Vakantie

Komkommertijd!

Van Dale's Groot Woordenboek geeft daar de volgende definitie van: 'tijd waarin de komkommers rijp zijn, waarin men komkommers eet (...), benaming voor de stille tijd van het jaar waarin zeer velen vakantie hebben, en gewoonlijk voor de couranten weinig nieuws valt te berichten'.

Vakantietijd levert, volgens het slot van deze omschrijving voor de couranten weinig nieuws. Vandaar dat over vakantie geschreven wordt. Op zich is dit al iets om over na te denken. We hebben in onze samenleving, in onze tijd ook, het verschijnsel vakantie, waarin zeer velen het werk de rug een tijdje mogen toekeren; en de kranten hebben dan weinig meer te berichten. Was het maar altijd vakantie, kan men dan denken. Zodra mensen aan het werk zijn is er immers nieuws en nieuws is vaak slecht nieuws. Een blijvende vakantietijd zou kranten kunnen vullen met goed nieuws, nieuws van recreatie, van ontspannen bezig zijn; wég uit de sfeer van polemieken, strijdvragen, twist en krakeel, lange vingers en 'over de rug van een ander'. Maar zulke kranten zijn voor deze bedeling niet weggelegd. Het mag even komkommertijd zijn maar de realiteit van het volle werkzame leven komt terug, met alle spanning vandien. Dat geldt in de breedte van het maatschappelijke leven, waarin de media zich ophouden. Dat geldt óók voor het strikt persoonlijke. Men mag er even uit zijn, maar daarna komt het echte leven weer óver ons. Want het echte leven is geen blijvende vakantie maar 'struggle for life', strijd om het bestaan.

Intussen!

Intussen valt te bedenken dat vakantie, even afstand nemen van de dagelijkse beslommeringen, niet ieder gegeven is.

Ik kreeg dezer dagen een brief van een mevrouw, die schreef: u gaat met vakantie; geef eens een reisverslag van dag tot dag, zodat ik, die vanwege de leeftijd aan mijn stoel gebonden ben, met u méé kan reizen, en op deze manier kan meegenieten van een vakantiereis. Zoiets stemt tot nadenken. Hoevelen zijn er vandaag niet, die - ondanks de 'zeer velen', waarover Van Dale's Woordenboek spreekt - niet met vakantie kunnen. Mensen die ernstig ziek zijn, bejaarden, mensen die verpleegd worden in inrichtingen, mensen die zeer onlangs een verlies geleden hebben en het nog niet aankunnen of aandurven om met vakantie te gaan. Ze blijven thuis en wachten op betere tijden, als die nog komen.

Men is dan blij met een kaart of een anderssoortige groet uit een ver of nabij gelegen land. Maar het verlangen om het óók (nog een keer) mee te kunnen maken wordt aangewakkerd.

Het is intussen een goede zaak dat ook voor onze gehandicapten vakantieweken worden georganiseerd, en dat er vanjaar tot jaar mensen zijn die een stukje van hun vakantie daaraan opofferen. Een apart stukje diakonaat in vakantietijd.

En verder, de economische neergang met de toenemende werkloosheid zal steeds meer mensen nopen tot besnoeiingen in hun vakantie of zelfs thuisblijven. Komkommertijd als vakantietijd voor zéér velen zou wel eens een andere invulling kunnen gaan krijgen voor de één versnelder dan voor de ander. Maar vakantiehouden hangt niet af van de plaats waar maar van de wijze waaróp!

Ethiek

Tegen de vakantietijd schrijven predikanten in hun kerkblad nog al eens iets naar hun gemeenteleden toe, die met vakantie gaan. Vaak wordt gezegd wat men in de vakantie niet moet doen en wordt opgewekt tot trouwe zondagse kerkgang. Kennelijk zit daarachter de vrees dat, als mensen met vakantie zijn, de remmen wel eens los kunnen raken; remmen, die men thuis in beschutte omgeving wél heeft. Als die remmen in de vakantietijd wegvallen, zijn ze echter, dunkt me, voor het christelijke leven niet van wezenlijke betekenis.

Remmen om aan het wereldse leven deel te nemen, liggen als het goed is immers in het innerlijk van de mens, van de geestelijk vernieuwde mens. Zulke remmen funktioneren op vakantie elders net zo goed als thuis. Anderzijds is het best nuttig wat richting te geven als het gaat om hedendaagse vakantiebesteding. Er zou een 'ethiek voor hedendaagse vakantiebesteding' te schrijven zijn.

Me dunkt dat er dingen te noemen zijn die we ons ook als christenen in vakantietijd wél mogen realiseren. Bijvoorbeeld:

1. dat we gast zijn in een vreemd land of een vreemde streek, waar we niet thuis zijn. Dat schept verplichtingen. Om het maar eenvoudig te zeggen: als we het thuis netjes houden, kunnen we er in het huis, de plaats, het land van de ander, of in bos en op straat, geen janboel van maken.

2. dat het gast-zijn wel in het bijzonder geldt wanneer we te gast zijn in de christelijke gemeente elders. In vele plaatsen in ons land treedt men de vakantiegangers 'gastvrij' tegemoet. Men zorgt soms voor dubbele diensten of men zorgt voor ontmoetingsmogelijkheden voor de gasten na de kerkdienst.

In het buitenland is het al niet anders. Men schept, zoals ook in ons blad wordt aangekondigd, op diverse plaatsen de mogelijkheid voor Nederlandstalige kerkdiensten. Anderzijds stelt men het soms ook op hoge prijs wanneer de eigen predikant ter plaatse in zulke diensten een groet uitspreekt. En verder is het begrijpelijk dat men er naar uitziet dat vakantiegangers ook de plaatselijke gemeente aldaar aandoen, dat zij meeleven in de kerkdiensten, die op sommige plaatsen in vakantietijd een welkome verhoging van het aantal kerkgangers te zien geven.

3. dat onze houding ten opzichte van het gastland belangrijk is. Dat betekent respect voor de cultuur en de gewoonten aldaar. Dat betekent ook besef voor de sociale situatie van het land. Konkreet toegespitst: wanneer we in eigen land of in Europa vertoeven, dan vinden we min of meer dezelfde welvaartssamenleving, die we zelf ook hebben, maar dat geldt niet voor élk vakantieland. Het komt nl. ook voor, dat mensen hun vakantie doorbrengen in landen van de derde wereld, of althans in minder welvarende gebieden. Als in zulke landen bewust tegenstellingen worden gehandhaafd terwille van het toerisme, dan is het al dubieus of men in zo'n land met vakantie kan gaan. Maar anders rijst toch de vraag of wij van onze welvaart dan kunnen afstaan aan minder bedeelden, om niet te zeggen noodlijdenden. Of pakken we de camera met lichtflits om het onderbedeelde leven voor ons 'genoegen' op de plaat vast te leggen?

Zoals Staphorsters terecht protesteren, wanneer ze door hinderlijke toeristen alsmaar worden gefotografeerd, zo ondervinden het de armen in de wereld ook. Zij mogen als hongerigen geen object zijn van onze honger naar sensatie of zélfs van ons medelijden.

4. dat we ook in vakantietijd de Bijbel meenemen, het boek van God voor ons mensen. Juist in vakantietijd is er meer ruimte voor bezinning op het Woord van God en misschien ook voor gesprek daarover met (ver)vreemden, op de juiste tijd en op de juiste plaats. Want het Woord van God is niet gebonden.

Wandelen

Wat is vakantiehouden eigenlijk? Het is wandelen. In vakantietijd wordt gelukkig óók nog een keer gewandeld. Dat is niet flaneren langs 's heren wegen - ik schrijf het bewust met een kleine h - het doelloes toeven aan 'plaatsen der ijdelheid'. Wél, om nog een keer met Van Dale te spreken: 'ledig, werkloos, niet aktief zijn'! Het is - ik citeer nog een facet uit Van Dale 8 stille tijd!

Niet-aktief zijn in de vakantie betekent dingen nalaten, die anders zo nodig móéten. In vakantietijd dezelfde dingen doen als op het werk is niet écht ledig zijn. Een timmerman móét dan nog zo nodig een spijker slaan, een uitgever móét nog zo nodig over een nieuw boek praten, een huisvrouw blijft het hebben over het schoonhouden van het huis, en een scribent blijft boeken lezen en bespreken. Er is geen stille tijd.

Maar vakantie is: leeg zijn, vrij zijn, voor God én voor elkaar!

Vakantie is echter wél gevulde leegte. We mogen wandelen met God. Henoch deed dat. Hij wandelde met God. En de Heere zegende hem met hoge ouderdom.

Wandelen moeten we - in dit drukke leven - léren. Wandelen is niet: pas op de plaats maken. Dat is te statisch. Wandelen is wél: voortgaan, maar dan voortgaan met God. Wie langs stille paden dwaalt, kan daar wandelen met God. Omdat de dingen van het alledaagse leven verstillen. Maar dan is vakantie, leeg zijn, ook geen vacuüm, geen lege ruimte, maar ruimte gevuld door Gods aanwezigheid. Ik geef door wat ik van Augustinus las uit diens belijdenissen: 'En dan gaan de mensen er op uit om met verbazing te kijken naar hoge bergtoppen, naar de machtige golven van de zee, naar de stromen van de rivieren, de wijdheid van de oceanen en de banen van de gesternten, maar voor zichzelf hebben ze geen aandacht'. Vakantievermaning van zeventien eeuwen terug.

En uit een gebed van hem: 'Laat heb ik u lief gekregen, o schoonheid, zo oud en zo nieuw, laat heb ik u lief gekregen! En gij waart binnen en ik was buiten, en daar zocht ik u, en ik rende, wanstaltig als ik was, op de schone dingen af die door U gemaakt zijn. Gij waar bij mij en ik niet bij U'.

Er is een verschil tussen rennen en wandelen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen