Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Aanklacht tegen KOA

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Aanklacht tegen KOA

De kerk onrecht aangedaan

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Afgelopen week was het zover: de langverwachte consideraties van de classicale vergaderingen over het S.o.W.-proces werden ter synode besproken.

Enkele maanden geleden bleek na een telefonische enquête dat de uitslag bepaald niet gunstig zou zijn voor de voortgang van het S.o.W.-proces.

Dat leidde ertoe dat veel classicale vergaderingen (25) aan de bel trokken. Was het verantwoord om, als een heel groot deel van de kerk S.o.W. niet ziet zitten, op de ingeslagen weg voort te gaan? Bestond er ter synode trouwens, gezien de kritische vragen die de Confessionele Vereniging stelde, wel voldoende helderheid over een zuiver kerkordelijk traject dat moest worden gevolgd? Had men zich rekenschap gegeven van de vraag hoe lang, als men zuiver kerkordelijk handelde, het een en ander nog wel ging duren?

Vragen die in de juni-synode aan de orde zijn geweest. Toen werd in het vooruitzicht gesteld dat de synode in november de consideraties met betrekking tot het S.o.W.-proces als zodanig zou bespreken. In oktober werden de consideraties bekend. Zij gaven geen rooskleurig beeld te zien voor een S.o.W.-proces onder de V.P.K.N.-kerkorde.

Maar liefst 33 vergaderingen hadden bezwaar tegen de beoogde fusie. Van deze 33 vergaderingen waren er 7 die op een of andere manier kozen voor een vorm van federatie als groeimodel. Daar stond tegenover dat 33 classes te kennen gaven dat zij voor de beoogde fusie waren. Er waren 9 classes die zich over de vraag over het S.o.W.-proces als zodanig niet hadden uitgesproken.

Duidelijk was dat de impasse groot dreigde te worden. De voorzitter van de synode, ds. Beekman typeerde de situatie tijdens de trio-synode vergadering van oktober jl. als een woestijnsituatie. Hij stelde dat het niet meer vol te houden was dat het verzet alleen kwam uit de hoek van de Gereformeerde Bond. Nee, het verzet kwam voort uit een integraal deel van de Hervormde Kerk.

De impasse was dus groot. De gewichten in de schalen pro of contra het huidige S.o.W.-proces hielden elkaar in evenwicht. Veel zou nu dus afhangen van het advies dat de Commissie Kerkordelijke Aangelegenheden (de KOA) bij de consideraties zou geven. Zou zij kans zien een objectief en wijs oordeel te geven, waarin men rekening hield met het welzijn van de kerk?

KOA

Tot welke conclusies kwam de KOA. Allereerst stelde zij dat er onvoldoende draagvlak was voor een ongewijzigd voortgaan van het S.o.W.-proces.

Dat leek heel wat! Een terechte conclusie. Kranten berichtten erover: Onvoldoende draagvlak voor S.o.W. stond in de koppen te lezen. Men zou tot de conclusie kunnen komen, dat er nu toch heel wat zou veranderen, dat de KOA suggesties zou doen om tot een andere opzet van S.o.W. te komen.

Dat was echter niet het geval. Hoe komt dat? Het laat zich aflezen uit de toelichting die de KOA gaf en uit de verdediging daarvan ter synode door ds. F. van den Heuvel, predikant te Vlaardingen en voorzitter van de KOA.

De KOA had namelijk de classes die voor of tegen Samen op Weg waren in rubrieken ondergebracht.

Naar haar zeggen waren niet 33 classicale vergaderingen voor S.o.W., maar 40. De zeven classes die namelijk aangaven dat zij voorstander waren van federatie van de kerken als groeimodel naar mogelijke eenheid, werden door de KOA aangemerkt als classes die voor fusie van de kerken waren.

Het model 'federatie als groeimodel', was in de loop van de tijd geïntroduceerd door de Confessionele Vereniging. Daarbij had deze Vereniging gesteld dat zo'n federatie inhield dat de drie kerken naast elkaar, onder de eigen kerkorde zouden blijven bestaan en in federatieve zin samen zouden werken.

Door enige van de 7 classicale vergaderingen werd dat uitdrukkelijk zo gesteld. Zo schreef de classis Zoetermeer: 'Een fusie kan nu nog niet plaatsvinden: de verschillen tussen de kerken zijn nog te groot. Door fusie wordt geen geestelijke eenheid tot stand gebracht; op dit punt zijn de zorgen in de NHK al groot genoeg. Ze zullen door vereniging nog groter worden'. De gevolgtrekking die de classes maakte was: 'De classicale vergadering stelt dan ook voor te kiezen voor fereratie met de mogelijkheid van groei'. Zij stelt ondermeer: 'Onze bede is dat de NHK mag worden bewaard, zo mogelijk versterkt en ook uitgebreid naar allen die de Heere Jezus als Zaligmaker belijden'.

De classis Zwolle stelde: 'ook de gemeenten aan de uiterste rechterflank stemmen niet tegen federatie, als zij maar onder de vigerende kerkorde kunnen blijven; er is geen enkele behoefte S.o.W.-gemeenten terug te fluiten. Een fusie zoals verwoord in art. Il (van de nieuwe kerkorde V.P.K.N., H.K.) wordt afgewezen; een duidelijke meerderheid stemt voor een model van federatie, die denkbaar is als groeimodel'.

Welnu de commissie KOA rekende zich rijk door de zeven classicale vergaderingen die zo considereerden te rekenen tot de voorstanders van S.o.W.! En dat omdat zij, vaak in omzichtige termen te kennen gaven dat er sprake kon zijn, binnen een federatie van een eventuele geestelijke groei naar vereniging.

Las de KOA goed of deed zij, zoals één van de synodeleden stelde, aan inlegkunde?

Het mag immers duidelijk zijn dat classes als Zoetermeer en Zwolle niet kiezen voor fusie binnen de kerkorde V.P.K.N.!!!

Apart blijven

Nu heeft de KOA dat ook wel gezien. In haar toelichting schrijft zij namelijk: 'De consideraties wekken soms de indruk dat federatie verstaan wordt als een model waardoor in het kader van samen kerk zijn vooral het "apart blijven" grote nadruk ontvangt. Daarin zou federatie zich onderscheiden van vereniging' (blz. 14). Even later lezen we: 'Bij de keuze voor een federatie als groeimodel wordt - in de consideraties - echter het uitgangspunt genomen in het primaat van het eigen kerkzijn, zij het dat het gesprek over en het werken aan vereniging doorgaat'.

Primaat

Zeer juist merkte de KOA dus op dat het deze classes te doen was om 'het primaat van de eigen kerk' (m.a.w.: de NHK moet blijven) en om 'het apart blijven' (lees: onder de eigen kerkorde). Maar dan komt het kritische punt. De KOA wendt zich hiervan af en neemt alleen het woord groeimodel voor haar rekening. De gedachtenmanoeuvre verloopt dan als volgt: In de consideraties van deze 7 (de KOA richt zich alleen maar op deze 7) is sprake van een innerlijke tegenstrijdigheid. Hoe kan men nu voor federatie zijn (het apart blijven) en tegelijk voor een groeimodel. Deze 'onmogelijkheid' hangt, samen met het feit dat volgens de KOA in de praktijk federatie wel eens een eindpunt kon worden inplaats van een fase.

Vervolgens neemt de KOA haar uitgangspunt in het feit dat deze classes ook voor een groeimodel zijn. De KOA is het dan, die tegen de uitdrukkelijke wens van de classes in, de conclusie trekt dat een groeimodel beter bereikt kan worden door een fusie van kerken dan door federatie. Ze concludeert vervolgens dat de kerkorde V.P.K.N. voldoende ruimte voor groei biedt en... houdt het bij het oude trajact! Terwijl nota bene de classis Zwolle bijvoorbeeld schreef: 'een fusie zoals verwoord in art. II wordt afgewezen'. En Zoetermeer schreef: 'Onze bede is dat de NHK mag worden bewaard!'

Zo is de cirkelredenering rond! Zo komt de KOA ertoe te stellen dat 40 classes voor S.o.W. zijn. En zo komt de KOA ertoe te stellen, dat het huidige S.o.W.-traject, zij het zonder tijdslimiet, gewoon door moet gaan!

En dat met voorbijgaan van de andere 26 classicale vergaderingen die het woord groeimodel niet eens noemden. Met andere woorden: via een cirkelredenering zijn de consideraties van de 7 classes die voor federatie als groeimodel kozen het vliegwiel voor S.o.W. onder de kerkorde V.P.K.N. geworden, terwijl zij dat nu juist niet bedoelden. Deze redenering nu werd ter synode door ds. Van den Heuvel verdedigd! En zo is de kerk, na alles wat er gebeurd is; na de serieuze consideraties door de classes, weer beland waar ze was: in het huidige S.o.W.-traject, alle bezwaren ten spijt. En de 33 classes hebben het nakijken!

Het is vreselijk te moeten zeggen: maar hier is sprake van grote oneerlijkheid. Is men zo verblind dat men geen oog en oor meer heeft voor het feit dat maar liefst meer dan veertig procent van de kerk dit proces niet begeert!? En dat inderdaad binnen een integraal deel van de kerk, terwijl het niet vol te houden is, dat het verzet alleen binnen de Gereformeerde Bond zou zitten!

Teleurstellend

Het grote teleurstellende van de afgelopen vergadering is dat men zich groot onrecht aangedaan voelt! Aan welke instantie kan men in de kerk appelleren voor een eerlijke beoordeling. Hadden degenen die in juni om een afzonderlijke synode vroegen argwaan moeten koesteren. Toen werd namelijk in het vooruitzicht gesteld dat er in de NHK ter synode gesproken zou worden over het advies van de KOA met betrekking tot de consideraties en niet direct over de inhoud van de consideraties.

De redenering van de KOA is buitengewoon gekunsteld. Eerlijkheid is altijd het beste. Dan gebiedt de eerlijkheid te stellen dat er 9 classes niet hebben gereageerd op de vraag rond vereniging of federatie van kerken!

Een groot deel van deze classes is, gezien de inhoud van de consideraties bij de tekst van de kerkorde, vóór S.o.W. Men komt dan tot 42 of 43 classes die vóór S.o.W. onder de nieuwe kerkorde zijn en tot 33 of 32 die dat niet zijn! Dat betekent dat meer dan 40% van de kerk niet vóór is. Dat is ongeveer hetzelfde aantal als in 1986. En­

kele jaren geleden bleek uit het Kaski-rapport en de officieuze Nerac-enquête hetzelfde. Toen deed men alle moeite om de cijfers anders te interpreteren.

De vraag is nu of het verantwoord is om zo'n ingrijpend proces van eenwording tegen de wens van zoveel classes, die voor een andere weg kozen, door te zetten.

Van deze impasse, van deze vraagstelling, van deze toch zeer gerechtvaardigde zorg merkt men in het advies van de KOA niets! En dan te bedenken, dat men als men in het jaarboek van de NHK gaat tellen, men tot de conclusie moet komen dat qua aantal leden de 33 classicale vergaderingen in de meerderheid zijn! En als men dan eens mee zou laten wegen hoe de kerkelijke betrokkenheid is binnen de classes, dan ben ik ervan overtuigd dat een zeer ruime meerderheid van de kerk dit S.o.W.proces niet begeert. Waarom niet toegezegd dat men naar andere wegen zou zoeken?

Concessies

Nog een woord over de zogenaamde concessies aan de bezwaarden. De enige concessie die ik kan bedenken is dat het allemaal wat langer gaat duren. Maar dat het proces veel langer zou gaan duren dan de KOA had vermoed, bleek deze zomer al, toen men zich realiseerde (na de kritische opmerkingen van n.b. de Confessionele Vereniging) dat het kerkorde traject sowieso veel meer tijd in beslag zou gaan nemen. En: als men bedoelt dat er federatieve elementen in de toekomstige kerk ingebouwd zouden worden: ook dat was reeds lang toegezegd.

Door het advies van de KOA, dat helaas ook door het grootste deel van het moderamen is gevolgd, is een geestelijk explosieve situatie ontstaan, waarvan men zich alleen maar met angstig gemoed kan afvragen wat daar de gevolgen van zullen zijn.

Ter synode heb ik gezegd, dat degenen, die op legitieme en geestelijke gronden tegen dit S.o.W.-proces considereerden, wel lijken op de arme weduwe uit de gelijkenis. Zij zoeken recht, maar vinden dat niet. Zij bezorgt de rechter hoofdbrekens. Dat hebben de classicale vergaderingen ook gedaan. Nu wordt hen geen recht verschaft. Wat doet dan de arme weduwe? Geeft zij het op? Dat doet ze niet. Ze blijft komen en blijft voor hoofdbrekens zorgen. Want rekent u er niet op, dat u van deze arme weduwe zomaar af bent!

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 november 1995

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

Aanklacht tegen KOA

Bekijk de hele uitgave van donderdag 23 november 1995

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's