Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Globaal bekeken

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Globaal bekeken

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

'Waarin niet is Griek, Jood, besnijdenis en voorhuid, barbaar en Scyth…', zegt Paulus (Kol. 3 : 11). 'Scythen beheersten een eenzaam gebied', aldus een informatiekrant 'Het rijk der Scythen' ter gelegenheid van een tentoonstelling die van 15 december tot 10 april werd gehouden in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.

'De bloeiperiode van het Scythische rijk speelde zich af tussen 700 en 300 v. Chr. In deze eeuwen vestigden de volken der Koninklijke Scythen hun machtscentrum in het Kaukasus-gebergte en ten noorden van de Zwarte Zee. Maar het gebied waarin de verschillende Scythische stammen rondtrokken was veel uitgebreider. In het noorden reikte hun invloed tot in Siberië, zo bewijzen de voorwerpen uit de verzameling van Peter de Grote en de opgravingen van een groep grafheuvels in Pazyryk, slechts 200 km van de huidige Chinese grens en 150 km ten westen van het huidige Mongolië. (…)
Onze kennis over de Scythische stammen in Zuid-Siberië danken wij voor een belangrijk deel aan de opgraving van een groep grafheuvels in Pazyryk. Deze vijf grootste Siberische koerganen bevonden zich op ongeveer 1600 meter hoogte in een dunbebost dal van het Altaïgebergte en dateren uit de late 5de eeuw tot de vroege 4de eeuw v. Chr. De stamhoofden die erin lagen begraven, waren met al hun persoonlijke bezittingen bijgezet, met inbegrip van hun vrouw en hun rijpaard.
Het bijzondere van deze vondsten is het feit dat ze dankzij de natuurlijke gesteldheid zo goed bewaard zijn gebleven. In andere Scythische grafheuvels zijn alle vergankelijke materialen zoals hout en kleding in de loop der eeuwen volledig vergaan. (…)
De grafgiften die zijn gevonden zijn met veel vakmanschap gemaakt. Bijna elk voorwerp en ieder kledingstuk is uitbundig versierd en ondanks de verschillen in materiaal en techniek vertonen ze grote overeenkomsten met de kunst van de Scythen uit de Kaukasus en het noorden van de Zwarte Zee.
De meeste voorwerpen die in de koerganen van het Altaïgebergte zijn aangetroffen komen uit de streek zelf. Er zijn echter ook stukken gevonden die van heel ver weg kwamen, zoals zijdestoffen en spiegels uit China, wollen stoffen en tapijten uit Iran, korianderzaad uit Centraal-Azië en schelpen uit de Indische Oceaan. Dergelijke vondsten bewijzen dat de Scythen uit het Altaïgebergte evenals de stammen in Europa intensieve contacten hadden met de hoogontwikkelde culturen van de Oude Wereld en het Verre Oosten.'


Het jongste nummer van Transparant, tijdschrift van de Vereniging van Christen-Historici in een themanummer, gewijd aan 'God, Nederland en Oranje'.
Losse nummers van dit themanummer zijn te verkrijgen door storting van ƒ 12,50 op girorekening 2664113 t.n.v. penningmeester VCH, te St. Maartensdijk, ovv. Oranje 5.2.
Uit het artikel 'Vaderlandsliefde en natiebesef bij Isaäc da Costa' laten we de beginpassage volgen, alsmede fragmenten van gedichten van Da Costa.

• 'De schrijver en dichter Isaäc da Costa (1798-1860) verkeerde in de bijzondere positie te behoren tot twee uitverkoren volken namelijk Israël, het vaderland van zijn voorouders en Nederland, Gods tweede Israël, waarmee hij zich op grond van zijn geboorte en bekering diep verbonden voelde.
Zijn gevoelens en denkbeelden over de beide naties ontwikkelden zich tijdens zijn leven in overeenstemming met zijn religieuze en politieke opvattingen. Zo zien wij de jonge Da Costa als een geassimileerde jood passend in de joodse Verlichting en vervolgens, in een sterk contrast, als een romanticus pur sang diep betrokken bij zijn glorierijk joods voorgeslacht. Later herkennen we de bekeerde christenjood die in Nederland een tweede uitverkoren volk omhelst en haar geschiedenis beschrijft naar de beste traditie van de gereformeerde geschiedschrijving tijdens het Ancien Régime. Bij die traditie past ook de orangist Da Costa. De oudere Da Costa tenslotte, blijkt een zowel vurig als mild persoon die zijn gevoelens ten opzichte van de beide naties steeds sterker plaatste in de eschatologie van het toekomstig Hemels Vaderland.'

• 'Met deze westerse joden identificeerde Isaäc da Costa zich. Het was zijn overtuiging dat God bij hen de eer van het joodse volk en het huis van David zou herstellen.

U is hij, Juda! aan uw kroost,
de harde ballingschap ten troost,
door de Almacht Gods beschoren!
Hier wordt de koninklijke staf;
dien God u tot een erfgoed gaf,
met de ouden roem herboren.

Uit het veelvuldig gebruik van het woord "ons" en de directe beschrijving van de gebeurtenissen blijkt een diep besef van verbondenheid met het voorgeslacht.

In 't verre Westen neergezeten,
op d' ons door God bestemden grond,
zal Judaas kroost welhaast vergeten,
dat er een Babel ooit bestond!'

• 'Het heil was uit de joden en daarom was het zaak voor de joden om hun eigen identiteit te bewaren. In het gedicht "Israël" dicht hij hen toe:

Gij voert dat heilig bloed in de aderen,
met wien de Heer verbonden sloot,
en, hoe vervallen van uw vaderen,
nog zijt gij door uw afkomst groot!
U noemde God zijn uitverkorene,
Zijn volk, Zijn deel, Zijn schat op aard',
Zijn lieveling, Zijn eerstgeboren…
O! worden we dien heilnaam waard!

• Als Nederland zich zou bekeren tot het oude verbond dan zou die uitverkiezing zichtbaar worden. In het gedicht "Geestelijke Wapenkreet" gaf Da Costa uiting aan deze hoop:

O, Nederland!, Gij zult eens weêr
Het Israël van 't Westen worden!
God zal uw Kerk met licht omgorden
uw Koningen met Davids eer.

• Da Costa ging zelfs zover dat hij dichtte:

Nog eenmaal zal zich alles buigen
voor Holland onder Jesses vaan.

• Hij voegt in 1858 een nieuw couplet toe aan de in 1829 geschreven kerst- en nieuwjaarsintreêgezangen, waarin Nederlands herstel als Gods verbondsvolk onder de natiën werd bezongen:

Ja komen zullen deze tijden
van licht en heerlijkheid na lijden
doch bij geen enkel volk bepaald.

• De natie bleef voor hem protestants christelijk onder Oranje, als vrucht van de door God beschikte geschiedenis. De ideeën van de andersdenkenden bleef hij echter met vuur en zwaard bestrijden. Met name in zijn gedichten klinkt deze overtuiging hartstochtelijk door:

Zij zullen het niet hebben,
ons oude Nederland
Het bleef bij alle ellenden
Gods en der Vaadren pand!
Zij zullen het niet hebben
de goden van den tijd!
Niet om hun erf te wezen
heeft God het ons bevrijd!

• In het laatste gedicht van Da Costa "De slag bij Nieuwpoort" beschreef Da Costa de moed en krijgskunde van Maurits. De doorslaggevende factor in de strijd was echter Gods beslissende rol. De overwinning voor Maurits was gelegen in diens vrees voor God:

't Geheim van alle zegen
(Oranje en Neêrland! hoor 't)
is in Gods vrees gelegen
Zijn dienst, Zijn gunst, Zijn woord!

• Da Costa liet het gedicht eindigen met de woorden:

Met wapperende veder
Keert Maurits ruiterij van 't eenzaam slagveld weder.
Geen vijand zag zij meer op dees haar laatste rid!
maar d' overwinnaar in het stof gelegen bidt!'


In Arnhem vierde mej. M. Brons haar 100e verjaardag. Zij beheert de nalatenschap van wijlen ds. H. O. Roscam Abbing. Ds. M. D. Geuze verzocht ons bijgaand 'versje', dat ze ter gelegenheid van haar verjaardag maakte, hier op te nemen. Er staat boven '1894 Gezegende ouderdom 1994':

Al de jaren van mijn leven,
zijn mij door mijn God gegeven.
Daarom ben ik zeer verblijd,
want Zijn hand heeft mij geleid.
Ja, reeds in mijn kinderjaren,
deed Hij mij Zijn gunst ervaren.
Nu, aan 't einde van dit leven
wil ik daarom lof Hem geven.
Wetend dat ik eens hierboven
Hem er eeuwig om zal loven.

v. d. G.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 april 1994

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Globaal bekeken

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 april 1994

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's