Boekbespreking
Dr. Anton van der Lingen, Een profeet onder de profeten:Jeremia, 148 biz., ƒ 29, 50, uitgave Boekencentrum B.V., Zoetermeer.
Dr. Anton van der Lingen, Een profeet onder de profeten: Jeremia, 148 blz., ƒ 29,50, uitgave Boekencentrum B.V., Zoetermeer.
Dit boek valt in twee delen uiteen. Het eerste stuk begint met een inleiding op de profetie in het algemeen. Daarbij komen de volgende vragen aan de orde: Waar komt het profetisme vandaan? Zijn er soorten profeten in Israël? Hoe drukken de profeten zich uit? Wat is de theologische betekenis van het profetenwoord? Welke betekenis hebben de woorden van de profeten buiten de kaders van het Oude Testament? Wat 'hoorden' de profeten van Godswege? Vervolgens wordt ons de figuur van de profeet Jeremia geschetst tegen de achtergrond van zijn tijd. Zowel politiek als theologisch gezien is er sprake van een crisis. De hegemonie van Assur gaat over in de handen van de Babyloniërs. Jeruzalem valt. De tempel wordt verwoest. Het volk weggevoerd in ballingschap. Alle dogma's blijken opeens inhoudsloos te zijn geworden (41). Bedoeld zijn Gods beloften met betrekking tot het huis van David en de onaantastbaarheid van Sion. Jeremia raakt in conflict met de valse profeten. Aanvankelijk geldt hij als een omstreden figuur. De eerste, kortere versie van zijn boek wordt gedekt door het gezag van een vooraanstaand politicus, Baruch, de schrijver. Deze versie is terug te vinden in de Septuaginta, de Griekse vertaling van het Oude Testament. Pas later wordt Jeremia als profeet algemeen geaccepteerd. Dat blijkt uit de tweede uitgave van zijn boek. Die vinden wij in de Masoretische tekst waarop onze Nederlandse vertalingen gebaseerd zijn. In deze uitgebreide versie speelt Baruch ook weer een rol, maar blijft de vermelding van zijn hoge positie achterwege.
Het tweede gedeelte geeft van elk hoofdstuk van Jeremia of een combinatie van hoofdstukken 'enige gedachten van exegetische, associatieve en verkondigende aard', die kunnen leiden tot een beter verstaan van het werk en de denkwereld van de profeet Jeremia (57). Op elke toelichting volgt direct de verwerking. Daarbij neemt de schrijver een kritisch-afstandelijke houding aan. De overeenkomst tussen de tijd van Jeremia en onze situatie vandaag ziet hij 'in de grote geloofsafval in West-Europa, het toenemend gebrek aan gezagsverhoudingen, de soms twijfelachtige kwaliteit van de leiders en hun beslissingen, de toenemende conservatieve geest in de kerken, de neiging tot het dogmatiseren van het geloofsgoed en de leegheid en uitzichtsloosheid bij tal van mensen' (53). Zo ziet hij in het verhaal van Jeremia's roeping 'ten diepste een oproep tot bereidheid namens God tegendraads te zijn' (60). De perikoop van het nieuwe verbond, 31 : 31-40, maakt ons duidelijk dat God 'het fundamentele welzijn van de mens' wil (112).
Het is voor ons moeilijk in deze en dergelijke uitspraken de prediking van Jeremia te herkennen. Ook het beeld dat van Israëls geschiedenis getekend wordt, roept vragen op. Zo is het mij niet duidelijk geworden dat de verhalen van de woestijntocht behoren tot de tradities van het Noordelijk rijk (36).
Positief te waarderen is de opzet van dit werk, de bondige formulering en de verzorgde uitgave door uitgeverij Boekencentrum.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 juli 1992
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 juli 1992
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's