Het functioneren van het catecheseteam in Waddinxveen- Noord

1. Opmerkingen vooraf

Deze bijdrage moet gezien worden als een verslag van het functioneren van een catecheseteam in de praktijk. Theologische en kerkordelijke vragen komen hierin niet aan de orde. Dat wil niet zeggen, dat over deze vragen binnen het team niet is nagedacht.

2. Ontstaan en samenstelling

De toenmalige predikant, ds. W. Verboom, had behoefte aan een klankbord voor zijn catechesewerk. Het catechesewerk wordt dikwijls ervaren als 'eenzaam avontuur' (zie dr. J. H. v. d. Bank in 'Leiding', 24e jrg., nr. 8, mei/juni '79). Om aan deze eenzaamheid, met het gevaar van eenzijdigheid, te ontkomen, wilde hij een catecheseteam naast zich om met hem mee te denken en hem over diverse aspecten van de catechese te adviseren.

Het catecheseteam werd samengesteld uit:

a) kerkeraadsleden

b) onderwijskrachten

c) jeugdwerkleiders

d) ouders van catechisanten.

3. Start

Het catecheseteam startte in het najaar van 1979. Na een principiële doordenking van het doel van de catechese in opvoeding en andere vormen van kerkewerk hield het team zich bezig met allerlei praktische vragen, zoals:

a) Hoe ontrukken we de catechisatie aan de 'vergetelheid'?

- Kunnen we de ouders meer bij het gebeuren betrekken?

- Kan de gemeente als geheel meer oog krijgen voor de catechese?

b) Hoe zijn de catechisanten beter te motiveren?

- Kun je de catechisatie een persoonlijker karakter geven?

- Hoe groot moet een groep maximaal zijn om een vorm van persoonlijk contact te krijgen?

- Hoe moet het catechisatielokaal ingericht zijn?

c) Hoe voorkom je een te schools karakter van de catechisatie?

- Moet er veel ruimte zijn voor discussie, of moet het toch meer éénrichtingsverkeer zijn?

- Welke betekenis heeft het opzeggen van vragen en antwoorden?

- Hoe kan de catechisatie bijdragen aan het inleiden van jonge mensen in de liturgie?

4. Activiteiten

Uit de vragen waarmee het team zich bezighield, ontstonden een aantal activiteiten.

a) Aan het begin van elk seizoen werden alle adspirant-catechisanten persoonlijk uitgenodigd naast de publikatie van de catechisatieuren in de kerkbode (groter bereik, persoonlijk karakter).

b) De groepsgrootte werd bepaald op ongeveer 15 catechisanten. Daardoor werd het aantal catechisatieuren uitgebreid en kwam er behoefte aan een hulp-catecheet.

c) Jaarlijks, aan het begin van het seizoen, werd een catecheseavond belegd voor de gemeente.

Variërend werden uitgenodigd: de ouders van alle catechisanten, de ouders van alle kinderen die de afgelopen zes jaar hun kind hadden laten dopen, ouderen die nog geen belijdenis des geloofs hadden afgelegd. De besproken onderwerpen waren: de plaats van de catechese in het kerkewerk, belijdenis doen, de roeping van het 'gewone' gemeentelid, enz.

De avonden waren bedoeld om de catechisatie meer bij de gemeente/de ouders in de belangstelling te brengen.

d) Er werden afspraken gemaakt met de lagere school in de wijk (Hervormde school). In de laatste twee klassen van de lagere school zou in het vervolg dezelfde methode gebruikt worden als die bij de catechisatie. Hierdoor kon de stof verdeeld worden tussen school en jongerencatechisatie.

e) Met de andere wijken werd wederzijdse afstemming van de te leren vragen gerealiseerd. Publikatie hiervan in de kerkbode (mogelijkheid van vergissen uitgesloten, ouders meer betrokken).

f) Er werden contacten gelegd met andere vormen van kerkelijk jeugdwerk (terrein afbakenen, mogelijkheid van gezamenlijke actie verkend).

g) Er werden oriënterende besprekingen gevoerd over gehandicaptencatechese met de diaconie.

h) Met de kerkvoogdij is gesproken over de lokaliteit.

5. Vacaturetijd

Door het vertrek van ds. Verboom trad een plotselinge wijziging op die ook invloed had op het functioneren van het catecheseteam. Met de kerkeraad werd overeengekomen, dat de catechisaties, uitgezonderd de belijdeniscatechisaties, gedurende de vacaturetijd verzorgd zouden worden door enkele leden van het team, dat met enkele personen werd uitgebreid.

De besprekingen daarna kregen veel meer het karakter van het uitwisselen van ervaringen en het bespreken van een gezamenlijke 'strategie' om problemen het hoofd te bieden of methodische vragen te beantwoorden.

Het team heeft in die tijd ook geprobeerd verder te komen met de gehandicaptencatechese en met het oganiseren van een 'themaweek' - waarin een thema zowel in eredienst als catechisatie en jeugdwerk aan de orde zou komen - maar de mogelijkheid van realisering stuitte af op de vacature.

6. Ideeën voor de toekomst

De vacaturetijd heeft ons veel geleerd. Mede daardoor hebben we uitgesproken ideeën voor de toekomst, maar we realiseren ons dat we moeten afwachten hoe onze nieuwe predikant hier tegenover staat.*)

Als het team het mag zeggen, wordt de catechese in Waddinxveen-Noord nooit meer een eenmanszaak. In de eerste plaats zou de belasting van de predikant daardoor veel te groot zijn (8 à 9 groepen is 1/3 van de lestijd van een leraar bij het voortgezet onderwijs). In de tweede plaats is het team van mening, dat de vorming van gemeenteleden niet een zaak mag zijn die aan één persoon wordt 'uitbesteed'. De actieve betrokkenheid bij de catechese zal weliswaar altijd een kwestie van enkelingen blijven, maar het team denkt, dat het goed is, dat het catechetisch onderricht door meer dan één persoon gegeven wordt. Misschien moet dit werk ook niet steeds door dezelfde mensen verzorgd worden, maar kan het wisselen in de tijd. De gemeente zij zich ook hierin van haar verantwoordelijkheid bewust. Dit stelt uiteraard eisen aan de adspirant-catecheten.

Graag zou het team in de toekomst de verhouding tussen catechese en andere vormen van kerkelijk werk en het schoolonderwijs nader uitwerken en zich bezinnen op de vraag: hoe kunnen de jongeren een eigen plaats innemen in de gemeente, behalve in passieve zin? Doordat er tegenwoordig allerlei aantrekkelijke vormen van jeugdwerk bestaan, is het gevaar groot, dat de jeugd zich daarin wel thuisvoelt, maar de catechisaties niet meer 'ziet zitten'.

Naar onze mening zal de catechisatie haar achterstand in belangstelling niet moeten inhalen door andere vormen van kerkelijk jeugdwerk minder aantrekkelijk te maken of ontwikkelingen daarin te remmen (niet bang zijn voor 'concurrentie'), maar de catechisaties zullen in positieve zin moeten bijdragen aan de geestelijke vorming van de jeugd. Over methoden van catechisatiemateriaal e.d. zijn we nog in discussie. Het team is ervan overtuigd dat de kennis van de meeste catechisanten te wensen overlaat en dat de motivatie i. h. a. niet groot is. Hierin spelen de ouders een belangrijke rol en dezen zullen bij de verdere uitwerking van de plannen niet buiten schot kunnen blijven.

*) Inmiddels heeft Waddinxveen-Noord een nieuwe predikant in de persoon van ds. J. W. Goossen. Hij gaat met het team verder. Uiteraard vraagt de verdere vormgeving en samenwerking enige tijd en aanpassing van beide kanten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen