Een misleidende gids
Kinderbijbelkrant
De Protestantse Stichting Lektuurvoorziening gaf onlangs een Kinderbijbelkrant uit. Deze stichting heeft bepaalde banden met de Ned. Hervormde Kerk. Ze wordt genoemd in de naamlijst van de kerk, gebruikt haar adressenbestand en de bekende portvrije enveloppe. Men zou dus kunnen verwachten, dat deze stichting zo breed mogelijk voorlichting geeft over de kinderbijbel, die in veel gezinnen hét middel is om kinderen uit Gods Woord te vertellen. Wat kinderen jong leren, blijft hen levenslang bij. Daarom is de keuze van een kinderbijbel van groot belang.
De kinderbijbelkrant, samengesteld door Janna Posthumus - medewerkster van de Stichting Bijbels Museum en Bijbelwerkplaats in Amsterdam - onderscheidt drie manieren van denken over de Bijbel, zoals die in de vertelkaders doorklinken: 1. In de bijbel gaat het om het verbond van God en de mensen. De nadruk kan vallen op Gods trouw of het verbond kan meer 'werelds' worden opgevat, zodat het dan meer gaat om het bewoonbaar maken van de aarde voor alle mensen.
2. De bijbel stimuleert en vormt het persoonlijk geloof. De individuele relatie met God, de houding van het gebed wordt benadrukt. Bijbelse personen en vooral de Heere Jezus Christus krijgen veel aandacht.
3. De bijbel is een godsdienstig boek. Er is aandacht voor de verschillende soorten tekst, men signaleert een historische ontwikkeling binnen de bijbel, zowel op godsdienstig als politiek gebied.
Onder de titel 'Hoe kies ik de goede kinderbijbel' wordt dit nader uitgewerkt. Daarbij valt op, dat de waarheidsvraag niet gesteld wordt. Er wordt raad gegeven bij de keuze, maar eigenlijk kan men alle kinderbijbels gebruiken. Het belangrijkste, de vraag of de kinderbijbel ook met Gods Woord overeenstemt, blijft in het donker.
Onbijbelse kinderbijbels
In de kinderbijbelkrant wordt een groot, aantal uitgaven besproken. Illustraties en gedeelten uit de tekst maken duidelijk wat de inhoud van elke kinderbijbel is. Daarbij is een opmerkelijk eenzijdige keuze gemaakt. Al lezend kom je tot de ontdekking, dat er heel wat kinderbijbels zijn, waarin van Gods Woord niet veel overblijft.
In 'Hoor eens even', verhalen van Jezus voor kleuters bewerkt, schrijft Karel Eykman (één van de huisschrijvers van de IKON): 'Verhalen als die welke Jezus vertelt zijn als het ware spiegels, die aan mensen worden voorgehouden. Daarom kunnen ze mensen die op een dood spoor zitten, weer op weg helpen - Als ze dat tenminste willen (curs. v. d. PI.): wie ziet en hoort kan het door hebben'. Het commentaar van de krant: 'De verhalen zijn juweeltjes! De illustraties beelden op herkenbare wijze het alledaagse leven uit'. We zien bijvoorbeeld een langharig rock-groepje en en picknic op het gras. Het zijn moderne illustraties, maar of ze Gods Wood dichter bij kleuters tot 7 jaar brengen is voor mij de vraag.
Dezelfde bezwaren gelden voor de andere kinderbijbels van Eykman, aan wie in de krant een kwart van alle pagina's is gewijd. Hij zegt de verhalen van God en mensen door te vertellen, omdat hij zo wil laten zien wie God is. 'Dat is tenslotte niet precies te definiëren, als je het weten wilt kun je geloof ik het beste maar beginnen met eerst de verhalen van de bijbel een beetje te leren kennen. Het gaat niet alleen over God, maar ook over mensen. Maar aan die mensen is te merken, dat ze hun God hebben leren kennen en over dat soort mensen gaat dit Woord voor Woord boek. Belangrijk is, wat die mensen toen over God opmerkten: God trekt met ons mee. Hij heeft zorg voor ons en maakt mensen vrij. Ze ontdekten, dat God van ons verwacht dat wij ook zorg hebben voor elkaar en de wereld, en mensen vrij maken van alles wat hen dwars zit.' Het persoonlijk geloof in de Heere God, de Vader van onze Heere Jezus Christus staat dus niet centraal. God is een vaag begrip, het gaat erom, wat wij voor anderen betekenen.
Vragen zijn er ook te stellen bij 'Al ben ik een ezeltje...' van Jörg Zink. Het is de vraag, of we Gods Woord via een gesprek tussen mens en ezel moeten doogeven. Opvallend is ook, dat de versimpeling van Gods Woord tegelijk een enorme verschraling meebrengt. Adam wordt geschapen en God zegt: 'Nou nog iemand, die net als ik plezier kan hebben in al dit gedoe'. Jezus is gekomen om 'aandacht te besteden aan mensen van wie niemand houdt - om te zoeken naar mensen die alleen zijn, en die door de anderen zijn uitgesloten. Want die moeten net zo goed thuis komen bij hun Vader in de hemel'.
Zegt Christus zelf niet: 'Ik ben gekomen om zalig te maken dat verloren was?' Daar gaat het wel om andere dingen dan eenzaamheid en buitengesloten zijn! Wanneer Jezus gestorven is schrijft hij: 'Er bestaan geen doden. De mensen sterven, maar God geeft hun nieuw leven. Hij zegt tegen de doden: "Kom bij Mij". Dan komen ze bij Hem en dan maakt Hij ze levend. En dan leven ze verder. Natuurlijk helemaal anders dan hier. Alleen: onze ogen kunnen hen niet zien'. Het is begrijpelijk dat de schrijver eenvoudige woorden kiest om zo'n moeilijk begrip als het eeuwige leven aan kinderen duidelijk te maken. Maar moeten we aan kinderen van 10 jaar en ouder ook niet vertellen, dat niet alle mensen die sterven zalig worden? Of rekent de schrijver niet met die bijbelse mogelijkheid?
Schriftkritiek
Nog verder gaan die kinderbijbels, waarin de moderne schriftkritische bijbelwetenschap voor kinderen vertaald wordt. Mathilde Roolfs wil kinderen van 10 jaar en ouder laten zien welke ontwikkeling er in de bijbel te vinden is. 'Je hebt het al eerder gezien, de gedachten die de mensen over JHWH hadden zijn langzaam veranderd. Eens een stamgod van nomaden, een beschermgod, een onzichtbare aanvoerder in de strijd, bij Elia een regengod die machtiger is dan de andere, in de nog latere geschiedenis de God van de Sinaï, de God die bevrijdt.'
Belangrijk is voor haar ook de verantwoordelijkheid van de mens. 'Elke Sjabbat opnieuw herinnerden ze zich dat ze de wereld van God hadden gekregen om haar verder 'af' te maken.' Naar aanleiding van Pascha schrijft ze: 'Als dan eens de hele aarde bevrijd zal zijn van de ongerechtigheid, dan is Gods plan werkelijkheid geworden, de schepping is voltooid en elk bevrijdingsfeest overbodig geworden. Tot zolang echter zullen helaas telkens opnieuw bevrijdingsfeesten moeten worden gevierd. Tot zolang hebben de mensen Pasach nodig. Om zich te blijven herinneren wat hun taak op aarde is'.
Dergelijke citaten zijn onthullend. Christus vindt er geen plaats in. Wat de betekenis van Zijn lijden en sterven is blijft achterwege. De apostel schrijft: 'Ons Pascha is geslacht'. Dat is een andere benadering van Pascha dan Mathilde Roolfs heeft.
Ook de kinderbijbel van Henk Barnard 'Het Verhaal' gaat uit van de schriftkritiek. Bij de worsteling van Jakob aan de Jabbok werd een oud verhaal gebruikt 'uit het volksgeloof over een lichtschuwe riviergod, die niet wilde toestaan dat er vreemdelingen over de rivier trokken om zijn gebied binnen te dringen. Zoiets gebeurde met Jakob ook'. Dat vertellen we dan aan de kinderen als het Woord van God!
Misleidende gids
Voor ieder die een goede kinderbijbel zoekt, is de kinderbijbelkrant een misleidende gids. Allerlei uitgaven worden aangeprezen, die met de volle waarheid van Gods Woord weinig van doen hebben. Ronduit kwalijk vind ik, dat andere uitgaven vanuit een meer bijbelgetrouwe hoek niet genoemd worden. Dat kan niet aan de oudere datum van uitgave liggen, want de krant vermeldt ook andere oude kinderbijbels. Geen woord over W. G. van der Hulst, Anne de Vries, Vreugdenhil, Evert Kuijt of Meeuwse en anderen. Ze worden eenvoudig verzwegen. Passen ze niet in het denkkader van de samenstelster? Wie zo eenzijdig kiest, misleidt goedwillende maar argeloze ouders, die zoeken naar een middel om hun kinderen uit het Woord van God te vertellen. Dat is meer dan kwalijk, het is de waarheid van Gods Woord voor de kinderen verborgen houden. Aan elke kinderbijbel kleven bezwaren. Maar uitgaven verzwijgen die voor velen tot zegen zijn geweest, is absoluut verwerpelijk.
Lezend in deze kinderbijbelkrant dacht ik: Een gemiste kans. Of eigenlijk: een gids, die ons duidelijk maakt welke kinderbijbels we niet voor onze kinderen moeten kiezen. Alleen zo heeft deze uitgave enig nut.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 november 1985
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 14 november 1985
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's