Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Gerrit Achterberg, En Jezus schreef in 't zand. Geb., ƒ 24, 50, Querido, Amsterdam 1983.

Achterberg is een fascinerend dichter. Door velen wordt hij beschouwd als de grootste Nederlandse dichter van deze eeuw. Ook in dit blad zijn de afgelopen jaren enige artikelen aan hep gewijd. Zoals bekend groeide de dichter, geboren te Neerlangbroek, op in een gezin dat behoorde tot de Ger. Bond. Hij is van dit milieu wel weggegroeid, althans wat de uiterlijke vormgeving, de 'setting' betreft, maar de fundamentele dogma's van het christelijk geloof zijn voor hem onaantastbaar - gebtevenri& eTeTitrafëthenratrekvairTtelnerbergrsr' zeer gecompliceerd. Veelal gaat het om een 'ik' en een 'u', gescheiden door een grens, de dood. De dichter wil die grens uitwissen, overschrijden. Deze poging, een daad van overmoed, betekent tevens een strijd met God. In feite is Achterbergs dichterschap een strijd tegen alle verval, bezoedeling, verwording, afsterving, etc. die het leven op déze aarde kenmerken.

De bekende bundel En Jezus schreef in ' t zand laat het centrale thema meer latent horen. Het is aanwezig in Mozaïek: 'Gij ligt in craquelé verloren'. De bundel bevat echter primair christelijke gedichten, geschreven in Achterbergs eigen stijl. Beroemde verzen zijn: Reiziger 'doet' Golgotha, Bekering en En Jezus schreef in 't zand. De kern van het christelijk geloof is ongetwijfeld uitgedrukt in de volgende regels van Bekering:

'Gij hebt het hoog geheim doorbroken, Heere Jezus,

tussen ons en den Vader, naar Uw Woord mogen wij zonder zonde zijn en nieuwe wezens, wat er ook in ons leven is gebeurd'.

Deze poëzie verdient het om gelezen te worden. De bundel met 16 verzen is fraai uitgegeven. Het is een zeer geschikt nummer voor de literatuurlijst van Havo of VWO. Zeer aanbevolen.

J. d. G.

M. H. van der Zeyde, De hand van de dichter. Over Ida Gerhardt. Ing. ƒ 35, - , Atheneum-Polali & Van Gennep. Amsterdam 1982.

De dichteres Ida Gerhardt, die reeds 40 jaar poëzie schrijft en publiceert, heeft pas de laatste 5 jaar echt erkennig gekregen bij een breed publiek. Aan het leven en werk van deze protestantse dichteres is dit boek gewijd. Thema's van Ida Gerhardt zijn o.a.; het Hollandse landschap, i.h.b: het water, de relatie met God en het dichterschap. Maria van der Zeyde, zelf ooit gepromoveerd op Hadewych, is haar vriendin voor het leven. Zij is dan ook de eerste die in een enigszins uitgebreide publicatie aandacht aan leven en werk van Ida Gerhardt heeft besteed. De hand van de dichter verscheen voor het eerst in 1974 en deze eerste druk is nu herzien en bijgewerkt. In dit essay vinden we vooral achtergronden bij gedichten en bundels; het wil 'de hand van de dichter' laten zien. Wie studie wil maken van het werk van de dichteres of wat meer wil weten van de persoon die achter de verzen schuilgaat, kan zeker plezier hebben van dit boekje, dat voortdurend getuigt van bewondering. Het is niet technisch; daardoor leest het vlot. De be­ wondering voor persoon en werk van Ida Gerhardt leidt wel nogal eens tot een gebrek aan distantie. Ida Gerhardt leent zich goed voor een speciaalstudie op Havo, VWO, PA, etc. Dit boekje is daarbij goed bruikbaar, naast andere, kritischer studies.

J. d. G.

G. H. de Leeuw/Jac. Schaeffer/Hans Werkman, Omgaan met literatuur. De Vuurbaal(, Groningen 1983.

In de kring van de Vrijgemaakten is men zeker niet 'cultuurvijandig'. Het boekje dat ik hier aankondig, bewijst dit opnieuw. Het is een bundeling van een aantal referaten en artikelen - inclusief stellingen en discussies - over de betekenis en de invloed van literair werk. Benadrukt wordt dat literatuur een menselijke uitingsvorm is die intensieve communicatiemogelijkheden biedt. Literaire kunst no--ëigtuit tet«efrgesprek-. Veer de medeHje4i4€ratuur— geldt helaas dat dit veelal een gesprek met een ongelovige is. Diverse vragen komen dan op: Mogen we er kennis van nemen? Wie moéten er kennis van nemen? Zijn er geen risicogroepen? Hoe zit het met de jongeren in hun identiteitsontwikkeling? Werkman betoogt dat literatuur een gelegenheid - niet de enige! - is om de geestelijke achtergronden van onze tijd te leren kennen. Hij pleit voor confrontatie en antithese. Literatuur heeft een esthetische en ethische kant. Niet-christenen kunnen dingen produceren die 'mooi' zijn en aangrijpend. Wel wil Werkman, terecht, grenzen stellen. Een duidelijk voorbeeld van dit laatste geeft hij door een godslasterlijke passage aan te wijzen in een boek van Wolkers.

De lijn die door het bundeltje heenloopt is: negatie is onjuist, maar er zijn zeker grenzen die gesteld moeten worden en er is positief-kritische begeleiding nodig, op school en zo mogelijk ook in het gezin. Het boekje eindigt met een lijst van werken van prot.-chr. auteurs uit de 20e eeuw die bruikbaar zijn voor de boekenlijst van het eindexamen Nederlands bij het voortgezet onderwijs.

Ik acht het een waardevol bundeltje. Aanbevolen voor allen die met het probleem geconfronteerd worden. Voor de prijs hoeft u het niet te laten: het kost nog geen tien gulden.

J. de Gier

C. G. Bos, Geloven en belijden 1. Toelichting op de Nederlandse Geloofsbelijdenis, artikelen 1-19. Uitgeverij De Vuurbaak, Groningen.

In een eenentwintig tal paragrafen worden de eerste negentien artikelen van de Nederlandse Geloofsbelijdenis toegelicht. U moet hier geen brede verklaring verwachten. Daarvoor heeft u de bekende handboeken nodig van Feenstra, Gispen en Polman. Maar wat hier geboden wordt is verantwoord en vooral duidelijk. Elk hoofdstuk of paragraaf wordt weer onderverdeeld in een aantal kopjes. Daardoor wordt de oude leuze opnieuw waarheid: wie goed onderscheidt, doceert wel. Aan het einde van elke paragraaf vindt de lezer bovendien een handreiking voor de bespreking van de stof. Deze opzet maakt dit werk geschikt voor een kring. Wie enige tijd besteden wil aan het onderzoek van onze belijdenisgeschriften doet er goed aan dit geschrift ter hand te nemen. Kort en bondig wordt de lezer voorgelicht. Bovendien wordt hij in kennis gebracht met de nieuwe literatuur. De recente dwalingen worden ook ontmaskerd. Gedegen lectuur. Bestemd voor studerenden.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 juli 1983

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 juli 1983

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's