Boekbespreking

Jodocus van Lodenstein, Overdenkingen, uitgave Den Hertog, Houten, 396 pag., ƒ 65,–.
Enige tijd geleden vond dr. J.H. van de Bank een manuscript, dat in de vorige eeuw is gebruikt door P.Jzn. Proost bij het schrijven van zijn proefschrift 'Jodocus van Lodenstein'. Het handschrift was aan Proost in bruikleen gegeven door de Haagse uitgever Jan van Golverdinge, die er in 1863 een gedeelte van had uitgegeven onder de titel 'Meditaties over het lijden Jesu Christi door den heer J. van Lodensteyn, in leven predikant te Utrecht'. Dr. Van de Bank trof het manuscript bij een mevrouw in Ede, de dochter van een voormalig ouderling in de Gereformeerde Kerk in Ede. Een gedeelte uit dit handschrift, t.w. 'De overdenkingen over het gehele jaar 1659' zijn nu voor het eerst uitgegeven. Het is een dagboek in de oorspronkelijke spelling, terwijl het geheel van een Woord vooraf en een uitvoerige inleiding is voorzien door dr. Van de Bank. Dr. C. van de Ketterij – de auteur van 'De weg in woorden' – heeft de uitgave begeleid en bewerkt (b.v. ook bij het aanbrengen van in het manuscript ontbrekende leestekens) en is ook behulpzaam geweest bij de verklaring van de 'taal van Van Lodenstein'. De titel is ontleend aan een strookje papier, dat (nog steeds) met een speld aan de eerste bladzijde van het manuscript is bevestigd en dat als tekst heeft 'Deze zijn de overdenkingen van de heer Lodensteyn'. De inhoud van de overdenkingen is 'meer meditatief soms meer lerend, dan weer polemiserend, betogend, een enkele maal in een vrij primitieve vorm van een gefingeerde samenspraak'.
In de weergave van de tekst zijn hoofdletters en kleine letters, accenten en apostrofs en woordcombinaties genormaliseerd. Kennelijke verschrijvingen zijn gewijzigd afgedrukt.
Het zal duidelijk zijn dat we hier te maken hebben met een unieke uitgave. Voor het jaar 1659 had Van Lodenstein wel enkele liederen geschreven en 'betoogd en gepreekt' maar nog niets gepubliceerd. Opgemerkt wordt dat de 'Overdenkingen' daarom zo belangwekkend zijn omdat de schrijver, staande op de drempel van een nieuwe tijd, enerzijds 'alle hoop op een werkelijk godvruchtige samenleving' niet had opgegeven maar anderzijds het ideaal had van 'een gemeenschap van herborenen, die zich zoveel mogelijk losmaakt van de wereld en binnen de eigen plaatselijke gemeente naar een aparte bestaansvorm zoekt'. Het zal duidelijk zijn, dat de overdenkingen zich niet direct lenen voor gezinsgebruik maar anderzijds is geen enkele moeite gespaard om door aantekeningen, verklaringen en noten de teksten zo dicht mogelijk te brengen bij de geïnteresseerde lezer vandaag.
De uitgever komt lof toe voor de perfecte uitgave in passende, gebonden uitvoering. Op de voorzijde een tekening van het monumentale huis dat Van Lodenstein in Utrecht bewoonde, van de hand van J. de Beyer (1744).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen