Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Prof. dr. P. J. Roscam Abbing, Inleiding in de bijbelse theologie, Ton Bolland, Amsterdam, 1983, 316 biz., gelijmd ƒ 49, 50.

Dit boek biedt niet een 'bijbelse theologie', maar een inleiding daartoe, zoals in de titel reeds tot uidrukking is gebracht. Na een Aanvankelijke Oriëntatie volgen nog 5 hoofdstukken, met de opschriften: Methode, Openbaring, Geschiedenis, Menselijk antwoord en Bespreking van literatuur. Het boek is helder, overzichtelijk en, naar ons besef, kundig geschreven. Die eer willen wij ondanks al onze kritiek, waarover straks, gaarne er aan geven. Een gevolg daarvan is dat niet alleen vakmensen het kunnen lezen, maar ook theologisch geinteresseerden. Wat ik er inhoudelijk beoordeeld het meest in waardeer is de informatie omtrent allerlei standpunten die ten aanzien van allerlei zaken worden (of werden) ingenomen, en de literatuurbespreking in het laatste hoofdstuk.

Maar nu de critiek: De auteur houdt er rekening mee dat niet iedereen zich in bepaalde hoofdstukken zal kunnen vinden, en hij noemt dan met name het hoofdstuk over de Geschiedenis (2). Maar voor mij liggen de moeilijkheden al bij hoofdstuk II, dat over de Methode gaat. De auteur zet hier in met de zgn. 'wetenschappelijke' benadering van de bijbel, in de zin van een historisch-kritische, en wel spreekt hij daarna over een wetenschappelijke benadering vanuit 'geloofsvooronderstellingen', maar deze ge­ loofsvoorstellingen blijken toch te staan onder het dictaat van het historisch-kritisch onderzoek, en bovendien geeft de auteur ook aan deze geloofsvisie een kritische functie ten aanzien van de inhoud van het Schrift getuigenis. Naar mijn gevoelen bederft dat het hele boek. Het woord 'wetenschappelijk' zegt mij in dat geval niets. Wat is wetenschappelijk? Ook in dit boek blijkt het herhaaldelijk de reinste willeke te bevatten. De auteur zegt: Niet overal is de bijbel als Gods Woord te verstaan (34), maar dan vraag ik: Wie maakt dat uit? Elders staat dat het het recht van de christen is om uit te maken waar hij het Woord Gods in de bijbel niet hoort, of daarin hoort wat zelfs met Gods Woord strijdig is (41), en dan vraag ik: wie geeft hem dat recht? De maagdelijke geboorte mag discutabel worden gehouden (72), maar dan vraag ik: Van wie mag dat? Herhaaldelijk lezen wij dat er in de bijbel sagen, legenden, mythen, gissingen, onjuistheden en tegenstrijdigheden voorkomen, maar dan vraag ik: Wie bepaalt dat? Er zijn nog veel meer bezwaren. De hele christelijke traditie, neergelegd in onze belijdenisschriften heeft zo goed als geen enkele functie in het verstaan van de bijbel. Geen woord lees ik over de inspiratie van de Schrift; er is geen sprake van dat het zelfgetuigenis van de Schrift als uitgangspunt wordt genomen. De predestinatie wordt afgewezen, de verzoening door voldoening weggeredeneerd, de heilsgeschiedenis laat de auteur tot aan het einde der wereld doorlopen. Dit is alles voor mij reden genoeg, dat ik het niet met mijn geweten overeen kan brengen om dit boek aan te bevelen.

Dr. J. T. Bakker en dr. J. P. Boendermaker, Luther na 500 jaar. Teksten, vertaald en besproken, Kok, Kampen, 1983, 168 blz., ing. ƒ 34, 50.

Dit boek bevat een aantal Lutherstudies onder redactie van bovengenoemde hoogleraren Bakker en Boendermaker. Het woord 'Lutherstudies' is misschien niet het meest passende. Wat . is nl. het geval? Wij vinden hier in elke bijdrage, 7 in getal, een stuk uit een van Luthers werken, of een paar preken of een gehele Sermoen, en daar worden dan toelichtingen bij gegeven. Blijkbaar is het de bedoeling van de auteurs Luther zelf tot de lezers te brengen. Wij achten dat een loffelijk streven. Al zou iemand alleen maar de stukken van Luther zelf lezen, dan zou hij aan dit boek genoeg vreugde kunnen beleven. Maar laat ik nu eerst de namen van de medewerkers noemen, temeer omdat hun commentaren toch ook heel wat ruimte van het boek in beslag nemen. Het zijn drs. K. Zwanepol, prof. dr. J. T. Bakker, dr. F. T. Bos, drs. Th. M. M. A. C. Bell, prof. dr. J. P. Boendermaker, drs. T. H. M. Akerboom en prof. dr. H. A. Oberman. Al lezend ontdekte ik opnieuw hoe moeilijk het is Luther onbevangen te benaderen en te verstaan. Bij verschillende auteurs zit hun eigen tijd en eigen theologische opvattingen hen dwars. Ik constateer soms een hoge mate van vervreemding van het reformatorisch erfgoed, dat ook bij Luther volop aanwezig is. Men stelt dan alles in het werk om aan Luthers werken een zin te ontworstelen waar eigen tijd en denken bij kunnen aanpassen. Men leeft veel meer bij theologen als Ebeling en Bonhoeffer, die hier ook met name worden genoemd, dan bij het geloof en de geloofservaring van Luther, en men gaat hem dan ook door die bril lezen. Het stuk dat mij het meest heeft aangesproken is dat van de r. k. drs. Bell. Hij heeft getracht de tekst. Het Voorwoord van Luther Magnificat, zo objectief mogelijk te ontleden. En dat moet toch het doel zijn bij een dergelijke studie? Ik besef heel \yel dat andere lezers zich wellicht meer door andere stukken aangesproken zullen voelen. Dat is het voordeel van een bundel als deze, ieder kan er naar eigen gading wat in vinden. En nogmaals: De stukken van Luther zelf spreken, voor goede verstaanders, een duidelijke taal.

K. Exalto

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 september 1983

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van donderdag 8 september 1983

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's