Vertel het aan jonge mensen (1)

Het is een plicht voor de ouders om de bijbelse boodschap door te geven aan hun opgroeiende kinderen. Ze hebben — in het midden van de gemeente — bij het doopvont gebeden of God hun kind door de Heilige Geest voortdurend wil regeren opdat het kind christelijk en Godvrezend zou worden opgevoed en in de Heilige Geest zou opgroeien en toenemen. Ze hebben ook gevraagd of God zou willen geven dat hun kind Zijn Vaderlijke goedheid en barmhartigheid, die Hij aan hun kind en aan ons allen bewezen heeft, zal erkennen en belijden: Dat het in alle gerechtigheid onder onze Enige Leraar, Koning en Hogepriester Jezus Christus zal leven en krachtig tegen de zonde, de duivel en heel zijn rijk zal strijden en overwinnen, ...om U en Uw Zoon Jezus Christus en de Heilige Geest, de enige en waarachtige God, eeuwig te loven en te prijzen. Tot deze erkenning kunnen onze kinderen alleen maar komen als ze van kindsbeen af in Gods Woord zijn onderwezen.
Deze taak rust in de eerste plaats op de schouders van de ouders. Het is hùn taak de kinderen bij het opgroeien uitvoerig te onderwijzen, zoals zij dat hebben beloofd. Tevens hebben ze beloofd, dat ze hun kinderen zullen laten onderwijzen in de christelijke leer.
De eersten, die na vader en moeder voor dit laten onderwijzen worden ingeschakeld, zijn de leerkrachten van de basisschool. Daarom is de keuze van de basisschool voor onze kinderen zo enorm belangrijk. Het is de taak van de ouders om bij de aanmelding van hun kind voor de christelijke school met de schoolleiding te spreken over de praktische invulling van de grondslag van de school.

De vertelling
Waar heeft de juf de vorige keer over verteld tijdens de bijbelles? Een kleuter antwoordt: 'Van de Heere Jezus!' Dat is een goed antwoord, want in iedere bijbelvertelling moet de Heere Jezus centraal staan. De kinderen moeten God in Christus leren kennen. Elke bijbelvertelling moet eraan meewerken, dat de kinderen een duidelijk beeld van God krijgen. Hoe zullen ze anders zelf het ware beeld van God in hun leven gaan vertonen? Als we dit tot ons laten doordringen, moeten we begrijpen aan welke hoge eisen een bijbelvertelling moet voldoen. Zo'n bijbelvertelling vraagt in de eerste plaats, dat de leerkracht begrijpt wat hij leest. De leerkracht kan het Woord van God gaan begrijpen als hij zich iedere zondag stelt onder de bediening van dat Woord. Pas wanneer we zelf een verhaal goed begrijpen, kunnen we de Boodschap aan anderen doorgeven.
Naast het lezen van de bijbel zelf bij de voorbereiding is het nuttig een verklaring en een handboek te raadplegen. Voor de jonge kinderen moeten we gedachten en woorden aanpassen aan het niveau van deze kinderen. Hun passieve woordenschat is immers nog klein en hun wereldbeeld niet groot. Bij de bijbelvertelling moeten we onze woorden zorgvuldig kiezen. Als de kinderen mogen navertellen, dan horen we vaak onze eigen woorden terug.
Kinderen moeten weten wat het betekent dat ze beelddragers van God moeten zijn. Al zullen ze het woord beelddrager niet direct begrijpen, de inhoud ervan kan voor hen duidelijk worden. In heel hun leven moeten ze laten zien, dat ze het eigendom van Christus zijn.
De bijbel is het Boek van God en de mensen. We gaan met onze kinderen op weg door de bijbel, stap voor stap. Dwars door de verhalen en gebeurtenissen heen komen de kinderen in aanraking met de levende God. Zo behoort het te zijn!
De verteller moet ervoor zorgen dat de bijbel zelf aan het woord komt en aan het woord blijft. Daarmee zal iedereen het eens zijn, maar of dat in de praktijk altijd tot z'n recht komt? Natuurlijk is niemand er opzettelijk op uit de bijbel het woord te ontnemen. En toch... We komen maar al te gemakkelijk aandragen met onze eigen inzichten en conclusies, waardoor we ons indringen tussen de bijbel en de kinderen. We moeten ervoor oppassen, dat we het bijbelverhaal niet scheef trekken. Dat is heel ernstig.
Indrukken in de kinderjaren opgedaan zijn vaak blijvende indrukken. Dok scheve indrukken kunnen blijvend zijn en een leven lang doorwerken. Er zijn volwassenen, die zeggen niet meer in God te geloven. Welke God bedoelen ze? De God van de bijbel of de God van het scheefgetrokken bijbelverhaal? Helaas heeft de mens de verschrikkelijke mogelijkheid 'neen' te zeggen tegen de God van de bijbel. Maar heel vaak is de God, die men verwerpt, een Godsbeeld dat men zich heeft gevormd en dat maar heel weinig te maken heeft met de God, Die Zich in Zijn Woord heeft geopenbaard.
Er zijn veel mensen, die God alleen maar zien als de Beloner van de goeden en de Bestraffer van de kwaden. Zouden ze dat in de bijbel hebben gelezen of is in hun jeugd de bijbelse geschiedenis hen op een zó moralistische wijze verteld, dat ze zich zo'n beeld van God hebben gevormd?
Door ze te vertellen, doen we de kinderen tekort en brengen we hen op een dwaalspoor. We leren hun dan een God kennen, die niet de God van de bijbel is. We kunnen de bijbel ook scheef trekken door ervan uit te gaan, dat het een boek met losse verhalen is. We moeten de kinderen de bijbelse geschiedenis vertellen; geschiedenis is een voortgaand proces. Het gaat in de geschiedenis niet om op zichzelf staande gebeurtenissen, maar om feiten en gebeurtenissen die in elkaar grijpen en voortdurend naar elkaar verwijzen en met elkaar verband houden. De kinderen moeten het spoor ontdekken, dat God getrokken heeft in de geschiedenis van de mens, in de geschiedenis van Zijn volk.
Onze kinderen moeten ook horen van de profeten van het Oude Testament. God openbaart Zich in de levende, voortschrijdende geschiedenis van mensen. Die geschiedenis had een begin en daarom beginnen we bij Genesis 1, bij de schepping. Die geschiedenis heeft een hoogtepunt en daarom spreken we over het lijden en sterven van Jezus Christus, Gods Zoon, over Zijn opstanding en hemelvaart èn over de betekenis van dit alles voor ons. Die geschiedenis heeft ook een einde. Daar eindigt de bijbel mee, met de voleinding. Ook dit behoort tot de boodschap van de bijbel en maakt deel uit van de heilsgeschiedenis.
Het is heerlijk als er thuis wordt gevraagd naar de bijbelvertelling van school. Sommige ouders lezen thuis uit de bijbel of de kinderbijbel het verhaal van de leerkracht nog eens na. Zo groeit de band tussen thuis en school. De kinderen leren dan de inhoud van het volgende gedicht verstaan:
'Het Heilig Woord van God de Heer'
is het enige vast' op aarde.
Elk mensenwoord valt éénmaal neer,
hoe groot het is van waarde.
Wie op dat Woord van God vertrouwt
en daarop heel zijn leven bouwt,
die heeft voor nu en voor altijd
van God geschonken zekerheid.'

