In memoriam ds. Jacob Johannes de Heer

In de namiddag van de 28e augustus overleed op de leeftijd van 61 jaar ds. Jacob de Heer ten gevolge van een hartinfarct. Hoewel zijn gezondheid de laatste jaren zo zwak was dat hij zelfs genoodzaakt was om met vervroegd emeritaat te gaan, kwam dit overlijden toch nog zeer onverwacht. Juist de laatste maand leek het beter te gaan en maakte hij plannen om weer allerlei werk ter hand te nemen, want het was zijn lust en leven om bezig te zijn ten dienste van kerk en theologie.

Zijn loopbaan in de kerk begon hij na zijn theologische studie te Utrecht in Huizen waar hij van 1944 tot 1946 hulpprediker was. Daarna nam hij het beroep van de gemeente Opheusden aan, die hij tot 1948 diende. Vervolgens was hij predikant in de volgende gemeenten: Benthuizen (-1951), Ridderkerk-Slikkerveer (-1954), Babyloniënbroek (-1961) en Wilnis (-1966).

In 1952 trad hij in het huwelijk met Maria Waardenburg, die voor hem in alle opzichten tot steun was en buiten wie hij zich het leven niet meer kon voorstellen. Hij was iemand die zwaar trok aan de hem opgelegde taak en die vaak veel te gering van zichzelf dacht, waardoor hij zijn vrouw, die hem in zijn moeilijke momenten met raad en daad bijstond, tot het laatst gezien heeft als een geschenk van God.

In 1966 werd hij bevestigd als zendingspredikant en vertrok hij in dienst van de Gereformeerde Zendingsbond naar Indonesië. In Rantepao werd hij bevestigd als predikant van de Torajakerk, wat hij tot op de dag van zijn overlijden ook nog was. De Torajakerk had dringend behoefte aan predikanten en mede door de komst van drs. J. J. de Heer was het mogelijk om een eigen predikantenopleiding te beginnen. Aan deze Theologische Hogeschool te Rantepao heeft hij vanaf de opening tot de sluiting in 1982 gewerkt en was zo mede verantwoordelijk voor de opleiding van meer dan honderd predikanten en godsdienstleraren. Al zijn krachten heeft hij gegeven aan de opleiding van de studenten, maar ook aan hun vorming tot ware christenen en dienaars en dienaressen in Gods koninkrijk. Het deed hem geweldig veel pijn als bepaalde studenten een volkomen gebrek aan motivatie en christelijke levensstijl vertoonden, want voor hem lag geloof en leven, woord en daad inéén, streed hij voor die eenheid en leed onder het gebrek daaraan. Vele jaren gaf hij samen met zijn Indonesische en Nederlandse collega's les op deze school, maar was hij ook de pastor voor veel studenten. Hij was met zijn vrouw ook lange tijd het hoofd van het studenteninternaat: om vader en moeder te zijn van zo'n groot gezin was een zware taak, waar ze zich echter met grote ijver en humor van gekweten hebben.

Vanuit die jaren dateren onze eerste contacten en vanaf 1977 werd ik zijn collega op de school en vonden we een goede vriend en een milde gids in de problemen van de Torajakerk. Daar viel ons ook zijn liefde voor de Torajakerk op. Wat was hij blij als hij bij een oud-leerling enige bezieling aantrof en de bereidheid om het Woord 'ernstig en eerbiedig' te bestuderen en te verkondigen. Zag hij nalatigheden of een leven in strijd met de christelijke levensstijl, dan was hij onverzettelijk, zodat vele studenten zich nog levendig het interieur van zijn studeerkamer zullen herinneren.

De verbondenheid met de Torajakerk was zo groot en de vreugde in zijn werk daar zo intens dat hij slechts na grote innerlijke strijd uiteindelijk de beslissing nam om terug te keren naar Nederland. Die laatste jaren hebben hem diep aangegrepen en verschillende zaken deden hem pijn, maar tenslotte overheerste voor hem de dankbaarheid dat hij de Theol. Hogeschool tot de sluiting heeft mogen dienen en zo zijn werk heeft mogen afronden. In 1982 keerde hij samen met zijn vrouw en zoon Petrus terug naar Nederland en ging hij met emeritaat.

In de loop der jaren was hij steeds meer betrokken geraakt bij het publicitaire werk van de christelijke uitgeverij in Jakarta. Hij schreef een commentaar op Openbaringen (dat later ook in het Nederlands werd uitgegeven onder de titel 'De overwinning van het Lam'), een boek over de betekenis van de bijbelse namen en een commentaar op het evangelie van Mattheus. Aan dit laatste boek werkte hij ook verder in Nederland. In Jakarta zijn hiervan al twee delen uitgegeven, maar het derde deel heeft hij niet meer kunnen voltooien: er resten nog slechts drie hoofdstukken.

Het is duidelijk dat hij de 16 Indonesië-jaren als het hoogtepunt van zijn leven beschouwd heeft. Daar kon hij ten volle tot ontplooiing komen, zijn wetenschappelijke en pastorale gerichtheid combineren en konden velen van zijn werk de vruchten plukken. De combinatie van nuchterheid en warmte, beslistheid en mildheid, ernst en humor, van toegewijde aandacht voor de ander en studie maakte het gemakkelijk om met hem samen te werken. Ondanks zijn hang naar de feiten en de details en zijn genieten van de theologie bleef hij als kind geloven. De woorden op zijn sterfbed: 'Ik vertrouw op de Heere Jezus', typeren zo zijn hele leven. Dat was een leven dat voor hem vaak niet gemakkelijk was en waarin hij veel strijd ervaren heeft. Maar juist daarin wist hij van de overwinningsmacht van zijn Heere en Heiland. Boven zijn bureau hing een gedicht van Blumhardt, waarin een groot deel van zijn leven en hoop wordt verwoord. Het slot ervan luidt:

Hij overwint! Wij wórden vrijgemaakt! En daarheen zuchten wij, tot eens voor ons de grote dag genaakt en alle slavernij verbroken is en d'angst gaat wijken! De laatste vijand zal bezwijken! Hij overwint!

De Torajakerk verliest een van haar trouwste dienaars. Zijn dagelijks gebed voor deze kerk is verstomd, maar Gods werk gaat door, óók in Indonesië.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen