Ouders: Gezagsdragers!

In onze tijd komen we veel begrippen tegen als inspraak, democratie, vrijheid en medezeggenschap. In deze rij komt het begrip 'gezag' niet voor. Het gezag is in een crisis terechtgekomen, we spreken er liever niet over. We zijn steeds minder bereid om te buigen onder het gezag van anderen. In ons hart leeft de afkeer van alle gezag! Dit wordt regelmatig geuit door middel van allerlei protesten en demonstraties. Wat trekken we ons nog aan van uitspraken, gedaan door de rechterlijke macht? We hebben ons afgekeerd van de hoogste Gezagsdrager: God!

Misbruik van het gezag

Helaas kan het gezag ook worden misbruikt. Dan verandert het begrip gezag in 'macht'. Gezagsinstellingen worden dan machtsblokken. Wanneer gezag overgaat in macht, leidt het niet tot gehoorzaamheid, maar tot slaafse onderworpenheid. Autoritaire macht leidt tot ontwrichting, maar ook een democratisch geregeerd land kan een volkomen normloze maatschappij tot gevolg hebben.

Het gezag van de ouders

De ouders hebben gezag over hun kinderen en kinderen moeten ontzag hebben voor hun ouders. De ouders staan boven hun kind(eren). Wanneer onze kinderen het gezag van hun ouders niet meer erkennen, zal dit grote gevolgen hebben. Erkenning van het gezag is noodzakelijk om een beelddrager van God te kunnen zijn. Ouders mogen (moeten) van hun kinderen gehoorzaamheid vragen. Gods gebod zegt immers: 'Eert uw vader en uw moeder. Er zijn helaas ouders, die deze tekst misbruiken door met hun 'gezag' achter de Bijbel weg te kruipen. Dat is beslist niet goed te praten.

Het gezag van de ouders kan ook ontaarden in onredelijke eisen, in autoritair optreden. Daarom schrijft Paulus in zijn Drief aan Efeze: 'En gij vaders, verwekt uw kinderen niet tot'i: oorn!' Wanneer we ons p^zag misbruiken, zondigen we tegen ^od. Dr. Croughs zegt: 'Waar aan de gez-igsfunctie van de vader de gerechtigheid en de verdedigende en beschermende liefde voor het zwakke ontbreekt, blijft er op den duur niet veel meer over dan een bul­ lebak'. Ouders moeten ernst maken met hun doopbelofte. Ondanks hun tekortkomingen roept Paulus op in Efeze 6 vers 1: 'Gij kinderen, zijt uw ouderen gehoorzaam in de Heere, want dat is recht'. Kinderen mogen weten, dat ook hun ouders zondige mensen zijn. Vandaar dat ze geduld moeten hebben met hun zwakheden en gebreken.

Ouders nemen voor hun jonge kinderen belangrijke beslissingen. Ze kiezen een school voor hun kind en beslissen of hun kind naar de kerk zal gaan. Ouders hebben 'te zeggen' over hun kind; men spreekt van ouderlijk gezag. Dit gezag moeten we niet zieiï als iets dat afzonderlijk aan de ouders toegeken4 moetworden los van hun'liefde tot' en hun 'verantwoordelijkheid'. Gezag en liefde zijn geen twee aparte elementen in de opvoeding, omdat het gezag zelf liefde is en de liefde zelf gezag is. Het gaat hier niet over gezag in het algemeen, maar over het opvoedersgezag. Een belangrijk kenmerk van dit opvoedersgezag is, dat het een afnemend gezag is. Het eindigt namelijk bij volwassenheid. Dit is niet met elk gezag het geval.

Aanvaarding van het gezag van de ouders is gebaseerd op het vertrouwen waaruit het kind leeft, vertrouwen in zijn opvoeders. Dit vertrouwen is de basis van het veiligheidsgevoel dat het kind bij hen beleeft en dat een voorwaarde is voor een goede ontwikkeling van het kind. Het opvoedersgezag is dus een noodzakelijke voorwaarde voor deze ontwikkeling.

Gehoorzaamheid

Tegenover het gezag van de ouders staat de gehoorzaamheid van de kinderen. Maar kinderen zijn niet altijd gehoorzaam, maar ook vaak ongehoorzaam. In dagelijkse situaties verliest het gezag van de opvoeders zijn vanzelfsprekend karakter. Wat is ongehoorzaamheid?

Bij een baby is er geen sprake van gehoorzaam of ongehoorzaam kunnen zijn, dus ook niet van gezag. Bij het zeer jonge kind kunnen we niet spreken van opvoeding, omdat er geen gezagsverhouding is.

"De echte opvoeding begint als bij het kind de mogelijkheid tot het volgen van gezag intreedt' (Langeveld).

Tot eigenlijke gehoorzaamheid is het kind pas gekomen als het in staat is gezag te erkennen.

Langeveld spreekt van een onderste grens en van een bovenste grens van de opvoeding. Na een periode van gewenning volgt de periode van opvoeding-in-eigenlijkezin en deze periode wordt afgesloten met de volwassenheid. Na de periode van de gewenning komen we in de periode, waarin het kind weet heeft van gehoorzaamheid en ongehoorzaamheid. In het algemeen gesproken kent de periode van het basisschoolkind geen gezagscrisissen. Het gezag van de opvoeder is niet in het geding, hoewel er wel conflicten voorkomen. In deze periode is het erg belangrijk, dat ouders hun gestelde eisen motiveren. In de periode van de puberteit kunnen gezagscrisissen voorkomen. Het opvoedersgezag wordt niet meer vanzelfsprekend aanvaard. De puber begint in de houding van de volwassene echtheid van onechtheid te onderscheiden.

Hij is de vanzelfsprekende gezagsaanvaarding van het jonge kind kwijtgeraakt en staat voor het probleem van gezag en vrijheid. Dat wil niet zeggen, dat iedere jongere op deze leeftijd dit alles op deze wijze doorleeft, terwijl een echte gezagscrisis niet behoeft op te treden. Gehoorzaamheid moet op deze leeftijd tot stand komen door middel van een gesprek. Het is van fundamenteel belang, dat ouders hierover spreken met hun kinderen. In dat gesprek moet steeds naar voren komen, dat ouders hun verantwoordelijkheid aan hun kind gaan overdragen. Dat houdt niet in, dat er dan geen gezag en gehoorzaamheid meer is. Het is ander gezag, waaraan men zich vrijwillig onderwerpt.

Opdragen in het gebed

Gehoorzamen is moeilijk. Op de juiste wijze opvoeden is ook moeilijk. Er zijn veel ouders, die ondanks al hun tekortkomingen, ernst maken met de doopbelofte. Gelukkig zijn er veel fijne gezinnen, waar onze jongeren zich 'thuis' voelen.

Maar ook de gezagsdragers zijn zondige mensen. Daarom vragen we onze jongeren geduld te hebben met hun ouders, want de ouders hebben het ook met hen. Wanneer jongeren tekorten ontdekken bij hun ouders, mogen deze jonge mensen hen opdragen in het gebed.

En als jongeren het gezag geminacht hebben en ongehoorzaam zijn geweest, moeten ze zich niet schamen om het weer goed te maken. Ze mogen om vergeving vragen aan de Heere én hun gezagsdragers.

Voor het opvoeden van kinderen geldt: 'Wie is tot deze dingen bekwaam'. We kunnen er veel over lezen, we kunnen advies vragen bij ervaren mensen, maar het allerbelangrijkste is dat we onze kinderen — hoe klein of groot ze ook zijn — aan de Heere opdragen in het gebed.

Dat is het allerbelangrijkste in de opvoeding.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen