'En ze rookten en ze smookten...'

Afrikaans bezoek
In het kader van het HGJB-project 'Een huis om in te wonen' brachten 4 jongeren uit Zimbabwe een bezoek aan Nederland. Ze waren te gast in de gemeenten in Krimpen aan den IJssel en Hasselt. Gedurende ruim 2 weken maakten zij intensief kennis met een stukje van ons kerkelijk leven.
In hun eigen land gaat het er op tal van punten heel anders aan toe. Maar wat het geloof betreft, was er een grote mate van herkenning. In het samen bezig zijn met de Bijbel, in het samen bidden en samen zingen vielen alle verschillen weg.
Het was een verrijkende ervaring deze jonge Afrikaanse christenen te ontmoeten. Het was ook goed om eens door hun ogen naar onszelf te kijken. In de evaluatie die wij voor hun vertrek hadden, hebben zij eerlijk een aantal dingen op een rijtje gezet.
We vonden het fijn te horen hoeveel liefde en spontaniteit zij hebben ervaren in de contacten met Nederlandse christenen.
Er waren ook dingen die hen geschokt hebben. Eén van die dingen is: Nederlandse christenen roken!

Rokende christenen
Zij hebben over het feit dat veel Nederlandse christenen roken niet alleen tijdens het evaluatiegesprek hun verbazing uitgesproken. Dat hebben ze regelmatig gedaan. Want overal kwamen zij rokende christenen tegen.
'En zij rookten en zij smookten...'
Aan deze woorden uit 'Bartje' van Anne de Vries moest ik denken, toen één van hen zijn ervaringen beschreef in het gezel­schap van rokende christenen.
Bartje mocht niet roken van zijn moeder. Hij moest iets verzinnen om zijn moeder zo ver te krijgen dat zij hem het roken toestond. Bij het bijbellezen aan tafel las hij de geschiedenis van de inname van Jericho. Hij voegde toen iets toe aan vreugde van de feestvierende Israëlieten: 'En zij rookten en zij smookten...', en daar liet hij nog op volgen: '... en zij kregen zakgeld zoveel zij wilden', want hij wilde ook verhoging van zijn zakgeld hebben.
Ik vergeet Bartje nu maar weer. Het ging mij alleen om de woorden: 'En zij rookten en zij smookten...', omdat deze zo goed de sfeer typeren en de walm suggereren die vaak ook in christelijke bijeenkomsten, ook in veel kerkeraadsvergaderingen, aanwezig zijn.

Wettisch?
Nu vinden wij in de Bijbel nergens het gebod 'Gij zult niet roken'. In deze zin biedt de Schrift ons geen duidelijkheid. Vandaar dat hier ook verschillend over gedacht wordt.
Als reformatorische christenen in Nederland maken wij hier geen punt van. Evangelische christenen in binnen- en buitenland daarentegen doen dat wel. En wij zijn geneigd om hun afwijzing van het roken als wettisch te typeren. Maar is dat terecht?

Roken is schadelijk
Is roken gezond?
Er is niemand die dit zal zeggen. Roken is juist schadelijk voor de gezondheid. Dat lezen we niet in de Bijbel. Maar medisch onderzoek wijst dit wel uit. We worden ervoor gewaarschuwd. Op reclameposters en pakjes sigaretten komen wij verplicht gesteld teksten tegen: 'Roken schaadt de gezondheid. Het kan longkanker of hartklachten veroorzaken'.
Nota bene!
Hoe kunnen wij roken nog verdedigen? Wij, christenen, die ons lichaam zien als een tempel van de Heilige Geest? In dit licht kan 'nee' zeggen tegen roken toch niet wettisch genoemd worden!

Verslaving
Natuurlijk zou als argument aangevoerd kunnen worden — en dat wòrdt ook vaak gedaan — dat roken niet schadelijk is, als je er niet verslaafd aan bent. Als je af en toe een sigaretje opsteekt zoals je ook een koekje bij de koffie en een snoepje bij de thee neemt, dan is dat toch geen probleem. Ik voel me niet bevoegd om hier een oordeel over uit te spreken. Een ieder zij in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd.
Een gegeven is wel dat velen die roken, niet zònder kunnen. Ze zijn er verslaafd aan. En er is geen enkele vorm van verslaving waar wij wèl bij kunnen varen en die bijbels gezien verantwoord genoemd kan worden...

Alcohol
Wat we over roken zeggen, kunnen we tot op zekere hoogte ook over alcohol zeggen. Ook daarvoor worden wij via de media gewaarschuwd.
'Drank maakt meer kapot dan u lief is!'
Overmatig alcoholgebruik vormt een steeds groter wordend probleem in onze samenleving. Er gaat inderdaad veel door kapot. In persoonlijke levens, in gezinnen, in relaties en ook in werksituaties.

Een sociale en geestelijke kant
Er zit ook nog een sociale en geestelijk kant aan het roken en het gebruik van alcohol. Als je als roker het rookgenot beleeft als je alleen bent, dan hebben anderen daar geen last van. Met 'anderen' bedoel ik niet-rokers.
Als je zelf niet rookt, dan kun je er nààr van worden als je door rokers gedwongen wordt om mee te 'genieten'. Op tal van terreinen zijn er op dit punt acties gehouden, met als resultaat dat in veel publieke gelegenheden een rookverbod geldt.
Misschien willen de rokers dit aspect van hun genotmiddel eens mee laten wegen bij de vraag waar en wanneer zij er gebruik van maken.
En wat alcohol betreft: er zijn veel mensen — ook christenen — die alle mogelijke moeite doen om van hun alcoholverslaving af te komen, via opname of via de AA (de anonieme alcoholisten). Als zij in een gezelschap komen waar vrij alcohol geschonken wordt, dan komen zij in verzoeking. Het wordt hen dan buitengewoon moeilijk gemaakt.
Zo zou zowel in verband met het gevaar dat alcoholgebruik voor het verkeer kan opleveren alsook in verband met hen die alles doen om van hun alcoholverslaving af te komen de vraag kunnen worden gesteld of het wel zo verantwoord is om op recepties e.d. alcoholische dranken te serveren.
Zouden we wat die worstelende broeder of zuster betreft niet het woord van Paulus uit 1 Kor. 8 : 13 kunnen toepassen: 'Als alcohol mijn broeder ergert (dat betekent: als ik daarmee een struikelblok voor hem neerleg) zo zal ik in eeuwigheid geen alcohol meer gebruiken, opdat ik mijn broeder niet ergere', wetende dat in deze zin zondigen tegen de broeder is: zondigen tegen Christus (vers 12).

Een opvoedkundige kant
Maar er zit ook een opvoedkundige kant aan ons onderwerp.
Vinden wij het goed als onze kinderen roken en drinken? Willen we hen hierin stimuleren? Of willen we hen er juist van weerhouden? Of is het ons om het even?
Er zijn vele vormen van verslaving. Meestal denken we bij 'verslaving' alleen aan drugs. Ook wel aan alcohol. Tegenwoordig misschien ook aan gokverslaving (hoeveel geld stoppen jongeren niet in gokautomaten!) Maar zelden of nooit aan roken.
Er zijn vele manieren waarop wij en onze jongeren beschadigingen kunnen oplopen. Meestal denken we hierbij aan geestelijke beschadigingen. En dan gaat het om de invloed van de media. We hebben het dan over de geest des tijds, over normvervaging, verval e.d.
Maar dat roken kanker en hartklachten kan veroorzaken en het menselijk lichaam kan verwoesten, daar wordt in onze kringen nooit voor gewaarschuwd.
Ik wil daar nu eens de vinger bij leggen.
Zou er niet veel voor te zeggen zijn als wij, reformatorischen, op dit punt evangelisch werden?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen