Pasen – uit mijn zendingservaring

Op het paasfeest gedenken wij de opstanding van Christus uit de doden. Nadat Christus de bittere en smadelijke kruisdood heeft ondergaan, toont Hij op de paasmorgen dat Hij de Levende is. De dood is verslonden tot overwinning. Voor het geestelijke leven van elke christen bevat dit heilsfeit een bijzondere troost. De Heidelbergse Catechismus noemt een drietal redenen om op het paasfeest verheugd te zijn. Christus heeft de dood overwonnen, opdat Hij als de Levensvorst ons de vergeving van onze zonden kan schenken. Hij is verrezen, opdat Hij ons dode hart door de kracht van de Heilige Geest zal opwekken tot een nieuw leven. Hij is opgestaan, opdat wij zeker zouden zijn van onze eigen opstanding uit de dood op de jongste dag.
De vraag die wij nu onder ogen willen zien is deze: Wat merken wij nu van dit heilsfeit en van deze geloofsbeleving op het zendingsveld? Als wij dan onze ervaringen doorgeven, dan doen wij dat in de wetenschap dat er veel meer te zeggen zou zijn en dat onze ervaringen maar ten dele zijn. Toch maken wij u graag deelgenoot van onze paaservaringen in Zimbabwe, het land waar we de afgelopen jaren hebben gewerkt en gewoond.

Goede Vrijdag
Goede Vrijdag en Pasen horen voor de christelijke gemeente onlosmakelijk bij elkaar. De vloek van het kruis staat niet los van de zegen van het geopende graf. De Man der smarten is Dezelfde als de verrezen Paasvorst. In de praktijk van het gemeentelijke leven hebben wij echter gemerkt, dat de lijdensweken en Goede Vrijdag maar schriel afsteken tegen Pasen. In de prediking voor Pasen kwam eigenlijk maar heel weinig licht te schijnen op de noodzaak van het lijden en sterven van Christus. Persoonlijk hebben wij dat als een gemis ervaren. De donkere en diepe tonen van het lijdensevangelie geven reliëf aan de lichtglans van Pasen. Het is ons dan ook lang niet altijd meegevallen om tijdens de lijdensweken allerlei 'vrije stof' voorgeschoteld te krijgen. We hebben het meegemaakt, dat er in de Adventsweken gepreekt werd over het kruiswoord 'Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten'. En in de lijdensweken hoorden wij preken over Kaïn, die zijn broeder Abel doodsloeg.
Opnieuw hebben wij op het zendingsveld ontdekt de waarde van de uitdrukking 'leven op de hoogte van de heilsfeiten'. Het geestelijke leven, de bevinding van het geloof is toch gericht op de levensweg van Christus vanaf kribbe naar kruis, van het geopende graf tot aan de geopende hemel. Anders gezegd: de verbinding tussen de heilsgeschiedenis en de heilsorde is voor het geloofsleven van eminent belang.

Bevrijdingstheologie
Pasen is het feest van de opstanding van Christus. Het is ons opgevallen, dat de bevrijdingstheologie binnen de Hervormde Kerk in Zimbabwe (RCZ) eigenlijk helemaal geen rol speelt (Gode zij dank!). Juist op Pasen zou die gedachte binnen de gemeenten nieuw leven ingeblazen kunnen worden: De opstanding van Christus spoort aan om in opstand te komen tegen de onderdrukkers.
Christus werd niet afgeschilderd als de Bevrijder van allerhande machten, zoals daar zijn het onderdrukkende juk van de blanken, het apartheidssysteem, de wereldbank, de uitbuiting van het kapitalisme, de slavernij van de vrouwe enz. enz. Wij hebben het als een verademing ervaren, dat de prediking op dit punt niet versmald werd tot een verpolitiekt en vermaatschappelijkt evangelie. Natuurlijk laat dat onverlet de vraag staan naar de maatschappelijke en politieke consequenties van het evangelie. Maar dat is een heel ander verhaal.
Pasen is het feest van de lichamelijke verrijzenis van Christus. In de afgelopen jaren is er binnen de kerken in Nederland een emotionele discussie gevoerd over de historiciteit van de opstanding. De synode is er druk mee geweest om uit te leggen op welke wijze Christus nu al of niet was opgestaan. In Zimbabwe hebben wij tot onze vreugde mogen constateren dat het heilsfeit van Pasen werd aanvaard als een historische gebeurtenis. Sterker nog: het vraagteken dat in de westerse wereld achter het heilsfeit van Pasen wordt gezet, kwam bij onze broeders in Zimbabwe als een schok over. Niemand twijfelde aan de historische betrouwbaarheid van de Schrift. De lichamelijke opstanding van Christus werd haast als vanzelfsprekend aanvaard. Voor een Zimbabweaan is het bijna godslasterlijk, de naakte feiten van de Paasmorgen ter discussie te stellen.

Het graf
Pasen is het feest van het geopende graf. Wij hebben in de afgelopen jaren regelmatig gestaan aan een geopende groeve. Bijna dagelijks kregen wij ook bericht van iemand die overleden was. Soms moest een deel van onze cursisten naar een begrafenis van een gemeentelid. Het aantal sterfgevallen nam de laatste tijd schrikbarend toe. De vraag is: Wat merkten wij nu van het Paasevangelie in het licht van het geopende graf? Bij het beantwoorden van die vraag is het goed om het volgende in gedachten te houden. In Zimbabwe, en in Afrika in het algemeen, heeft de dood iets angstaanjagends. De geest van de overledene kan op wraak zinnen. De geest van de overledene is altijd dichtbij, zweeft rond het graf, rond de hut. Als de familie iets doet, dat de overledene niet goed vindt, dan kan noodlot en ramp de nabestaanden treffen. Ook bij de leden van de christelijke gemeente hebben wij die angst voor de geesten van de overledenen gezien. En juist rond de begrafenissen kwam het oude heidense geloof en de verering van de voorouders om de hoek kijken. De strijd tussen licht en duisternis, geloof in Christus en geloof in de geesten, bleek nog niet voorbij te zijn. O zeker, de leer van de kerk was duidelijk: wie in Christus is, is een nieuw schepsel, het oude is voorbijgegaan, en ziet, het is alles nieuw geworden. Maar op het vlak van de geloofsbeleving lag dat veel ingewikkelder. Met innerlijke pijn hebben wij gezien hoe velen binnen de kerk verstrikt en verward zaten in het net van het oude heidendom. Niet alleen gemeenteleden, maar ook ambtsdragers en predikanten worstelden met dood en opstanding. Daarom hebben wij ook ervaren dat de Heere Zelf door Zijn Heilige Geest deze strijd in de ziel van de Zimbabweaan moet beslechten. We hebben er veelvuldig om gebeden, dat de Heilige Geest krachtdadig zou doorwerken binnen de kerk, zodat de roemtaal van het geloof, zoals verwoord in de Heidelberger, zou doorklinken. Met verlangen hebben wij uitgezien naar een helder geloofsgetuigenis van nabestaanden, die konden zeggen met Paulus: Dood, waar is uw prikkel? Hel, waar is uw overwinning?
Wat zou het heerlijk zijn, indien die radicaliteit van Pasen ook in het geloofsleven gestalte krijgt. Dan krijgt de oude mens en het springlevende heidendom de doodssteek. Dan komt de heerlijkheid van het leven met de verrezen Heiland aan het licht. Zo wordt de geopende groeve een preekstoel voor de opstanding uit de doden, de vergeving der zonden en het eeuwige leven.

Hoop
Pasen is het feest, dat gegronde hoop geeft om te geloven in onze eigen opstanding. Daarmee wordt een eschatologische dimensie van het paasfeest aangeroerd: zoals Christus opgewekt is op de Paasmorgen, zo zullen allen die in Christus ontslapen zijn, opgewekt worden op de jongste dag. Wat met Christus gebeurd is, zal geschieden met alle gelovigen ten uiterste dage.
Het is ons opgevallen, dat binnen de gemeenten in Zimbabwe deze gedachte weinig leeft. Men is meer gericht op het hier en nu. De harde strijd om het dagelijks bestaan maakt hen ook meer aardsgericht. Het tijdsbeeld van een Afrikaan verschilt ook van een Europeaan. Zij denken in cirkels, opgaan-blinken en verzinken. Wij denken rechttoe rechtaan, vooruit en steeds hoger. Het bijbelse denken ten aanzien van het toekomende leven houdt echter de blik op de toekomst gericht. In gespannen verwachting: Hij, Die gekomen is, komt weder. Hij, Die gestorven en opgestaan is, zal ook mijn sterfelijk lichaam onvergankelijkheid schenken.

(On)volmaakt
Pasen is het feest van de volmaakte Christus en de nog onvolmaakte christen. Als ik mijn paaservaringen van het zendingsveld samenvat, dan zal dit mijn slotbeschouwing zijn. In de opgestane Paasvorst staat de volkomen Zaligmaker voor ons. Met ons kleine geloof kunnen wij de rijkdom en de heerlijkheid van Pasen slechts ten dele bevatten. Daarom worden wij tot Christus uitgedreven met de bede: Ik geloof Heere, kom mijn ongelovigheid te hulp. Opdat wij allen, in Nederland, Zimbabwe en waar ook ter wereld, zouden leven op de hoogte van het heilsfeit en uit de volheid van Christus.

drs. H.J. van der Veen, Bodegraven/Kampen

Tekst foto: Uit: 'De boodschap van de Bijbel', Voorhoeve, Den Haag.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen