moederlichaam zorgt voor de verwijdering van de afvalstoffen van het kind.

Afwijkingen

Omdat het bloed van rnoeder en kind nauw met elkaar in contact staan, is het mogelijk bepaalde ziektekiemen over te dragen. Via de placenta kunnen ongewenste en schadelijke stoffen het kind bereiken. Als de moeder gedurende de eerste 8 weken van de zwangerschap rode hond krijgt, is er een vrij grote kans op beschadiging van de vrucht.

Berucht is het softenon-drama. Het slaapmiddel softenon werd ongevaarlijk geacht, maar het veroorzaakte ernstige misvormingen bij de vrucht. (28ste-42ste dag). Armen en benen vertoonden bij de geboorte verschrikkelijke afwijkingen. Het is daarom belangrijk dat de moeder zich houdt aan een gezonde leefwijze. Vooral gedurende de 4e tot 6e week vermenigvuldigen de cellen zich zeer snel en zijn bijzonder gevoelig voor bepaalde scheikundige stoffen.

Van week tot week

In de derde week ziet het embryo er nog niet erg menselijk uit, maar nu eenmaal de voedseltoevoer is begonnen, zal het snel verder ontwikkelen. Tussen de 18de en 25ste dag na de bevruchting begint het hartje te kloppen. In verhouding tot de rest van het lichaam is het erg groot. Het stuwt het bloed door het lichaampje, maar ook door de navelstreng naar de placenta, zodat het voedsel vervoerd kan worden.

Al is er wel een hartje, en nog wel op een vreemde plaats, namelijk voorlopig op de plaats van de keel, andere organen als hersenen en ledematen ontbreken nog.

Aan het begin van de tweede maand heeft het embryo een lengte van ongeveer één centimeter. Het hoofdje is het grootst. Het beslaat een derde deel van het lichaampje. Het begin van armpjes en beentjes gaat zich aftekenen en de oogaanleg wordt zichtbaar doordat zich een donkere ringvormige pigmentlaag vormt. Een skelet van been heeft het embryo nog niet. Er is alleen kraakbeen.

Na ruim zes weken meet het embryo bijna twee centimeter. Dat is gemeten van de kruin tot het stuitbeentje. Het gewicht is pas drie gram. Toch bezit het reeds alle organen in aanleg. Het heeft al een mondje en een begin van een tongetje. Omdat er nu organen zijn, is het embryo minder kwetsbaar voor schadelijke invloeden van buitenaf.

Foetus

Wanneer de vrucht 8 weken is geworden, spreken we niet meer van een embryo. Het is nu een jong kind. Daarom heet het voortaan een foetus.

Deze naamswijziging houdt verband met het ontstaan van de eerste botcellen. Het lichaampje is nu voltooid maar moet nog wel enige tijd blijven groeien.

De foetus meet bijna 4 cm. Het gezichtje is menselijk. Nieuwe organen worden niet meer aangelegd, wel moeten de details verder worden afgewerkt en de functies zich gaan oefenen.

Bij vier maanden bedraagt de lengte 16 cm. Anderhalve maand later is dit al 30 cm. De nageltjes zijn flink ontwikkeld, kleine verwondingen door krabbelen gedurende de laatste weken voor de geboorte, komen wel eens voor. Als ongeveer 18 weken zijn voorbij gegaan, voelt de moeder het eerste leven. Het kindje beweegt.

Als de 28ste week ingaat, is de foetus al langer dan 25 cm en weegt het ongeveer een kilogram. In dit stadium kan het haargroei op het hoofdje hebben.

Na circa 266 dagen (of meer of minder) volgt de laatste grote verandering. De geboorte is aanstaande. Het kindje verlaat de rust van de moederschoot. Zal de wereld het met warmte ontvangen of is het ongewenst?

De ouders wacht een nieuwe, moeilijke maar grootse taak.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen