Vragen rondom de doop (2)

Tussen twee grenzen

Er zal geen predikant zijn, die nooit een diepe zucht slaakte op een doopzitting gedurende zijn ambtsperiode, of wat vertwijfeld een dienstdoende ouderling aankeek. Soms blijkt er bij de doopouders nauwelijks sprake van kerkelijk meeleven. Soms is er grote onkunde, of... wat overschilligheid zelfs. Wanneer moet men neen zeggen? Mag en kun je als predikant de doop weigeren? Zelf heb ik deze wel eens doen uitstellen om thuis rustig een pastoraal gesprek te hebben over de betekenis ervan. Beslist voor altijd geweigerd heb ik niet. Want naar mijn oordeel werken we tussen twee grenzen. De eerste is: hoever strekt God Zijn Genade uit? De tweede is: hoever strekt de verantwoordelijkheid van de mens? Dogmatisch gesproken raken we aan de bijbelse spanning tussen verkiezende liefde en verbondsgehoorzaamheid. De Heere zoekt het verlorene naar Zijn welbehagen. Wie is daarvan uitgesloten bij voorbaat? Maar de verkiezing voltrekt zich ook weer langs de lijnen van het verbond. Verbondsgehoorzaamheid in de weg van geloof en bekering doet delen in verbondszegen. Maar ongehoorzaamheid, verloochening, verontachtzaming doet Gods verbondswraak komen. In dat alles hebben ook de predikant en de kerkeraad een verantwoordelijkheid. Want meineed plegen is erg, maar deze te laten plegen is ook een zaak! Ook hierbij komt huiveringwekkend soms de vraag op ons af: zijn we rein en vrij van het bloed dergenen, die aan onze zorgen zijn toebetrouwd geweest?

Aparte voorbereiding? !

We kennen wel voor de viering van het Heilig Avondmaal de voorbereiding(sweek). Waarom geen voorbereiding op de doop? Het ene sacrament is toch niet meer of hoger dan het andere, al is er wel verschil en nuancering. Toch zou het een goed ding zijn, wanneer de doopouders bijvoorbeeld in de week voor de doopdienst samen het doopformulier doorlezen. Ik vraag vaak aan bruidsparen dat voor de trouwdag te doen. Niet om 'iets te onthouden, wat er alzo gebeuren moet', elkaar-de-rechterhand-geven, knielen, weer-opstaan, dat wordt allemaal wel gezegd. Maar om naar de inhoud bezig te zijn met de keuze voor de Heere en Zijn dienst, met wat nu de betekenis van de huwelijksbevestiging is, ... wanneer kom je daar voor jezelf aan toe? Vaak zal in de doopdienst nog wel op de doop gewezen worden, en sommigen van mijn collega's houden een dooppreek. Maar de voorbereiding lijkt me een goed ding. In een vrijzinnige gemeente werd de ouders een doopcatechese gegeven, die bezocht moest worden.

Niet uit gewoonte of bijgelovigheid

De beroemde passage uit het doopformulier is niet maar uit de oude tijd en dus achterhaald. Wie zal zeggen hoeveel predikanten of ouderlingen bemerkten, hoezeer de sleur, maar ook de bijgelovigheid nog een rol speelt? Sommigen ouders antwoorden op de vraag: waarom wilt u eigenlijk uw kindje laten dopen, zoveel ernst maakt u toch bepaald niet van de kerkgang - ja, ziet u, het scheelt mijn jongen later wellicht nog in zijn betrekking. Want als ze horen, dat ie gedoopt is, weten ze tenminste dat het kind fatsoenlijke ouders heeft gehad. Waar de doop al niet goed voor is, denk je dan. De dominee, bij wie ik belijdenis deed, zei wel eens: ja, dat denken de mensen, dat er staat: ... 'en hebt fatsoenlijken dat land bereid door Uwe sterke hand, o, Israels Ontfermer; maar er staat: ... en hebt ellendigen dat land bereid...' In de tijd van de vaderen waren de mensen nauwelijks de roomse kerk uit, dachten vaak nog rooms, ook van het sacrament. Maar we willen niet beweren, dat de bijgelovigheid sedert jaren of eeuwen minder is geworden. Of... denkt u wellicht van wel?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen