Toenadering of verharding van standpunten

Over vaccinatie en polio is veel geschreven tijdens perioden waarin een epidemie uitbrak. Maar ook de laatste tijd gebeurt dat weer, nu er een brochure verscheen over de polio. Ik ben niet erg opgewekt over de hoeveelheid van deze pennevruchten.

In de eerste plaats niet om hen die blijvend aan de gevolgen lijden van de polio. Ik kan niet voldoende inschatten welke pijn en welk verdriet zij lijden, die er zelf of van dichtbij mee geconfronteerd zijn. Een blijvende voorbede binnen de christelijke gemeente is voor hen op zijn plaats.

In de tweede plaats wordt regelmatig op een negatieve wijze over een bepaald volksdeel geschreven.

In de derde plaats zit ik met de inhoud van de discussie. Meer dan eens besluipt mij het gevoel dat we al pratend en schrijvend als schepen in de nacht langs elkaar heenvaren.

Horen we elkaars argumenten echt, zien we elkaar werkelijk in de ogen, en in 't hart? Ik constateer veeleer een zekere verharding, dan een toenadering tot elkaar. Dat blijkt uit het feit dat het het driemanschap niet lukte om in gesprek te komen met Oud Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de rechterflank van de Nederlandse Hervormde Kerk (rond Het Gekrookte Riet).

Met andere woorden: Wordt het gesprek echt hervat? '

Ik hoop vurig van wel, hoewel ik vrees... Daarom met aarzeling en schroom toch maar deze (bescheiden) bijdrage.

Driemanschap

Aan de basis van de brochure: 'Polio, een gesprek hervat', staat het driemanschap dat eind 1992 werd benoemd door de toenmalige staatssecretaris van het ministerie van VWS, drs. H. J. Simons. Leden van dit driemanschap zijn: ds. A. Moerkerken, die de bezwaren vertolkt die hij zelf samen met anderen tegen vaccinatie heeft, prof dr. J. Douma, die uitlegt waarom hij, en anderen, op grond van de Schrift wel voor vaccinatie kiest, en prof dr. P. F. Maas, die aandacht geeft aan de bemoeienis van de overheid met de vaccinatiekwestie. De bedoeling van dit drietal is om ouders en kinderen te bereiken om op die wijze het gesprek over de vaccinatie levendig te houden.

De drie artikelen van hun hand worden voorafgegaan door een hoofdstuk, waarin op heldere wijze wordt uitgelegd wat polio precies is, hoe besmetting plaatsvindt en wat er gebeurt op 't moment van vaccinatie. Het meest treffende daarin vond ik de gedachte dat het poliovaccin óf een dood virus öf een sterk verzwakt levend virus in het lichaam brengt om ervoor te zorgen dat het lichaam daartegen antistoffen maakt. Daarom kan het poliovaccin niet 'ziekmakend' genoemd worden, het werkt juist ziektewerend. Verder viel mij op dat behalve mensen in de gereformeerde gezindte ook diverse anderen zich niet laten vaccineren. Dat een epidemie veeleer mensen treft binnen de gereformeerde gezindte dan daarbuiten wordt veroorzaakt door de concentratie en de intensieve contacten op scholen en in verenigingsverbanden.

Zuiverheid

Prof. Maas pleit voor een weloverwogen en een weldoordachte standpuntbepaling. Het driemanschap draagt vooral zorg om met de voorhanden zijnde informatie over polio en vaccinatie alle betrokkenen te bereiken. In zijn visie zal dat leiden tot zuiverheid in de argumenten. Daarom is het goed dat de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs heeft toegezegd om de verspreiding van deze brochure op de scholen voor voortgezet onderwijs te bevorderen. Dwang wijst hij terecht af Het zou al te zeer indruisen tegen de vrijheid van godsdienst. Bovendien mag de overheid niet in het gezinsleven treden. 'Maar als wij kunnen bereiken, dat er in huiselijke kring over vaccinatie wordt gesproken aan de hand van Bijbel, dan heeft het driemanschap iets bijgedragen aan het uitzuiveren van oneigenlijke elementen en argumenten'.

Prof Maas doet ook een beroep op hen die geestelijke leiding geven om daarin onze verantwoordelijkheid voor God te verstaan.

Bezwaren

Ds. Moerkerken ordent de bezwaren en komt tot een drietal.

In de eerste plaats beroept hij zich op de historie. Hij noemt mensen als Bilderdijk en Capadose, die zich in de vorige eeuw tegen inenting keerden, omdat ze het als een moedwillig in gevaar brengen van het leven zagen en daarom als een verzoeken van God. Bovendien spreekt hij van een zekere achterdocht en scepsis ten aanzien van de overheid bij de bezwaarden, omdat er lang vaccinatiedwang was. Hij laat ook zien dat veel van de bezwaren uit die tijd een medische achtergrond hadden. Maar, zegt hij: 'Het ging in 't verleden nog wel om méér.

En daarom beroept hij zich in de tweede plaats op de Schrift. God regeert naar Zijn voorzienigheid, en daarvoor citeert hij Zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus. En leven aan en uit Gods hand, leven in afhankelijkheid van God, sluit het gebruik van middelen, zelfs van voorzorgsmaatregelen niet uit, zegt hij. Geoorloofde middelen mogen we gebruiken, als we maar niet op de middelen vertrouwen. Want dan raken we de afhankelijkheid van de Heere kwijt.

Dat is me uit 't hart gegrepen.

Daarvoor verwijst ds. Moerkerken ook naar vr. en antw. 95 van de catechismus. Hebben we naast God iets waarop we vertrouwen, dan is dat afgoderij.

Daarnaast zijn er ook nog ongeoorloofde middelen. Hij denkt dan terecht aan dingen die occult belast zijn, of aan het zoeken van genezing, het zoeken van antwoorden aan het verkeerde adres. Ahazia, de koning van Israël, die Baal-Zebub om raad vraagt, is hier het voorbeeld.

Dat zijn ongeoorloofde middelen. En 'naar de overtuiging van vele bezwaarden tegen vaccinatie is de inenting een in zichzelf ongeoorloofd middel, ' zegt hij. Is 't afgoderij?

Ja, dat kan 't worden als we op de vaccinatie vertrouwen. Maar, leven we in geloof uit Gods hand, waarom is dan vaccinatie een ongeoorloofd middel? Is het niet één van de middelen die door God in de schepping is gegeven, waar dankbaar gebruik van gemaakt mag worden?

En juist in 't geloof weten we dat het functioneren van de middelen net zozeer van Gods zegen afhankelijk blijft als onze gezondheid. Is er één terrein waar Gods zorg niet over gaat? Nee toch? Bovendien gebruiken we ook andere middelen om ons te beschermen. Bovendien vraag ik me af of het gebod van God uit Deut. 22 : 8 ons hier ook niets te zeggen heeft. Werd een nieuw huis gebouwd, dan moest op het platte dak een leuning worden aangebracht, om te voorkomen dat iemand van het dak zou vallen. De Heere God geeft aan Israël hier de opdracht om een voorzorgsmaatregel te treffen! Dat was Israels verantwoordelijkheid.

Douma haalt in zijn bijdrage het bekende citaat van Calvijn aan: (Boek 1, hoofdstuk IV, paragraaf 4):

'Hij, Die ons leven binnen bepaalde grenzen heeft afgepaald, heeft tevens de zorg daarvoor aan ons toevertrouwd, ons voorzien van middelen en steun om het leven te bewaren, en ook gemaakt, dat wij gevaren zien aankomen. En opdat die ons niet onverhoeds zouden overvallen, heeft Hij ons voorzorgsmaatregelen en middelen ter beschikking gesteld. Nu is duidelijk wat onze plicht is, namelijk, als God ons leven geschonken heeft ter bescherming, dat wij het dan ook beschermen, als hij middelen aanbiedt, dat wij die dan ook gebruiken...' Het 3e bezwaar dat ds. Moerkerken ter sprake brengt, is verzet tegen de autonomie die onze tijd kenmerkt. Een christen kent een ander leven. Hij is een vreemdeling, maar dat betekent niet dat hij zich vreemd moet gedragen. Juist wie de voetstappen van Christus leert drukken, wordt anders dan de wereld. Dat hoefje niet te zoeken. In gehoorzaamheid aan de Heere zijn we anders, we leren voor Hem buigen. Nog anders gezegd: De kracht van het christenleven ligt niet in 't afzetten tegen de geest van de tijd, maar in 't volgen van de Heere. Daarin staat ons leven dan haaks op het cultuurpatroon van vandaag (en van alle tijden).

Samenvattend

Gods voorzienigheid sluit onze verantwoordelijkheid niet uit. Geloof in de Heere en in Zijn leiding in mijn leven maakt me niet passief. Onder de voorzienigheid van God blijven wij niet lijdelijk (Douma). Steeds weer moet ik geoefend worden in het vertrouwen op de Heere God alleen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen