Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het gezag van m'n ouders

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het gezag van m'n ouders

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Onlangs sprak ik met een aantal ouders over het gezag over hun kinderen. Enige tijd daarna ontving ik een openhartige brief van een moeder, waarin ze schreef: 'We gebruikten ons gezag vooral om onze dochter tot drie dingen te dwingen — ordelijk en netjes zijn, naar de kerk gaan en geen drank gebruiken. Wat dat betreft waren we altijd zeer streng. Nu weten we dat ze ongeveer de slechtste huisvrouw is, die ik ken, dat ze nooit naar de kerk gaat en dat ze bijna iedere avond cocktails drinkt'. Zulke reacties op gezag van volwassenen zijn er bijna altijd geweest. De geschiedenis laat weinig verschil zien tussen de jeugd van tegenwoordig en die uit vroeger tijden. Jongeren verzetten zich tegen mensen, die macht over hen uitoefenen. Ze ondergaan het als oneerlijk en vaak als onterecht. Ze vinden het vreselijk als ouders en leraren groter en sterker zijn, als dat voordeel gebruikt wordt om hen onder controle te houden en hun vrijheid te beperken. Omdat ouderlijke overheersing door gezag vaak de behoeften van de jongere frustreert en frustratie zo vaak tot agressie leidt, kunnen ouders die gezag uitoefenen verwachten dat hun kinderen op de een of andere manier agressief zullen reageren. Jongeren die door macht en het gezag van de ouders overheerst worden, leren als ze ouder worden nog een andere manier om met die macht om te gaan. Ze gaan met anderen samenspannen en ontdekken dat 'eenheid macht maakt'.
De opgroeiende jeugd merkt dat er werkelijk macht schuilt in georganiseerde, gezamenlijke aktiviteit die gericht is tegen de autoriteit van ouders of andere volwassenen. Omdat het uitoefenen van gezag de meest geliefde methode is om het gedrag van jongeren te regelen en te dirigeren, brengen ouders en andere volwassenen nu juist dat teweeg, wat ze het meest verafschuwen: opgroeiende jongeren organiseren zich om hun macht te meten met die van volwassenen.

M'n ouders: het voorbeeld
Een zeventienjarige jongen schreef me, dat z'n vader hem het drinken van alcohol verbood. Het is heel begrijpelijk, dat ouders hun kinderen willen bewaren voor deze verslavende gewoonte. Enkele regels verder schreef deze jongen, dat z'n vader iedere dag een behoorlijke hoeveelheid alcohol tot zich neemt. Deze vader vergeet echter, dat ouders voortdurend model staan voor hun kinderen. Ouders kunnen hun waarden overbrengen door hun leven ernaar in te richten. Als ze willen dat hun kinderen eerlijkheid belangrijk vinden, moeten ze zelf dagelijks van hun eerlijkheid getuigen. Wanneer ze wensen dat hun kinderen zich als christenen gedragen, moeten ze dat zelf ook doen. Dat is voor ouders de beste, misschien wel de enige manier om hun waarden te 'leren' aan hun kinderen. Ouders, die willen dat hun kind eerlijk is, zullen aan hun doel voorbij schieten, als ze, wanneer ze een ongewenste uitnodiging krijgen over de telefoon, in het bijzijn van hun kinderen liegen: 'We zouden het heerlijk vinden om te komen, maar we krijgen helaas bezoek'. Ik herinner me een schrijnende cartoon van een vader die zijn zoon over de knie neemt en hem een pak slaag geeft, terwijl hij schreeuwt: 'Ik hoop dat dit je leert om niet nog eens je kleine broertje te slaan!' Ik ben er vast van overtuigd, dat een van de belangrijkste redenen voor het verzet van de tegenwoordige jeugd tegen veel van de waarden uit de wereld van volwassenen is, dat ze ontdekt hebben dat volwassenen er maar zelden in slagen om in praktijk te brengen, wat ze voorstaan. Jongeren moeten wel boos worden op volwassenen die bepaalde principes betreffende sexuele moraal 'preken', terwijl ze via de televisie films en series zien, die een beeld geven van sexueel gedrag van volwassenen, dat helemaal in strijd is met de moraal die ze op hun kinderen willen overbrengen. Het is de taak van ouders om zo goed mogelijk de waarden en normen over te brengen, maar ze moeten er ook zelf naar leven.

Er ontstaat een kloof
Soms kan er een diepe kloof ontstaan tussen ouders of een van de ouders en een of meer kinderen. Het lijkt erop, dat het kind de geborgenheid van het gezin niet meer waardeert. Het vertrouwen is zoek. Ouders kunnen in zo'n situatie heel sterk het gevoel krijgen, dat ze falende ouders zijn. Menige ouder raakt diep in de put als er geen gunstige wending komt met de jongere in het gezin.
Over de verwijdering tussen de gelovige ouder en een kind moet worden gesproken met God. Soms raken ouders vanwege een kloof tussen hen en hun kind in een sociaal isolement. Laten we in de gemeenschap van de kerk geen redenen hebben om over de afgedwaalde jongeren maar niet (meer) te spreken. Er is alle reden om het wel te doen om getroost te worden door de geestelijke onderlinge band en om te bidden om een genadig ingrijpen van onze God.

