Boekbespreking

Dr. J. Wesseling, De Afscheiding van 1834 in Friesland, deel II, De Vuurbaak, Groningen, 1981, 351 blz., geb., pjijs ƒ 45, - . _ -

Dr. Wesseling, de schrijver van dit boek, heeft zich al jarenlang verdiept in de ontstaansgeschiedenis van de afgescheiden gemeenten, in de jaren 1834 en later. Dit boek is de zoveelste studie van zijn hand over dit onderwerp. Na het Groningerland te hebben verkend, is hij nu bezig aan Friesland. Dit is deel 2 over deze provincie.

Er is door Wesseling veel minutieus onderzoek gedaan. Geen bron is hem ontgaan. Rijksarchie-• ven, plaatselijke archieven, kerkeraadsboeken, brievenverzamelingen, en bestaande literatuur, het is alles door hem geraadpleegd.

Dit deel omvat de afgescheiden gemeente liggend in de classis Drogeham en Leeuwarden, Veel in dit boek doet denken aan hetgeen wij al in vorige delen tegenkwamen. Alleen, de namen van personen en gemeenten en uiteraard ook van de predikanten, zijn andere. Maar het is bijkans steeds hetzelfde recept. Kleine groepjes, die zich niet langer kunnen schikken onder de prediking van de hervormde dominee ter plaatse, scheiden zich af, en constitueren zich tot een afgescheiden gemeente. Meestal is de oorzaak: de dominee is niet rechtzinnig. Het woord 'rechtzinnig' heeft in dit verband echter nogal eens de bijklank van 'bevindelijk'.

Het is treffend hoezeer de lectuur van de 'oude schrijvers' mede van betekenis is geweest bij het ontstaan van de Afscheiding.

Een paar opmerkingen. Het verhaal is bijna steeds het verhaal van kleine luyden. Het is steeds een Nauta, Terpsma, Miedema of Praamsma enz. De problematiek waarom het steeds gaat, is navenant. De grote vragen worden niet gesteld. Er is in dat opzicht een ontzaggelijk groot verschil tussen de Reformatie van de 16e eeuw en de Afscheiding van de 19e eeuw. '^ ; '

Een énkele keer krijgt in dit boek een verlichte dominee uit die tijd wat meer reliëf, bijv. ds. H. N. Ferf te Bergum (153 v). Soms is er ook een boeiend verhaal, bijv. het leven van Van Velzen, de grote man der Afscheiding in deze provincie; en het verhaal van de mysticus, M. J. van Houten. Als straks, over twee jaar, de Afscheiding zal worden herdacht, zal men zeker ook moeten grijpen naar de boeken van dr. Wesseling.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen