Boekbespreking

E.R. Jonker, Aan het woord komen. Hoe gemeenteleden van 17 jaar en ouder in gesprek raken met de Bijbel. Bouwstenen en gebruiksmateriaal, uitgeverij Boekencentrum te Zoetermeer 1992, 333 blz., prijs ƒ 29,90. Werkbladen: ƒ 9,–.
In dit boek heeft de secretaris van de Raad voor Educatie, afdeling catechese, op schrift gesteld wat hij door middel van jarenlang praktische arbeid op catechetisch terrein heeft beoefend. Op het theologisch seminarium van de Ned. Herv. Kerk, maar ook in trainingen en cursussen. Wanneer we hier het begrip catechese noemen, dan bedoelen we daar in dit geval mee de omgang met de Bijbel.
Het doel van dit boek omschrijft Jonker op pag. 11 als volgt: 'Catecheten te helpen werkvormen te vinden, die de communicatie van gemeenteleden vanaf 17 jaar met het bijbels getuigenis kunnen bevorderen'. Het is een werkboek geworden. Het staat vol met waardevolle adviezen op het gebied van de catechese. Ook al gebruikt men het boek niet direkt als handleiding bij de serie lessen, die worden uitgewerkt, dan nog biedt het boek heel veel aan mogelijkheden om de kerkelijke leerstof over te dragen aan leerlingen.
Met de titel heeft de auteur willen aangeven, dat het erom gaat, dat deelnemers in een groep de kans krijgen, hun eigen ervaringen en belevingen ter sprake te brengen, maar ook dat ze aan de slag gaan met de Bijbeltekst. Niet alleen de deelnemers, maar ook het Woord zelf moet aan het woord komen.
Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een beschouwelijk en praktisch deel, bestaande uit 11 hoofdstukken. We kunnen deze hier niet allemaal noemen, maar wijzen bijvoorbeeld op hoofdstuk vier, waarin belangrijke Bijbelstudiemethoden worden besproken, zoals die van Wink, Carlos Mesters en niet te vergeten Hans Ruedi Weber, voor wie Jonker veel bewondering heeft. In een hoofdstuk over het gesprek gaat hij in op de visie van Gadamer, die diepzinnige dingen heeft gezegd over de wisselwerking tussen de tekst van de Bijbel en de ervaringswereld van de lezer in de communicatie. Jonker zelf beziet het communicatiepatroon bij Bijbelstudie als de wisselwerking in een hermeneutische vierhoek: De Bijbeltekst (A), de ervaring onder die tekst (B), De tekst van nu (C), de ervaring van nu (D). Als hij vervolgens allerlei werkvormen bespreekt (heel instructief en origineel) zijn deze naar dit schema ingedeeld, gekoppeld aan de didactische driedeling van een lesuur: contact, inhoud, verwerking.
Deel 2 bestaat uit een handleiding voor de catecheet om een serie lessen over Jezus in de Evangelieverhalen op te zetten en uit te voeren. De bijgevoegde werkbladen moeten door de deelnemers in de groep gebruikt worden.
Aan het eind van het boek volgt nog een lijst van geraadpleegde literatuur, enkele registers en een uitvoerige inhoudsopgave. Heel functioneel.
Het is een prachtig boek geworden. De taal is integer en glashelder. De voorstellen evenwichtig. De auteur zoekt naar mogelijkheden om gemeenteleden in direkt kontakt met de Bijbel te brengen.
Hier kan iedere catecheet zijn winst mee doen.
Bij het lezen en bestuderen van het boek als theoloog, heb ik voortdurend het gevoel gehad, dat het probleem dat op pag. 64 wordt genoemd, het eigenlijke spanningsveld is: er zal zorgvuldig moeten worden gestreefd naar het juiste evenwicht tussen het Woord van God en ons woord. Het lijkt me nog niet zo eenvoudig om in de praktijk van de catechese de grens tussen ervaringen onder de Bijbeltekst en ervaringen van de teksten nu en de deelnemers nu aan te geven.
Als praktisch werker in de catechese aan jongeren onder de 17 jaar dacht ik na de bestudering van dit boek ook: was er ook maar zoiets voor de -17-jarigen.
Tenslotte: kunnen de centrale thema's, die in dit boek besproken worden, niet worden uitgewerkt tot een dissertatie?
W. Verboom

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen