Synodale bezinning op het diakonaat

Tijdens de zomervergadering van de generale synode was er op vrijdag 5 juni jl. ruimschoots tijd gereserveerd voor een bezinning op het werk van de Generale Diakonale Raad van onze kerk. Ter bespreking en ter goedkeuring lagen op tafel: het Jaarverslag 1987-1988 en een hierbij behorende beleidsnotitie. Het jaarverslag op zich gaf de synodeleden reeds een goed beeld van het veelzijdige en belangrijke werk van de GDR. Als drie hoofdfuncties van deze Raad komen in dit verslag uitvoerig aan de orde:
— dienstverlening t.b.v. diakenen en diakonale organen;
— uitvoering van nationaal en internationaal diakonaal werk;
— advisering aan de kerken in diakonale zaken.
Door middel van de beleidsnotitie werd aangegeven welke zwaartepunten in het beleid van de GDR in 1990 en 1991 zijn te verwachten. Eén daarvan is de betrokkenheid bij de problematiek in de grote steden van ons land. Om deze reden werd, als bijlage bij de beleidsnotitie, door de GDR aan de synode ook de nota 'Diakonaal perspectief 2000' aangeboden.
In deze nota geven de diakonieën van Amsterdam, 's-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht hun visie op het diakonale werk in de grote stad en op de hiervoor benodigde betrokkenheid en financiële steun van andere diakonieën in het land. Ook door de commissie van rapport — bestaande uit synodeleden — was er al veel voorwerk verricht voor een goede bespreking in de synodevergadering.
Na een inleiding door de voorzitter van de GDR, de heer A.J. Gijsbers, volgde de bespreking n.a.v. de vragen welke door synodeleden werden gesteld. Hieraan werd behalve door de heer Gijsbers ook deelgenomen door ds. G. Boer, alg. secretaris van de GDR en door ir. A. Hoelen, de nieuwe voorzitter van de commissie Werelddiakonaat van de GDR.
Enkele kernpunten uit deze bespreking en tevens enkele van de zwaartepunten in de genoemde beleidsnotitie, volgen onderstaand.

Binnenlands diakonaat
In toenemende mate wordt op de diakonieën een beroep gedaan voor materiële en immateriële steun voor hen die structureel te kampen hebben met de 'nieuwe armoede' in ons land (langdurig werklozen, etnische groepen, e.a.).
De GDR legt zich er op toe de plaatselijke diakonieën ter zijde te staan — ook via de provinciale diakonale commissies — om op verantwoorde wijze met deze problematiek en aanvragen om steun om te gaan.

Een ander belangrijk aspect van het binnenlands diakonaat betreft het werk t.b.v. vluchtelingen en asielzoekers. Zij, en groepen mensen die zich voor hen inzetten, kloppen steeds vaker aan om hulp bij de plaatselijke diakonie. Ook hierin wil de GDR de diakonieën de nodige begeleiding en ondersteuning geven.
In de synodebespreking kwam ook de algemene problematiek van de grote steden van ons land aan de orde. In samenwerking met de diakonieën van deze steden en het Landelijk Beraad Grote Steden wordt er binnen de GDR intensief nagedacht over vormen van betrokkenheid van andere diakonieën bij deze problematiek. De fondswerving t.b.v. de grote steden zal een duidelijk onderdeel gaan vormen van de geldwerving voor het binnenlands diakonaat.

Breedte van de kerk
Ook ter synode bleek uit de woorden van de heren Gijsbers en Hoelen, hoe de GDR zich zorgen maakt over de ontwikkeling waarbij een deel van de gemeenten en diakonieën in toenemende mate moeite heeft om medeverantwoording te dragen voor het geheel van het werk van de GDR, met name voor het werelddiakonale werk. Deze ontwikkeling is zeer serieus genomen, omdat de GDR eraan hecht de kerk in haar bréédte te dienen. Al geruime tijd heeft een Taakgroep binnen de GDR zich hierop bezonnen, en is in overleg getreden o.a. met diakenen uit Hervormd-Gereformeerde kring. Er zijn nu concrete voorstellen voor een aktie-programma dat tot doel heeft de betrokkenheid van de betreffende gemeenten en diakonieën bij het werelddiakonale werk van onze kerk te vergroten.
De belangrijkste elementen uit deze voorstellen die binnenkort met genoemde diakenen worden besproken zijn de volgende.
Er wordt uit het geheel van de CWD-partners en de door hen ingediende projecten, een totaalpakket samengesteld, dat voor Hervormd-Gereformeerde kring voldoende herkenbare aspecten bevat.
Tevens zal er bijzondere aandacht worden geschonken aan de vormgeving van de toerusting en de communicatie naar de Hervormd-Gereformeerde gemeenten. Bewust en principieel wordt er, overeenkomstig de beleidsnota CWD, niét gekozen voor de gemakkelijkste weg: het bieden van de mogelijkheid één project toegewezen te krijgen en geld alléén voor dit project te bestemmen.
Inkomsten uit de betreffende gemeenten worden, desgewenst, geboekt op het genoemde totaalpakket dat, in overleg met een adviesgroep uit Hervormd-Gereformeerde kring, wordt ontwikkeld. De kennismaking van de gemeente met dit programmapakket dient, naast herkenning, aanleidng te geven en uit te dagen tot verdieping in een poging de andere samenleving en haar problematiek te leren verstaan. Om zó, vanuit de diakonale opdracht der kerk, dit werk moreel en financieel te ondersteunen.

Het Midden-Oosten
In de synodebespreking werd veel aandacht geschonken aan de positie van de GDR en haar commissie Werelddiakonaat in de gecompliceerde situatie van het Midden-Oosten.
De heer Gijsbers benadrukte n.a.v. vragen van synodeleden, hoe het diakonaat principieel in de eerste plaats betekent: het kiezen van de zijde van de slachtoffers. Ongeacht of deze zich bevinden aan de zijde van de joden of van de Palestijnen. Aan deze beleidslijn van 'dubbele solidariteit' wil de GDR, incl. haar commissie Werelddiakonaat, onverkort vasthouden.
Uiteraard brengt dit de nodige spanning met zich mee. Deze spanning mogen wij echter niet uit de weg gaan door diakonaal partij te kiezen voor één der twee kampen.
In haar theologisch uitgangspunt wijst de GDR, aldus haar voorzitter, de vervangingstheologie af. Deze theologie wordt echter wel aangehangen door de MECC, de Raad van Kerken in het Midden-Oosten, en is een belangrijke reden voor deze kerken om de joden als de schuldigen aan te wijzen in het conflict met de Palestijnen.
Tegelijkertijd is deze Raad één van onze partners bij de hulpverlening in het Midden-Oosten. De heer Gijsbers stelde nadrukkelijk dat onze hervormde Raad voor de verhouding van Kerk en Israël en de GDR het theologisch in dezen volstrekt eens zijn. Ook de CWD-voorzitter, de heer Hoelen, bracht het beleid van 'dubbele solidariteit', als diakonale roeping, onder de aandacht van de synodevergadering: aan beide partijen wordt deze solidariteit aangeboden, zonder theologisch iets af te doen van de bijzondere plaats van Israël.
Voor dr. H. Vreekamp, secr. van de Raad voor de verhouding van Kerk & Israël en adviseur van de synode, waren mede de bijdragen van de heren Gijsbers en Hoelen aanleiding te reageren. Dr. Vreekamp zei het eens te zijn wanneer wij als kerk in de 'wij' vorm spreken — vanuit de goede relatie van de GDR en de Raad voor de verhouding van Kerk & Israël — inzake het gezamenlijk, theologisch uitgangspunt. Maar hij vroeg vervolgens voor de volgende vragen en overwegingen de aandacht:
'Wat zijn de consequenties van dit theologisch uitgangspunt? Welke plaats heeft Israël als volk, land en staat in de poging christelijke presentie en christelijk getuigenis in het Midden-Oosten te laten voortbestaan?
Wanneer de aangeboden solidariteit wordt geweigerd is de vraag: wat dan? Op zijn minst dienen wij dan even stil te staan bij de vraag: hoe onopgeefbaar is de verbondenheid van de Kerk met het joodse volk? Mogen wij niet duidelijker maken dat wij er als Kerk zijn vanuit deze onopgeefbare verbondenheid? Laten wij, juist vandaag, als Ned. Hervormde Kerk — ook in het geheel, van de wereldoecumene — meer warmte uitstralen naar Israël. En daarin naar de andere volkeren. Wanneer dit hier door ons niet gebeurt, waar dan wèl?
Ook dr. K. Blei, de secretaris-generaal van onze kerk, nam aan deze discussie deel door zijn moeite uit te spreken voor de wijze van veroordeling van de MECC als aanhanger van de vervangingstheologie. Onderschatten wij dan niet de complexe, politieke situatie in het Midden-Oosten en het moeilijke gegeven van het op bepaalde wijze gebruiken door Israël van de Tenach voor haar beleid t.a.v. de bezette gebieden 'En in hoeverre hebben wij zèlf de vervangingstheologie wel ècht losgelaten?'
Met het voorgaande heeft u hopelijk een indruk gekregen van deze ontmoeting tussen de synode, haar adviseurs en de GDR als belangrijk orgaan van bijstand. Het jaarverslag en de beleidsnotitie werden tenslotte, in dank, unaniem goedgekeurd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen