Het draagvlak van Samen op Weg

Deze week komt de triosynode in Alphen aan den Rijn bijeen. Het belangrijkste onderdeel van behandeling is de samenwerking van de arbeidsorganisaties der afzonderlijke kerken. Intussen hebben alle synodeleden een schrijven van de drie moderamina ontvangen, waarin wordt gesteld, dat aandacht moet worden gegeven aan de vraag of er voldoende draagvlak is voor het Samen op Weg-proces, in die zin dat het tot een fusie van de kerken zou moeten komen.

Zo'n brief zou niet geschreven zijn wanneer er niet een dwingende reden toe was. Op de achtergrond ligt hier kennelijk de kwestie van de consideraties van de classical vergaderingen inzake de ontwerpkerkorde. Op dit moment is van die consideraties nog niets openbaar gemaakt. Wel heeft Theo Klein, redacteur van-Woord en Dienst, enkele maanden geleden een tipje van de sluier opgelicht na een telefonische rondgang langs de hervormde classes. Samen op Weg zou, als het om vereniging van de kerken gaat, niet op een meerderheid van de hervormde classes kunnen rekenen. Dat is ook de reden, waarom besloten is dat in de hervormde synode nog dit jaar afzonderlijk over de hervormde consideraties zal worden gesproken. Intern beraad daarover zou plaats vinden voordat erover gehandeld zou worden in de triosynode.

Nu de moderamina echter voor de komende triosynode de vraag naar het draagvlak van SOW al stellen, is het niet voorbarig ervan uit te gaan, dat de hervormde consideraties inderdaad zo uit zijn gevallen als in het onderzoek van Woord en Dienst al is gebleken. De vraag is nu wel hóé het draagvlak van SOW dan op de triosynode aan de orde zal komen. Zal iets worden gezegd over wat de consideraties uitwijzen? Dat ligt niet voor de hand, omdat ook is besloten, dat in de hervormde synode over de consideraties zal worden gesproken aan de hand van een advies van de Raad voor de Zaken van Kerkordelijke Aangelegenheden (KOA). Het ligt derhalve méér voor de hand, dat de vraag naar het draagvlak een noodzakelijk signaal van de moderamina is met het oog op de eigenlijke bespreking rondom de arbeidsorganisatie. Het noodzakelijke draagvlak ontbreekt.

Voorzichtigheid

Voorzichtigheid in beleid is derhalve gebo­den. Voor en na wordt nu (terecht) betoogd, dat het beleid in SOW moet zijn dat de structuur de kerkorde volgt. Met andere woorden: voordat de kerkorde en de ordinanties hun definitieve beslag hebben gekregen, mag op het gebied van de arbeidsorganisatie niets worden ondernomen, dat verder gaat dan samenwerking. Het woord fusie - eenjaar geleden nog volop in gebruik voor de arbeidsorganisatie - is van de baan. De projectorganisatie, die de fusie moest voorbereiden, is aanmerkelijk afgeslankt en wordt omgezet in een managementteam. De KPMG, het dure bureau, dat de fusie professioneel moest voorbereiden, wordt afgedankt. Wanneer er nochtans iets blijvends uitkomt met betrekking tot de samenwerking van de afzonderlijke arbeidsorganisaties mag slechts van federatieve samenwerking worden gesproken.

Het zal intussen geen sinecure zijn om zodanige regelingen te treffen voor samenwerking van de dienstverlenende organen, dat niet op termijn sluipenderwijs toch een zekere druk van de arbeidsorganisatie uitblijft gaan op het SoW-proces. Gesproken gaat bijvoorbeeld worden over één locatie. De vraag is of dat verantwoord is. Gaan dé werknemers dan niet elke dag meer wennen aan een eenheidsstructuur, die op het werkveld wel helemaal handen en voeten krijgt er kerkordelijk niet is? De vraag is of hiermee echte rust en stabiliteit komt onder het personeel. Wat zal er gaan gebeuren als SoW blijvend geen draagvlak blijkt te hebben? Want daar ziet het wel naar uit. Gezien het feit, dat de vaart momenteel helemaal uit het proces is en de echte motivatie weg is, is het toch beter voorlopig pas op de plaats te maken? Laat van onderop in vrijheid groeien wat groeien wil. De arbeidsorganisatie echter is en blijft toch een zaak van bovenaf, met consequenties echter naar de basis.

Regionale Diensten Centra

Hoewel het rapport Mensen en structuren, dat een jaar geleden werd aangediend als beleidsrapport met het oog op fusie van de arbeidsorganisatie, volledig is ontmanteld en nog slechts dienen kan voor reorganisatie van het eigen kerkelijk apparaat van de afzonderlijke kerken, is toch één element gehandhaafd, dat ook deze week aan de orde komt. Daar, waar hervormde Provinciale Kerkvergaderingen en gereformeerde Particuliere Synodes het willen, kunnen Regionale Diensten Centra (RDC's) worden gevormd voor het uitvoerende werk van gefedereerde gemeenten. Ook hier kan een dwangmatige werking van uitgaan, zeker in die enkele provincies, waarin het Samen op Wegproces een breder draagvlak heeft dan elders. Bovendien wordt het organisatorisch gezien wel erg complex wanneer er in de ene provincie wel en in de andere provincie geen RDC's zijn. Elk onderdeel, dat momenteel gehandhaafd blijft, heeft wel consequenties voor allen, die bij dat onderdeel direct betrokken zijn. De vraag is dan ook of men RDC's echt al moet invoeren. Naar onze overtuiging niet.

Tenslotte

Nu zich nog zo'n lange weg aftekent voor de behandeling van de kerkorde en de ordinanties (ver over het jaar 2000) zou het voor de hand moeten liggen, dat het instituut triosynode voorlopig ook afgeslankt gaat functioneren. Telkens immers als er weer gecombineerd vergaderd wordt, moet er een agenda zijn. En telkens als er weer vergaderd wordt, dreigen er voorbarige stappen te worden gezet. Dat heeft de praktijk de afgelopen jaren geleerd. Of er intussen lering uit is getrokken, is de vraag. De praktijk zal het ook deze week uitwijzen.

Ds. R. S. E. Vissinga, praeses van de gereformeerde synode, heeft gezegd, dat gereformeerden naar hun grenzen toegroeien. Hij bedoelde grenzen van geduld en toegeeflijkheid.

Aan de andere kant geldt dat de grenzen van de rek worden bereikt. Als de rek eruit is, is het maar beter niet nog verder te (t)rekken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen