De betekenis van Israëls profeten voor het heden

Wie onze tijd wil begrijpen, heeft de oude profetieën nodig. Zonder die goddelijke aanwijzingen tasten wij in het duister en weten wij niet waarheen de wereld zich beweegt. Maar het licht van deze uitspraken schijnt in onze duistere wereld en wijst heen naar de Dag die aanbreekt (2 Petr. 1 : 19). De profetieën van duizenden jaren terug zijn nog zo actueel, dat een paar jaar geleden in Israël premier Sjamir zei: Wij zijn een generatie die de vervulling van profetieën meemaakt.'

Profetie in plaats van occultisme

In zijn afscheidsrede maakt Mozes bekend dat God aan het volk profeten wil geven. 'Een profeet, uit het midden van u, uit uw broederen, als mij, zal u de HEERE, uw God, verwekken; naar Hem zult gij horen' (Deut. 18 : 15). Het is waar, dat het woord 'profeet' hier in het enkelvoud staat, maar uit het verband is duidelijk een categorie bedoeld: ele profeten zullen het Woord Gods verkondigen. God belooft: Ik zal Mijn woorden in zijn mond geven'.

In het voorafgaande gedeelte verbiedt Mozes het volk contact met waarzeggerij en spiritisme. Die methoden zijn verboden! Hiermee wordt een geweldige tegenstelling openbaar tussen de heidenen en Israël in het te weten komen van Gods wil. De heidenen zoeken krampachtig kennis van de toekomst door het schouwen van de lever van een dier en door acht te geven op vogelgeschrei. Maar Israël ontvangt profeten die Gods Woord mogen verkondigen. Voortdurend zendt God profeten, opdat ze daardoor niet mee behoeven te doen met de occulte praktijken van waarzeggerij e.d., die bij de buurvolken voorkomen. Dus de instelling van de profeten is Gods antwoord op het afgewezen occultisme.

Beklagenswaardig is het volk wanneer God als straf Zich niet meer openbaart. Daarover lezen we in de tijd van Samuel: Het woord des Heeren was dierbaar (schaars) in die dagen; er was geen openbaar gezicht' (1 Sam. 3 : 1). Koning Saul gaat naar een waarzegster (spiritiste) te Endor, omdat God niet meer tot hem spreekt door dromen, de Urim, of de profeten (1 Sam. 28).

In de tijd van het Nieuwe Testament is de tegenstelling nog even fundamenteel, en wordt verklaard dat waarzeggerij tot het terrein van satan behoort. De betekenis van de profetie voor ons is daarmee vooral, dat God tot mensen spreekt en niet toestaat dat occulte middelen gebruikt worden voor levensleiding en om inzicht in de toekomst te krijgen!

De beloofde Messias

De genoemde tekst uit Deut. 18 wordt door Petrus aangehaald in Hand. 3. Hij verwijst naar Christus als de grote Profeet! Wie het NT doorbladert, komt tientallen teksten tegen die vervuld zijn in Christus. Soms in verhulde bewoordingen, andere keren weer duidelijker hebben vele profeten van Israël gesproken over de Christus Die komen zou. Ze hebben gesproken over Zijn geboorte te Bethlehem, over Zijn lijden en sterven, en over Zijn heerlijkheid daarna. Wanneer Christus na Zijn opstanding verschijnt aan de Emmaüsgangers, noemt hij hen onverstandigen en tragen van hart om te geloven al hetgeen de profeten gesproken hebben. 'Moest de Cifiristus niet deze dingen lijden, en alzo in Zijn heerlijkheid ingaan? ' Vervolgens begint Hij bij de geschriften van Mozes en neemt met hen de profetieën door om uit te leggen wat van Hem geschreven is.

Daarom is het voor ons nodig de profetieën te bestuderen, om zicht te ontvangen op het werk van Christus: op de betekenis van Zijn lijden en sterven en overwinning. Wanneer we deze vervulling op ons laten inwerken, komen we onder de indruk van Gods trouw. Zijn eens gegeven woord dat de Messias komen zou, is vervuld. Deze vervulling is voor ons een garantie dat de nog onvervulde profetieën ook eens vervuld zullen worden!

Toekomstverwachting

Daarmee komen we op het terrein van de toekomstverwachting. Veel profeten spreken over een heerlijke toekomst onder de Messias: Hij zal regeren van zee tot zee, tot aan de einden der aarde. De volkeren zullen zich onderwerpen en Hem hulde bewijzen. Ze zullen optrekken naar Jeruzalem om daar de Heere te aanbidden. Oorlog en geweld zullen ophouden, dieren zullen met elkaar in vrede leven.

In letterlijke, concrete zin zijn deze uitspraken nog niet vervuld. De kanttekeningen van de Statenvertaling leggen alle nadruk op de geestelijke vervulling: oor de verkondiging van het Evangelie komt er vrede met God. Verder verwijzen deze beelden naar de eeuwige heerlijkheid. Toch, zijn er ook uitleggers die menen dat we deze uitspraken vrij letterlijk moeten nemen en niet mogen 'vergeestelijken'. Ook al gebruiken de profeten soms allerlei beelden, toch bedoelen zij een concrete toekomst: met Jeruzalem bedoelen zij ook werkelijk de aardse stad Jeruzalem. Als de profetieën ten aanzien van het lijden van Christus letterlijk zijn vervuld (het rijden op een ezelin, de 30 zilverlingen, het verdelen van Zijn klederen, het gehangen worden aan het hout, de begrafenis in het graf van een rijke), dan mogen we verwachten dat de beloften over de heerlijkheid van Christus niet slechts symbolische taal zijn of beeldspraak, maar eveneens letterlijk vervuld zullen worden. Met Kerst horen we de woorden 'Een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven' (Jes. 9 : 5). De uiteindelijke vervulling van het vervolg van de profetie laat nog op zich wachten: van de heerschappij van deze Vredevorst zal geen einde zijn op de troon van David en in Zijn koninkrijk (9 : 6). Veel profetieën gaan heel realistisch over dat koninkrijk.

Israël

De genoemde tegenstelling tussen letteriijke (concrete, realistische) en geestelijke uitleg is ook van belang met het oog op de waardering van het huidige joodse volk. Heeft het joodse volk, nadat het de Christus heeft verworpen, nog een aparte plaats? Of heeft de kerk die plaats ingenomen? De stichting van de staat Israël in 1948 heeft veel christenen tot bezinning gebracht. Velen zien in die gebeurtenis een teken van Gods trouw, dat Hij het joodse volk, ondanks alle oordelen en gerichten, nooit loslaat. Ze zien in de recente gebeurtenissen een vervulling van de profetieën dat Hij het volk zal vergaderen vanuit alle landen der wereld (Deut. 30 : 1-3; Jer. 16 : 15).

Van dit volk heeft de apostel Paulus gezegd, dat het eens tot geloof in de Heere Jezus zal komen. Door het ongeloof van het joodse volk is het heil naar de volkeren gegaan, maar eens zal de tijd aanbreken dat God de joden genadig is (Rom. 9-11). De kanttekeningen van de Statenvertaling hebben hier duidelijk oog voor, terwijl dat helaas niet het geval is bij de uitleg van de oudtestamentische profetieën, terwijl toch het betoog van Paulus daarop berust.

Da Costa

Isaac da Costa, een 19e-eeuwse jood die tot geloof in Jezus Christus gekomen is, heeft bij de uitleg van Jes. 40 het volgende gezegd: Velen willen enkel van het geestelijk Israël, van de kerk uit de volken weten, doch heeft de Christelijke kerk ooit de oordeelen, welke over Israël zijn uitgesproken op zichzelf toegepast? En zoo neen, laat het dan ook Israël zijne kroon laten. De belofte des Evangelies aan Israël is Israël niet ontnomen, om haar alleen aan de heidenen te geven; neen, de belofte aan Israël is de blijvende grond van de aanneming der heidenen. Israël blijft de wortel; de gemeenten uit de volken zijn niet anders dan takken, op dien wortel geënt. Al de beloften zijn geschied aan Israël, en al de gemeenten zijn gezien en begrepen in Israël. Het ingaan van de volheid der heidenen, en de terugkeer van Israël met den wederopbouw der verwoeste steden worden daarom gedurig naast elkander geplaatst. Als Israël bekeerd wordt, zal de geheele wereld overstort worden met het licht des Evangelies, ja, in de belofte aan Israël zijn al de beloften aan de volken begrepen. Israël behoudt dus het erfrecht, en dat niet ten nadeele maar ten voordeele der volken.'

Zo wil Da Costa de letterlijke en geestelijke uitleg combineren. Op grond van met name Ezechiëls profetie over de dorre doodsbeenderen verwachtte hij een terugkeer van het joodse volk naar het land Kanaan en daarna de bekering van dit volk (inclusief de tien stammen). Wij, die ruim een eeuw later leven, zien de gedeeltelijke vervulling. Het mag ons moed geven om de verdere vervulling van de profetieën te verwachten, ook al zijn veel details nu nog onduidelijk. In een tijd waarin velen klagen over de afwezigheid van God en waarin velen vragen naar ervaring, mag gewezen worden op Gods handelen met Zijn oude volk.

Persoonlijk

Toch gaat het in de profetieën nooit alléén over Israël. We leren er God Zelf kennen, zoals Hij is, in Zijn oordeel en gericht, in geduld en genade. Zo blijven ook voor mensen nu deze woorden van belang. Ze ontvangen vermaning, vertroosting en bemoediging door dit blijvende Woord Gods. Hij doet door Zijn Geest dit oude woord telkens weer actueel zijn, zodat er een diepe herkenning ontstaaat. De profetieën zijn een onuitputtelijke bron, die steeds meer levend water voortbrengt en levensvernieuwend werkt.

Iedereen

Mozes heeft eens uitgeroepen: 'Och, of al het volk des HEEREN profeten ware!' Zover was het nog niet. De profeten bleven enkelingen, al ontstonden er ook af en toe profetenscholen. Profeten waren bijzonder begenadigde mensen, die de Geest Gods ontvingen om hun taak te verrichten. Zij vernamen de stem van God en gaven die door aan het volk.

Soms gaf het volk gehoor, vaak luisterde het niet. De profeten hebben soms intens geleden over de hardnekkigheid van het volk. De klachten van Jeremia zijn in dit opzicht ontroerend. Voor ons kan hier een stuk herkenning zijn. In een samenleving, waarin Gods getuigenis steeds meer opzij geschoven wordt, kunnen we ons een roepende in de woestijn voelen. Wie luistert nog naar het Woord Gods? Toch is het waar: onze God leeft. Dwars door alle gebeurtenissen heen werkt Hij naar het einde. Zijn Woord is waar, al wordt het door nog zovelen verworpen. Straks zal blijken voor aller oog, dat de Heere regeert!

Velen van de Israëlieten luisterden niet.Hoe zou het ooit anders worden? Joel profeteert: En daarna zal het geschieden, dat Ik Mijn Geest zal uitgieten over alle vlees, en uw zonen en uw dochters zullen profeteren; uw ouden zullen dromen dromen, uw jongelingen zullen gezichten zien'. Hier wordt niet minder aangekondigd dan dat de Geest jongeren en ouderen in dienst zal nemen als profeten. Zij zullen profetische inspiratie ontvangen. De Geest, die in Israël rustte op een enkele profeet, zal in ruime mate uitgestort worden over allerlei mensen. Voortaan kunnen zij de spraak van de goddelijke openbaring zonder bemiddeling en duiding van anderen verstaan. Ze zullen niet slechts koningen en priesters zijn (Ex. 19 : 6), maar ook profeten. De verhouding met God wordt volkomen vernieuwd. Dat uit zich in het vertrouwen op God en het aanroepen van de naam des HEEREN. In de nieuwe bedeling zal de profetie niet verdwijnen, maar juist veel algemener worden!

Tijdens het Pinksterfeest van Hand. 2 komt er zicht op deze werkelijkheid. Lang niet alles van Joel 2 wordt dan al vervuld; de profetie houdt nog méér rijkdom en overvloed in. De verhoogde Christus schenkt profeten als gaven aan Zijn Gemeente (Ef. 4:11). Jongeren en ouderen kunnen en zullen spreken tot Gods eer, wanneer Gods Geest hen vervult. Dit alles dringt tot verwondering en aanbidding van onze God en tot het persoonlijke gebed van de profeet Samuel: Spreek, HEERE, want Uw knecht hoort'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen