Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Verbinding tussen Messias-belijdende  joden en christenen (I)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Verbinding tussen Messias-belijdende joden en christenen (I)

Zionisme

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

In het geheel van de reeks radiolezingen, die dit seizoen gehouden werden onder het thema 'Zicht op Israël' heb ik op mij genomen te spreken over het onderwerp 'zionisme als verbinding tussen Messias-belijdende joden en christenen'. In dit thema ligt opgesloten, dat christenen en die joden, die Jezus Christus belijden als de Messias, bijbels zicht hebben op de terugkeer van de joden naar hun land, en zich daarin ook met elkaar verbonden weten.

Nu heeft in de loop van de tijd niet voor alIe christenen gegolden, dat zij dit zicht op Israël hebben gehad en ook vandaag zijn er christenen, die het zionisme en de Bijbel niet met elkaar in verbinding wensen te brengen. Maar feit is, dat er in de kerkgeschiedenis verschillende personen, theologen, zijn geweest, die de terugkeer van de joden, uit de verstrooiing in de wereld naar het land der vaderen, hebben voorzien en voorzegd. En dit is eveneens het geval met joden, die Jezus Christus als de Messias hebben beleden. Alvorens een aantal vertegenwoordigers van de christelijke kerken in het verleden en van de Messiasbelijdende joden aan het woord te laten, is het goed om eerst nog even uiteen te zetten, wat onder het zionisme moet worden verstaan en wat de historische ontwikkeling ervan is.'

Zionisme

De grote terugkeer van de joden uit de verstrooiing door de hele wereld is ongeveer een eeuw geleden begonnen. De joodse journalist Theodor Herzl woonde in Parijs de veroordeling bij van de joodse kapitein Dreyfuss. Deze werd wegens landverraad veroordeeld tot verbanning naar het Duivelseiland, maar hij bleek het slachtoffer te zijn van antisemitisme in militaire gelederen in Frankrijk. Toen Theodor Herzl dit had geconstateerd, schreef hij in het jaar 1896 zijn boek 'DerJudenstaat', de staat der Joden. In de stichting van een joodse staat zag hij de oplossing voor de voortdurende vervolging van de joden. Een jaar later, in 1897, kwam het eerste zionistische congres in Basel bijeen. Ongeveer tweehonderd personen hebben daar dagenlang met el­ kaar gesproken over het streven naar een publiekrechtelijk erkend tehuis voor het joodse volk. Ik zeg bewust een publiekrechtelijk erkend tehuis, want op dat moment was het nog helemaal niet duidelijk dat Palestina dat tehuis zou moeten worden. Theodor Herzl had dat in het midden gelaten. Het kon, wat hem betrof, ook Oeganda worden. Toch werd het Palestina, omdat zich een religieuze component voegde bij de visie van Herzl om de joden uit de verstrooiing te doen terugkeren naar een eigen nationaal tehuis. Het moest Palestina worden, omdat dit het land van de vaderen was, tevens het land van de belofte. God had tot Abraham gezegd: Heft uw ogen op en zie van de plaats waar gij zijt, noordwaarts, zuidwaarts, oostwaarts en westwaarts. Al dat land, dat gij ziet, dat zal Ik u geven en uw zaad tot in eeuwigheid'. Genesis 13 : 14.

En in Genesis 15:18 lezen we, dat God tot Abraham zegt, als Hij een verbond met hem maakt: Aan uw zaad heb Ik dit land gegeven, van de rivier van Egypte af tot aan de grote rivier de Frath'.

Welnu, in het jodendom, zeker in het religieuze jodendom, leefde het diepe besef, dat het joodse volk het enige volk ter wereld was, dat het land gekregen had op de wijze van een belofte. De eeuwen door hadden de joden in de verstrooiing ook de klacht van Psalm 137 op de lippen genomen: 'Aan de rivieren van Babel, daar zaten wij, ook weenden wij als wij gedachten aan Sion'. En: 'indien ik u vergeet, o Jeruzalem, zo vergete mijn rechterhand zichzelf. En ze hadden elkaar toegeroepen: 'Tot ziens, volgend jaar in Jeruzalem'.

Welnu, de zionistische beweging, die door Theodor Herzl werd begonnen en op het zionistisch congres in Basel zijn beslag kreeg, luidde de grote terugkeer in van de joden uit de wereld. De grote 'alijah' oftewel terugkeer uit de ballingschap kwam op gang. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog hebben zich zó al vele joden in Palestina gevestigd, zonder dat er overigens sprake was van een joodse staat. In het jaar 1896 leefden 50.000 joden in Palestina. Zij maakten toen 8% van de toenmalige bevolking uit. Tussen 1933 en 1936 besloeg de joodse bevolking echter al 30% van de inwoners van Palestina. In totaal woonden er toen 400.000 joden.

Dé grote terugkeer is echter op gang gekomen na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Vele joden waren nog net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog uitgeweken naar Israël, omdat ze de rampen hadden voorzien.

Zes miljoen joden werden omgebracht in de vernietigingskampen van het demonische nationaal-socialisme. Maar diegenen, die ontkomen waren, zijn in groten getale, in 1948 en de jaren daarna, naar Israël geëmigreerd, toen de Verenigde Naties hadden beslist, dat Palestina het land voor de joden zou zijn en dat daar een joodse staat gevestigd zou worden. Het woord van I. Zangwill was in vervulling gegaan: 'Een land zonder volk voor een volk zonder land'.

Christen-zionisme

Een feit is intussen, dat ook in d^hristelijke kerken de eeuwen door de zioiristische gedachte, nl. de gedachte dat de joden naar hun land zouden terugkeren, heeft geleefd. Protestantse theologen uit de 16e en 17e

eeuw en ook puriteinse theologen in Engeland waren de gedachte toegedaan, dat de joden naar hun land zouden terugkeren. In 1587 werd overigens in Engeland Francis Kett verbrand, omdat deze uitdrukking gaf aan zijn geloof, dat de Bijbel zulk een terugkeer van de joden naar hun land profeteerde.

In 1607 publiceerde Thomas Brightman in Basel een boek getiteld 'Openbaring in de Openbaring'. In dat boek schreef hij: Wat? Zullen ze terugkeren naar Jeruzalem? Niets is meer — let wel méér, v.d. G. — zeker. Overal bevestigen de profeten dit'. En, om een ander voorbeeld te noemen, Isaac de la Peyrere, een Frans ambassadeur in Denemarken, die leefde van 1594-1676, schreef een boek, waarin hij het herstel van de joodse natie in Palestina benadrukte, zonder de voorwaarde.te stellen van bekering tot het christendom.

In de 18e eeuw gaf Thomas Newton, bisschop van Bristol, uitdrukking aan zijn geloof, dat de joden naar het land van hun afkomst zouden terugkeren. Tegelijkertijd veroordeelde hij anti-joodse vooroordelen, en dus het antisemitisme.

In de 19e eeuw groeide het aantal aanhangers van de christen-zionistische bewegingen heel duidelijk. In 1848 schreef Charles Henry Churchill, een Britse vertegenwoordiger in Damascus, een brief aan de joodse filantroop Mozes Montefiore, waarin hij zei: 'Ik acht, dat de zaak (d.w.z. de terugkeer van de joden naar hun land) kans van slagen heeft. Maar twee dingen zijn absoluut noodzakelijk. In de eerste plaats zullen de joden de zaak op moeten nemen zonder onderlinge naijver; in de tweede plaats zullen Europese krachten hen in deze visie moeten steunen.'

De belangrijkste christen-zionist in de 19e eeuw is echter William H. Hechler geweest, die leefde van 1845-1931. Hechler, die een belangrijke functie had op de Engelse ambassade in Wenen, werkte zeer nauw samen met Theodor Herzl en wordt beschouwd als de eigenlijke stichter en vader van de joodse staat.

Gedurende dertig jaar van zijn leven heeft hij zich gewijd aan de grote taak voor de realisering van het zionistische doel. Zeventien jaar voordat dit doel verwezenlijkt werd, is hij evenwel gestorven.

Basel

Enkele jaren geleden werd in Basel het tweede zionistische congres gehouden, ditmaal georganiseerd door christen-zionisten. Daar sprak Henriëtte Hannah Bodenheim. In haar toespraak zei ze, ' dat ds. Hechler in het jaar 1930 enige tijd in het huis van haar ouders in Keulen werd verpleegd. Haarvader schreef toen enkele zinnen over hem in het gastenboek. Daarin staat, dat, toen Hechler Theodor Herzl had ontmoet, na het verschijnen van diens boek over de joodse staat, hij hem groette met deze overigens veel te sterke woorden: U bent de Messias op wie we al zo lang hebben gewacht'. Hechler, aldus mevrouw Bodenheimer, baseerde zijn geloof in de terugkeer van de joden naar Palestina op de Bijbel. En toen Theodor Herzl gestorven was, zei Hechler: 'God heeft Herzl weggenomen om ons te tonen, dat de joden hun verlossing door God alleen zullen be­ reiken, zelfs zonder zo'n groot man als Herzl'. Mevrouw Bodenheimer noemt als voorbeeld van Hechlers levenslange droom, datgene wat hij schreef aan de groothertog Friedrich in Karlsruhe ter gelegenheid van diens zeventigste verjaardag: 'Op grond van de Bijbel moeten de joden terugkeren naar Palestina en ik zal als christen deze beweging steunen in volstrekt geloof in de waarheid van de Bijbel, want het gaat om Gods zaak'.

Al met al is dus duidelijk, dat reeds vóórdat de joodse zionistische beweging op gang kwam er christen-zionistische zieners, evenals uiteraard joods-zionistische zieners zijn geweest. Maar verder heeft de opkomst yan de zionistische beweging uiteraard ook stimulerend gewerkt met betrekking tot de bijbelse doordenking van één en ander binnen de kerken. En daarom zijn er ook in de 20e eeuw tal van christenzionisten geweest.

Invloed

Gezegd moet ook worden, dat diverse christen-zionisten in het verleden grote invloed hebben gehad op het politieke gebeuren, b.v. op de Balfour Declaration, de verklaring van Balfour in 1916, waarin een publiekrechtelijk erkend tehuis voor de joden door de Engelse overheid, die toen mandaat over Palestina had, werd erkend. Er werd weliswaar in deze verklaring nog niet over Palestina gesproken, maar het betekende een geweldige doorbraak, dat in Engelse politieke kringen de terugkeer van de joden naar één land officieel werd erkend. William Hechler heeft indirect op deze Balfour Declaration grote invloed gehad.

Wat Engeland betreft, wil ik ook nog in herinnering roepen, de Engelse politicus Anthony Ashley Cooper, die leefde van 1801 tot 1885 en graaf van Shaftesbury was. Hij was parlementslid in Engeland en bracht de politiek in direct verband met zijn christelijk geloof. In dat verband zag hij de joden als een beslissende factor in de wereldgeschiedenis. Hij had ook een werkzaam aandeel in de Londense society voor het bevorderen van het christendom onder de joden. Tegelijkertijd trachtte hij ook langs politieke weg één en ander te bewerkstellingen ten behoeve van het jodendom. Op 17 augustus 1840 werd b.v. in de Times een plan besproken voor het herplanten van het joodse volk in het land van hun vaderen. Achter dit plan zat Lord Shaftesbury. Het conflict tussen de grote mogendheden in die dagen in het Midden-Oosten, moest volgens hem tot resultaat hebben, dat er een Brits protectoraat zou komen over Palestina, waardoor de joden de gelegenheid zouden krijgen om naar het land van de vaderen terug te keren. In die tijd schreef Shaftesbury in zijn dagboek: 'Alles lijkt rijp voor de terugkeer naar Palestina. Als de vijf machten van het westen ertoe gebracht kunnen worden om leven en bezittingen van de joden te garanderen, dan zullen die in groten getale toestromen. Als God mij zegent, zal ik een document opstellen en dit in vertrouwen op de wijsheid en genade van de Almachtige voorleggen aan de minister van Buitenlandse Zaken.' Het plan kreeg geen uitvoering in die tijd. Het protectoraat van Engeland over Pale­ stina kwam wel, maar de terugkeer van de joden naar Palestina kwam nog niet. Het zou nog tachtig jaar duren alvorens de Balfour Declaration zou worden uitgegeven. Maar toen in 1838 Engeland als eerste Europese mogendheid een consul benoemde in Jeruzalem, was de reactie van Lord Shaftesbury: 'Wat een wonderlijke gebeurtenis, de oude stad van Gods volk staat op het punt om een plaats onder de volkeren in te nemen en Engeland is het eerste van de heiden-koninkrijken, dat ophoudt om haar te vertreden.'

Het is alles gegaan zoals het gegaan is. De eigenlijke vervulling van de zionistische droom kwam pas in 1948. Christen-zionisten en joodse zionisten hadden het voorzien. En na 1948 is de bezinning op één en ander alleen maar verder gestimuleerd. Juist door de terugkeer van de joden naar hun land en het vestigen van de staat Israël zijn ook in de christelijke kerken vele ogen opengegaan voor de blijvende bedoelingen van God met zijn oude volk Israël.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 juli 1989

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Verbinding tussen Messias-belijdende  joden en christenen (I)

Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 juli 1989

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's