Met het oog op nieuwe diakenen

Met een bewogen hart

Uit het bevestigingsformulier voor ouderlingen en diakenen, blijkt aangaande de diakenen wel overduidelijk, dat het diakenambt en de daaraan verbonden diakonale taken, geen louter zakelijke aangelegenheid is, maar voluit een 'geestelijk' ambt. Het lijkt ons goed dit te vermelden, omdat het diakenambt nog wel eens gezien wordt als een minder, of tweederangs ambt. Een onjuiste gedachte! De diaken neemt een volwaardige plaats in binnen de gehele kerkeraad. Al zijn de ambten wel van elkaar te onderscheiden, mogen we het ene ambt niet boven het andere ambt stellen en daardoor het diakonaat in de gemeente minder de aandacht geven. Het diakonale werk mag dus met evenveel recht aan de orde komen tijdens de kerkeraadsvergadering, zoals dat ook het geval is met het pastorale werk. Diakonaat. Geen appendix dus van de kerkeraadsagenda.

Het gaat om een geestelijke zaak, maar waaruit blijkt dit dan? Het bevestigingsformulier spreekt ons van enkele bijbelse kernwoorden, die met de taak van de diaken verbonden worden. Zo lezen, wij, dat gesproken wordt over 'getrouwheid en naarstigheid'. Vervolgens de woorden: 'blijmoedigheid en eenvoudigheid, om met een bewogen hart en toegenegen gemoed de armen te helpen, gelijk de apostel eist; Rom. 12 vers 8 en Kor. 9 vers. 7: 'Zo laat ons die gaven besteden, ... die uitdeelt, in eenvoudigheid; die een voorstander is, in naarstigheid; die barmhartigheid doet, in blijmoedigheid'.

Wat ons opvalt zijn de woorden: 'Met een bewogen hart'. Van die bewogenheid lezen we ook in de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan. Wat gebeurt daar? De Samaritaan ziet een mens liggen. Een zeker mens! Nee, het is niet van belang wat voor een mens het wel is. Het is een mens in doodsnood! Geslagen, verminkt en gewond! En nu? Gaan we nu eens zien, naar die Samaritaan als mens? Neen! Laten wij veeleer zien naar het hart van deze Samaritaan. Het innerlijk! De Samaritaan hem ziende werd met innerlijke ontferming bewogen! en dat doorkruist nu zijn reisplan. De Samaritaan wordt namelijk stilgezet en aangesproken door het innerlijke! Wat is dat? Er gebeurt iets bij de Samaritaan van binnen! Iets wat hem ontroert! Wat hem niet loslaat. Er is een gedrevenheid in hem, wat noopt tot handelen! Waar komt dat uit voort? Vanuit de liefde tot de naaste! Wat is dat voor liefde? Vanwaar komt die liefde? Vanuit God! De liefde van God dringt hem. En deze liefde zoekt zichzelf niet (wat wel bij de priester en leviet het geval was!), maar die liefde uit zich tot de ander, het andere! Die liefde vergeldt ook niemand kwaad voor kwaad, maar is een gave van God zelf, in de weg van bekering en vernieuwing van ons zondige leven. Deze liefde brengt een bewogen hart voort. Immers zo lezen wij in 1 Kor. 13 vers 3: 'Al ware het, dat ik al mijn goederen tot onderhoud der armen uitdeelde, en al ware het, dat ik mijn lichaam overgaf opdat ik verbrand zou worden, en had de liefde niet, zo zou het mij geen nuttigheid geven. Het gaat er bij het dienen om, dat wij handelen vanuit de liefde. Deze liefde nu wordt gewerkt door de Geest Gods. Vol van die Geest waren de zeven mannen, die tot diaken werden gekozen in Handelingen 6. Déze Geest leert ons te dienen vanuit de wijsheid, die niet naar de mensen is, maar vanuit God zelf, opdat de zaak van God ermee gediend wordt. Het diakenschap is dan een rijk en heerlijk ambt, maar ook een 'hoog' ambt. Het gaat om priesterlijke arbeid in navolging van de grote diaken en hogepriester Jezus Christus, die bij de voetwassing heeft laten zien, dat Hij als Meester bereid is tot dienen. Dat is slavenwerk doen. De mindere te willen zijn ten gunste van anderen. Dat is voor de wereld iets minderwaardigs. Slavenwerk is voor slaven en niet voor vrijen! Wie in navolging van Christus mag dienen, neemt de gestalte aan van een dienstknecht. In het diakonaat wordt gevraagd om die gezindheid in het dienen van de naaste. Is dat mogelijk? Jazeker! Immers Christus kwam niet alleen om te dienen, maar ook om Zijn leven té geven tot een losprijs voor velen. Vanuit Zijn verzoening is het dienen mogelijk en mogen wij weten, dat al wat wij doen - en dan gaat het niet om het meest, maar om het minst - wij doen aan Hem! En wat is er dan nog rijker in het leven, om te leven voor Hem, Die het waard is te ontvangen, de lof en de eer en de dankbaarheid.

Uitdelen van gaven

Zoals het bevestigingsformulier ons meedeelt gaat het in het diakonaat om het uitdelen van gaven. Waaraan hebben wij dan te denken? Gaat het alleen om stoffelijke zaken? Wanneer we het formulier goed lezen, komen we tot de ontdekking, dat het daar niet alleen over gaat. Er wordt ook gezegd, dat de diakenen de bedrukten te hulp dienen te komen, de rechte weduwen en wezen te verzorgen en weldadigheid te bewijzen aan alle mensen, maar inzonderheid aan de huisgenoten des geloofs. We lezen ook, dat het helpen niet beperkt blijft met een uiterlijke gift alleen, maar ook met 'troostelijke redenen uit het Woord van God', aan de armen en ellendigen hulp te bewijzen. Het woord 'gaven' houdt dus geen beperking in, maar omvat al datgene wat wij bezitten aan mogelijkheden en talenten van God geschonken om uit te delen. Wanneer we willen uitdelen, zullen we wel eerst iets hebben te ontvangen. Zo zamelen de diakenen gelden in om uit te delen aan hen, die dat van node hebben. We roepen de gemeente op, om hun gaven beschikbaar te stellen voor de naaste in nood. Dit kan zijn dichtbij en veraf! Wanneer we onze 'geestelijke' gaven willen uitdelen, dan zullen we eerst deze van de Heere moeten ontvangen. Onze woorden zijn anders leeg en hol en van geen betekenis. We kunnen pas echt troosten, wanneer de Heere ons woorden geeft om te troosten! De Heere wil ons dit schenken vanuit Zijn Woord en door het gebed. Het is dan ook van belang om als diakenen samen het Woord te onderzoeken en ons door dat Woord te laten leiden.

Niet beperkt tot diakenen. Het dienen beperkt zich niet alleen tot diakenen. Ook de gemeente is geroepen tot dienstbetoon. Wij gaven immers al aan, dat de diakenen de gemeente oproepen om hun gaven beschikbaar te stellen. Ook dat beperkt zich niet tot het stoffelijke. Wanneer de leden der gemeente, als huisgenoten des geloofs, één mogen zijn in het dienen, één mogen zijn in het beschikbaar stellen van de gaven, des te meer kan de gemeente goed doen aan alle mensen!

Diakenen hebben dus ook tot taak om de gemeente diakonaal bewust te maken. In Ordinantie 15 van de kerkorde lezen wij in artikel 1: 'De gemeente, in al haar leden geroepen tot de dienst der barmhartigheid, beantwoordt, onder leiding of'door de arbeid van de diakenen, aan deze roeping in het diakonaat. Diakenen behoeven dus niet alles alleen te doen. Ik leg hier graag de vinger bij. Ook het diakonale werk kan diakenen soms zo in beslag nemen, dat er weinig tijd meer overblijft voor andere zaken. Het gezin bijvoorbeeld! Het is goed mogelijk om gemeenteleden ten aanzien van bepaalde taken in te schakelen. Gemeenteleden dienen mede gestalte te geven aan het diakonaat der gemeente. Diakenen mogen op grond van de roeping van de gemeente tot dienstbetoon, een appèl op gemeenteleden doen om mee te werken de gaven en talenten te besteden in dienst van de Heere. Op deze wijze zijn diakenen niet alleen maar uitvoerders van allerlei werk, maar veelmeer ook aanvoerders! Diakenen, die veel sociale noden of tekorten signaleren en daarvoor aktiviteiten willen organiseren, behoeven dat allemaal zelf niet uit te voeren, maar kunnen daarvoor mensen werven en deze voor een bepaalde taak instruktie geven. Ik denk hierbij aan b.v. een hulpdienst in de gemeente, het bejaardenbezoekwerk, het zo mogelijk participeren in een instelling voor bejaardenwerk of maatschappelijke dienstverlening, aktiviteiten voor het werelddiakonaat, gehandicaptenwerk en opvang voor baanlozen. Diakenen kunnen dan voor de coördinatie zorgen en dragen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering over aan gemeenteleden. Er blijven dan nog voldoende taken over die specifiek behoren tot het ambt. Ik denk hierbij aan het 'meeregeren' binnen de totale kerkeraad, de eigen diakonievergadering, het voeren van de administratie en het beheer, het inzamelen van de gaven en de besteding daarvan, het beshssen over een aanvraag om financiële ondersteuning, het dienen aan de Avondmaalstafel, de bestuursvertegenwoordigingen en het geven van voorlichting aan de gemeente en groepen van gemeenteleden over het diakonale werk en de diakonale opdracht. Het is maar een greep uit de veelheid van taken, die op de agenda van de diakonievergadering staan. Al de hierbovengenoemde diakonale taken kunnen we in het kort samenvatten met hetgeen de kerkorde hierover zegt in Ordinantie 15 namelijk: dat het diakonaat gestalte krijgt in: - het betrachten van onderling dienstbetoon (b.v. bejaardenwerk, ziekenbezoek, gehandicapten werk en de zorg voor de eenzamen) - het verlenen van bijstand, verzorging of bescherming aan hen, die dat behoeven (b.v. financiële ondersteuningen, opvang baanlozen, maaltijdvoorziening, alcohol- en drugsproblematiek); - het verrichten van bepaalde taken op diakonaal terrein (b.v. het beheren van bezit, vertegenwoordiging - in de besturen, voorlichting); het verlenen van medewerking aan andere arbeid ten behoeve van het maatschappelijk welzijn (b.v. opvang vreemdelingen, bestrijding racisme, zorg voor het milieu); het bijeenbrengen van de voor de uitoefening van het diakonaat in en buiten Nederland benodigde gelden (b.v. projekt werelddiakonaat, binnenlands diakonaat, opvang drugsverslaafden); het dienen van de kerk in haar taak om overheid en samenleving te wijzen op haar roeping ten aanzien van de sociale vraagstukken de gerechtigheid te betrachten (aandacht voor de minderheden in ons land, euthanasie en abortus, de sociale zekerheid en het rentmeesterschap).

Veel taken vragen vandaag A.D. 1986 om onze aandacht! De diaken, vandaag geroepen tot het ambt staat in het kerkportaal, zo dat hij de kerk in kan kijken om te zien hoe de gemeente omziet naar elkaar vanuit de liefde Gods en bereid is om de gaven te delen, wereldwijd! Naar de andere kant ziet de diaken, staande in het kerkportaal de wereld in, waarin mensen zich in nood bevinden. Hij staat daar met gevouwen handen, om te ontvangen. Dan pas kan hij werkelijk uitdelen met een bewogen hart en vol van Gods Geest!

Barneveld A. Peters diakonaal consulent Gelderland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen