Boekbespreking

J. van der Jagt e.a. (red.), Politiek mozaïek; opstellen aangeboden aan dr. A.J. Verbrugh, De Vuurbaak Barneveld 1992; geb. 224 blz., prijs ƒ 27,50.
Dit zeer verzorgd uitgevoerde boek is een gezamenlijke publikatie van het Gereformeerd Politiek Verbond en de Groen van Prinsterer Stichting, het wetenschappelijke bureau van het GPV. Deze bundel is opgedragen aan een man, die 52 jaar lang bestuurlijk en/of politiek actief was in het GPV, o.a. tien jaar als Tweede Kamerlid, waarvan zes jaar samen met Jongeling en vier jaar alleen, waarna hij werd opgevolgd door Schutte. Zodoende is hij ook buiten de GPV-kring een bekende persoonlijkheid.
De bundel bevat een zestiental korte bijdragen van bekende figuren binnen het GPV, afgewisseld met een vijftal persoonlijke schetsen en aangevuld met een bibliografisch overzicht van publikaties van Verbrugh. Als bijlage is toegevoegd het program van richtlijnen van het GPV – zogezegd het beginselprogram –, een document aan de totstandkoming en uitleg waarvan Verbrugh niet weinig heeft bijgedragen. De opstellen knopen aan bij de indeling van dit program.
Slechts het eerste opstel is gewijd aan de persoon Verbrugh. Daaruit blijkt o.a. dat Verbrugh niet uit een typisch vrijgemaakt of GPV-nest stamt (hij werd overigens in 1916 geboren). Zijn weg naar de confessionele politiek kan men niet direct een voor de hand liggende noemen. De godsdienstige richting van zijn ouderlijk huis heeft hij zelf eens getypeerd als 'onkerkelijk protestants'.
Tijdens zijn studie (natuur- en scheikunde) sloot hij zich aan bij de Gereformeerde Kerken. Na een kort voor de Tweede Wereldoorlog aangevangen werkkring als wetenschapper in Nederlands-Indië en een verblijf in Japanse kampen, keren hij en zijn echtgenote in 1946 in Nederland terug en worden zij lid van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt). Jarenlang was hij aan de HTS te Dordrecht verbonden. In 1971 werd hij kamerlid.
Bij deze summiere informatie over de persoon Verbrugh laat ik het. Hijzelf stelde niet personen, maar de politieke discussie centraal. De opzet van de bundel is in overeenstemming met die karaktertrek. Als politicus moest Verbrugh wel een veelzijdig man zijn en dat wàs hij ook. Ook met die eigenschap spoort deze bundel: een breed scala van onderwerpen wordt door de auteurs aan de orde gesteld.
Het is niet wel doenlijk om in een korte bespreking op alle afzonderlijke bijdragen in te gaan. Bijdragen van ook onder lezers van dit blad wellicht bekende auteurs zijn afkomstig van o.a. prof. J. Kamphuis, J. van der Jagt, G.J. Schutte, E. van Middelkoop en prof. dr. K. Veling.
Wat mij opviel, was dat in een drietal bijdragen de auteurs expliciet met Verbrugh in discussie gaan, zonder daarmee te willen zeggen dat de standpunten en/of persoon van Verbrugh in de overige bijdragen alleen bewierookt worden. Met name mr. D.A.S. Slump ('Verbrugh en het manco van de grondwet', – de preambule-kwestie G.H.), mr. E. Bos ('Moet het blijven zoals het is?'; Verbrughs positiekeuze ten aanzien van de rechtsbedeling en de openbare zeden') en van mijn collega in de Eerste Kamer, Veling ('Actuele positiebepaling van het GPV') zou ik in dat verband willen noemen. Het zègt iets over de cultuur binnen een kleine politieke partij als het GPV wanneer een rustige, zakelijke, openbare discussie mogelijk is óók over standpunten van leidinggevende figuren, zonder dat dit tot persoonlijke tegenstellingen leidt. Zo hóórt het ook.
Misschien is het mij geoorloofd om met een enigszins persoonlijk getinte impressie te besluiten. Verbrugh leerde ik kennen toen ik, samen met anderen, mocht werken aan het initiatief-voorstel Abma/Verbrugh ter bescherming van het ongeboren leven. Nadien mocht ik nog een paar keer met hem polemiseren in een tweetal media. Thans ontmoet ik hem in het adviescollege ter ondersteuning van Europarlementariër Van der Waal. Ik leerde hem kennen als een noeste werker en een cerebraal denker, die in de huid van zijn – politieke – tegenstander kroop teneinde hem te bestrijden of te overtuigen. Deze woorden mogen niet de indruk wekken alsof er niet met hem samen te werken viel; integendeel. Zijn veelvuldige arbeid wilde hij verrichten ter ere Gods. Dat is, bijbels gezien, de hoogst mogelijke 'greep' voor een mens. Het is genade als van ons gelden mag, dat onze arbeid niet ijdel is in de Heere. Zo zij het, óók wat de arbeid van dr. A.J. Verbrugh betreft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen