Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Wie was de dichter van 'Rechtvaardigmaking'? (2)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Wie was de dichter van 'Rechtvaardigmaking'? (2)

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

(Notities rondom een misverstand)

Wie was de dichter?

De ware dichter van 'Rechtvaardigmaking' juicht nu inmiddels al meer dan 12 jaren voor Gods Troon.

Het lijkt mij niet bezwaarlijk thans de sluier rondom zijn gedicht op te lichten voor de velen die interesse tonen voor de naam van deze dichter.

Maar dan in de hoop dat men zal zien op de genade die niet hem, maar zijn God verheerlijkte, zoals hij het zelf niet anders zag.

Rijer Pothoven (1904-1976) werd geboren, leefde en stierf in het gedeelte van de burgerlijke gemeente Driebergen, dat kerkelijk behoort tot de Hervormde Gemeente van Nederlangbroek, in de naaste omgeving van de kastelen Sterkenburg en Hardenbroek en de buitenplaats Leeuwenburg.

Beide zijn ouders waren godvrezende mensen, evenals zijn grootvader Reijer Pothoven, naar wie hij is genoemd.

Zijn grootvader was een man die uitblonk in godsvrucht en op zijn sterfbed een rijk getuigenis gaf Met opgeheven handen is hij de eeuwige rust ingegaan. Het betrof hier een rijk begenadigde familie in een omgeving die destijds vele kinderen Gods telde.

'De landbouwer van Driebergen', Wulfert Floor, bekend door zijn oefeningen, woonde in deze omgeving en was ook een regelmatige gast van de familie Pothoven aan de Langbroekerwetering.

Onder menigeen in deze familie was Gods genade verheerlijkt.

Een zuster van genoemde grootvader, Hendrika Pothoven, verscheen samen met Wulfert Floor op 21 augustus 1838 voor de kerkeraad van de Chr. Afgescheiden Gemeente te Utrecht (van ds. H. P. Scholte) om daar onderzocht te worden op het punt van kennis van de geloofsleer en de prak­ tijk van hun mondelinge belijdenis in het leven van elke dag.

Op de vraag of zij hun belijdenis ook mochten doen met het hart, was het antwoord van Hendrika Pothoven meer overtuigend dan dat van Wulfert Floor. De laatste verkeerde immers altijd in onzekerheid over het tijdstip van zijn bekering.

Een andere zuster, Wilhelmina Pothoven (1841-1905), was gehuwd met Hermanus Doomenbal, een zwager van Wulfert Floor. Dit waren de grootouders van wijlen ds. J. T. Doornenbal (tegenover wie de familie altijd was gereserveerd gestaan heeft, mede ook om zijn kontakten met de dichter Gerrit Achterberg, die in Neerlangbroek nog een klasgenoot was van de dichter van 'Rechtvaardigmaking'). De familie Pothoven onderhield ook vriendschappelijke betrekkingen met de heer J. C. Terlouw (1845-1925), ouderiing in de Ned. Hervormde Kerk te Neerlangbroek, tevens zondagsschoolonderwijzer aldaar en vriend van Wulfert Floor.

Dikwijls heb ik de familie de naam van deze godvrezende man met eerbied horen noemen. Zijn zondagsschoolonderwijs had veel nagelaten.

Een ander lid van de familie, Adrianus Pothoven, was diaken in de (vrije) gemeente van ds. Jacob van Leeuwen aan de Zandhofsestraat te Utrecht (later Oud-Geref Gemeente) en heeft daar vele jaren preekgelezen. Uit de nalatenschap van de familie kreeg ik een boek met catechismuspreken van ds. Van Leeuwen.

Een oom van de heer Rijer Pothoven, dus van de dichter van 'Rechtvaardigmaking', Willem Pothoven, was van 1910 tot 1942 Ned. Herv. predikant te Leeuwarden, maar was een man van 'evangelische' richting. Dan had onze dichter nog een tante. Geertje Pothoven, die op jonge leeftijd is heengegaan en een godzalig sterfbed heeft gehad.

En zijn oom, Janus Pothoven te Doom, die

ik nog enigszins heb gekend, was eveneens een man met een nieuw leven.

Moeder Pothoven (geboren Quint) kwam ook uit de omgeving van kasteel Sterkenburg te Driebergen. Haar zuster, tante Janna, heb ik wel horen vertellen hoe daar in die omgeving in de vorige eeuw veel volk des Heeren woonde. Bijna om het andere huis woonde wel een kind van God.

Als een bekommerde ziel heeft moeder Pothoven geleefd. Ze stierf met op baarlippen de woorden: 'Jezus, Uw verzoenend sterven blijft het rustpunt van mijn hart!' Vader Gijsbertus overleed in den Heere in het oorlogsjaar 1944 en werd onder het geraas van de oorlogsvliegtuigen begraven te Neerlangbroek door ds. M. Verwey, de plaatselijke predikant, door de familie hooggeacht.

'Ai, ziet, lioe goed...'

Alvorens straks wat nader in te gaan op de persoon van de dichter van 'Rechtvaardigmaking' nu eerst nog wat over het gezin waarin hij leefde.

Na het heengaan van vader en moeder Pothoven bleven de kinderen Rijer, Gijsje, Aartje en Geertje met hun tante Janna Quint ongetrouwd samenwonen in de ouderlijke woning, eigendom van de fam. De Beaufort van Leeuwenburg, aan de Langbroekerdijk te Driebergen. Alleen broer Hendrik trad in het huwelijk en woonde op het plein van kasteel Hardenbroek.

Zuster Aartje Pothoven, in de volksmond tante Ortje, was een vrouw die ook van jongsaf de Heere had gezocht. Maar na haar aanvankelijke verlossing door genade kwam zij lange tijd weer in geestelijke banden en duisternis en lag niet verenigd met de weg des Heeren. Zij trok zich veel terug in de eenzaamheid en in die tijd zag ik haar nooit anders dan met betraand aangezicht.

In het boekje 'De staat en genezing van een verlaten ziel' van Joseph Symonds (vertaald door ds. Jac. Koelman), dat ik na haar overlijden kreeg, vond ik een briefje: 'het 29ste Capittel lezen Aardje'.

Dit hoofdstuk handelt over de oorzaken waarom God alzoo met Zijn volk handelt, onttrekkende hun de vertroostingen,

'k Herinner mij nog goed hoe zij opnieuw in de ruimte gesteld werd toen de Heere overkwam in gunst en met hoeveel blijdschap en zielsgenoegen zij weer kon opgaan over het Woord.

In de huiskamer stond het grote huispijporgel dat nu bij mij staat. Nog zie ik haar op een Tweede Kerstdag bij het orgel staan, terwijl ze voor zichzelf uit zong de lofzang van Maria: 'Die in haar lage staat Zijn dienstmaagd niet versmaadt, maar van Zijn gunst doet roemen!'

Broer Hendrik Pothoven woonde, zoals gemeld, bij het kasteel Hardenbroek. Ook hij behoorde kerkelijk tot Neerlangbroek.

Hij kerkte echter, na het vertrek van ds. J. van der Haar uit Neerlangbroek (de familie was zeer met hem bevriend), hoofdzakelijk in de Hervormde Evangelisatie aan de Parklaan te Driebergen (later opgeheven). Ook hij leefde, vooral in de latere jaren van zijn leven, zeer bekommerd. In de jaren van lichamelijke afbraak zette het geestelijke leven zich bij hem door. Op zijn ziekbed, waarvan hij aanvankelijk nog enigszins herstelde, leerde hij met Hizkia piepen als een kraan of zwaluw en kirren als een duif met de bede: 'O, HEERE, wees Gij mijn Borg!'

Met zijn zondekennis en inleving van de schuld kon hij het niet doen. Daar was de rust voor zijn ziel niet in gelegen. Bij alle ondervindingen die hij genoot hoorde ik hem uitroepen: 'HEERE' het Bloed is nog niet aan de deurpost!' Hij droeg, zoals men zegt, de lantaarn op de rug. Voor anderen was hij een licht, zelf zag hij het niet.

Met mijn vriend J. Veenendaal (nu Chr. Geref. predikant te Barendrecht) keerde ik eens terug van een bezoek aan hem in die tijd van roepen en smeken. En op de vraag van mijn vriend hoe ik het bezoek had ervaren, mocht ik antwoorden: Dit is niet dan een Huis Gods, een poort des Hemels!' (Gen. 28 : 17).

Kort voor zijn heengaan - met zijn afgetobde lichaam sleepte hij zich nog wekelijks naar de evangelisatie te Doorn - riep hij mij eens na de kerkdienst: 'Wacht eens, ik moet jou wat vertellen'. De blijdschap straalde uit zijn ogen. 'Nu heb ik mogen zien dat de Heere Zelf in mij begonnen is!'

Een week later riep hij weer: 'Wacht eens, ik moet je weer wat vertellen. Nu heb ik mogen zien dat wat de Heere begonnen is. Hij ook voleindigen zal!'

In dat geloofsvertrouwen, in dat rusten op de Heere en Zijn Woord, mocht hij enkele weken daarna ingaan in de eeuwige rust. Zijn leven en sterven lieten niet na-juist vanwege de diepe ernst en^ nederigheid en afhankelijkheid - grote indruk te maken op allen die hem gekend hebben.

D.V. een volgende maal nog wat meer over het gezin Pothoven.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 januari 1989

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Wie was de dichter van 'Rechtvaardigmaking'? (2)

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 januari 1989

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's