God zelf staat achter de ouders!
Wanneer onze jongeren dit lezen, moeten ze niet denken: 'O, daar komt dat ouderwetse verhaal weer', 't Is een voorrecht dat onze kinderen vanuit de bijbel mogen weten dat God Zelf Zich — door hun ouders — met hen bemoeit.
De Heidelbergse Catechismus zegt dat de liefde en trouw voor onze ouders gestalte krijgt in het 'zich onderwerpen aan hun goede leer en straf'.
God vraagt van jongeren dat ze zich onderwerpen aan hun ouders. Dat maakt jonge mensen niet monddood, maar geeft juist veel ruimte voor gesprek.

Misbruik van gezag wordt macht
'Gezocht: lieve vader en moeder' is de titel van een film over sexueel misbruik van dochters door vader-figuren, zoals vaders, stiefvaders of bepaalde vrienden. Uit een onderzoek is gebleken, dat een op de acht kinderen wordt misbruikt!
Het feit dat ouders (gezagsdragers!) kinderen dwingen of verleiden tot sexueel contact is geen nieuw verschijnsel en komt in alle lagen van de bevolking voor. De afgelopen jaren is openbaar geworden, dat het sexueel misbruiken van de eigen kinderen niet uitsluitend begint op het moment dat dochters jonge vrouwen worden. Zelfs kleuters, peuters en baby's zijn het slachtoffer. Ook zonen worden in gezinnen door vader en moeder misbruikt. In dit verband van sexueel misbruik horen we vaak de term 'incest'.
Incest komt veelvuldig voor en oefent meestal een schadelijke invloed uit op de ontwikkeling van de jongere. Incest kan zowel lichamelijke als psychische nadelige gevolgen hebben. Hoewel de incestpleger verantwoordelijk blijft voor wat hij (of zij) doet, kunnen er toch aanwijsbare oorzaken zijn voor dit gedrag. Een slechte relatie met de eigen man of vrouw kan de oorzaak zijn. Hierdoor kunnen de ouders meer belangstelling krijgen voor hun opgroeiende kinderen. Een gevolg hiervan kan zijn, dat kinderen gedwongen worden tot sexueel contact.
Wanneer in een gezin de moeder ontbreekt, kan het voorkomen dat bijvoorbeeld de oudste dochter steeds meer de plaats van moeder gaat innemen, ook in lichamelijk opzicht.
Vaak spelen machtsverhoudingen binnen het gezin een rol. In sommige gezinnen neemt de vader een zeer autoritaire positie in. Dit uit zich ook in een absolute macht ten opzichte van vrouwen. De vader van het meisje, dat me van deze trieste gebeurtenissen op de hoogte stelde, meende dat hij vanuit de gezagsverhouding ten opzichte van z'n dochter ongeremd zijn gang kon gaan. Een sprekend voorbeeld van misbruik van gezag!
Het is 'incest-slachtoffers' aan te raden zo snel mogelijk met een vertrouwenspersoon over deze zaken te spreken.

In gesprek met onze ouders
In m'n dagelijks contact met jongeren ben ik tot de conclusie gekomen, dat veel ouders die niet meer worden geaccepteerd door hun kinderen, nooit meer met hen in gesprek zijn. Deze jongeren spreken — om verschillende redenen — wel met vrienden of collega's, maar niet meer met hun ouders. Dit gevaar is helemaal groot als jonge mensen op kamers gaan wonen en alleen tijdens de 'weekwisseling' thuis zijn. Aan deze jongeren vraag ik met klem: 'Blijf met je ouders praten over wat je denkt en meemaakt.' Maak in de vragen, waarmee je worstelt, gebruik van de visie van je ouders. Ze hebben heel wat meer levenservaring dan jij. Misschien ontdek je in het leven van je ouders een zeker dualisme. Dat is jammer, maar daar mag en kun je het niet bij laten. Zoek dan naar een gelegenheid om er — in liefde — met je ouders over te spreken. De bijbel laat ons zien hoe het vaderschap van God over Israël en van Christus over Zijn gemeente is. Gods Vaderschap staat er borg voor dat zelfs de verloren zoon er weer bij hoort. Zo moet ook het ouderschap in het gezin er uitzien. Als ouders en jongeren daar samen om bidden en daaraan willen werken, wil God Zijn zegen daarover geven. Onze Hemelse Vader is een God van gezag. God te vertegenwoordigen door liefde en niet door gezag is een even foutieve weergave als God uit te beelden als absoluut gezag zonder liefde.
Hoe kunnen jonge mensen op verantwoorde wijze met het gezag van hun ouders omgaan? Paulus roept ons op om 'in de Heere' gehoorzaam te zijn. Hij wijst daarin ook op de Heere Jezus, Die alle geboden — ook het vijfde gebod — volmaakt heeft vervuld. Hij wil ook onze kinderen, in de verhouding tot hun ouders, het geheim van de nieuwe gehoorzaamheid leren. Daar mogen onze kinderen hun God vrijmoedig om bidden.
Misschien zijn er onder ons ouders, die juist dit artikel lezen en moeten zeggen, dat ze nauwelijks contact hebben met hun kinderen. Mogelijkheden voor een gesprek zijn er nauwelijks meer... Toch kan er soms ongedacht een opening zijn. Waar wij geen wegen meer zien, daar is onze God machtig om een weg te openen. Waar het gesprek met onze kinderen niet meer mogelijk is, daar blijft altijd open de weg tot de Heere, om de nood van onze kinderen te brengen tot Hem!

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 december 1990

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Het gezag van m'n ouders

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 december 1990

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's