Een moeilijke opdracht
De godsdienstige opvoeding is één van de moeilijkste aspecten van de gehele opvoeding. Als we de godsdienstige opvoeding formuleren als heenleiding tot de bekering, beseffen we pas goed hoe onmachtig we in onszelf zijn. We kunnen de kinderen niet bekeren, dat gebeurt door de werking van Gods Geest. We kunnen hoogstens wegwijzers zijn, mede-arbeiders. Wie is tot deze dingen bekwaam?
En toch worden christen-leerkrachten opgeroepen de kinderen het Woord van God te verkondigen. Dat brengt ons op de knieën en doet ons bidden om wijsheid, om de verlichting van Gods Geest bij onze taak als opvoeders. We mogen het zaad van het Evangelie uitstrooien en God om de wasdom bidden. Wanneer de godsdienstige vorming op de school een heel belangrijke plaats inneemt, houdt dat niet in dat de ouders het aan de leerkracht over kunnen laten.
We leven in een jachtige tijd, maar gelukkig is er nog de moederlijke intuïtie en de vaderlijke zorg en hun beider verantwoordelijkheidsgevoel. De opvoeding vraagt veel tijd, aandacht en zorg. Die tijd moet er zijn, anders schieten vader en moeder tekort, en dat tekort kan nooit meer worden ingehaald. Dan is het kind ons ontglipt, voordat we het weten. Daarom wil ik ouders oproepen: let op uw taak!
In de eerste plaats is het úw taak de opvoeding van uw kind op u te nemen. Eerst komt het onderwijzen en dan het doen onderwijzen. Voor beide bent u verantwoordelijk!

Sociale opvoeding
Onze sociale opvoeding vindt zijn grondslag in Gods gebod: 'Gij zult Uw naaste liefhebben als Uzelf'. Dit gebod geldt ook voor onze kinderen. De sociale opvoeding is vandaag de dag erg in. 'Lief zijn voor anderen' is de slogan van veel mensen. Maar velen, die zo praten, kennen Gods Woord niet meer. Daarom geeft deze slogan een verkeerde richting aan. Ze normeren dit niet aan Gods normen. Kinderen moeten de inhoud van dat woord — door middel van de bijbelvertelling — goed leren verstaan. Christus' voorbeeld is voor ons een zeer duidelijk voorbeeld. Hij kwam naar deze aarde in de gestalte van een dienstknecht en waste de voeten van Zijn discipelen, ofschoon Hij de Meester was.
Als kinderen begrijpen hoe geduldig en verdraagzaam onze God met ons is, dan zullen ze weten dat ook zij geduldig en verdraagzaam moeten zijn. Niet in de eerste plaats om op die manier 'kleine wereldverbeteraars' te zijn, maar omdat God dit van hen vraagt.

De bijbel spreekt
Ter afsluiting van dit artikel over enkele aspecten van de godsdienstige opvoeding laten we het Woord van onze God spreken, zoals dat tot ons komt in Psalm 78:
'Die wij gehoord hebben en weten ze, en onze vaders ons verteld hebben: Wij zullen het niet verbergen voor hun kinderen, voor het navolgende geslacht, vertellende de loffelijkheden des Heeren, en zijn sterkheid en Zijn wonderen, die Hij gedaan heeft (vers 3 en 4)... en dat zij hun hoop op God zouden stellen en Gods daden niet vergeten, maar Zijn geboden bewaren. (vers 7).
Dat is duidelijke taal!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen