Gezamenlijke actie voor Hongaarse Christelijk Onderwijs van start

Aan de actie doen mee de stichting Hulp Oost-Europa en de stichting Educa Transfer International. Daarnaast hebben ook de Nederlands Gereformeerde Kerken hun steun toegezegd. De gezamenlijke hulpactie wordt breed gedragen. Vertegenwoordigers uit de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Gemeenten, de Gereformeerde Kerken (vrijgem.), de Nederlands Gereformeerde Kerken en de Nederlandse Hervormde Kerk hebben zitting in het comité van aanbeveling.

In oktober brachten vier kerkleiders van de Reformatus kerk uit Hongarije en Roemenië, waaronder de bekende dr. L. Tökes, een bezoek aan Nederland. Zij waren hier namens de Hongaarstalige synode om aandacht te vragen van de Nederlandse kerken voor de nood van het christelijk onderwijs in beide landen. Volgens bisschop Hegedüs van Hongarije zal het christelijke" onderwijs spoedig verdwenen zijn, tenzij er grootscheepse hulp uit het buitenland komt. Door nieuwe bezuinigingen op de onderwijssubsidies, dreigt de sluiting van onder andere 87 christelijke scholen in Hongarije. Inmiddels heeft de synode een open brief opgesteld, gericht aan alle kerken en christelijke organisaties. Deze brief is door de Hulpactie aan de eigen achterban toegezonden. De overige kerken, waaronder de Gereformeerde Kerken, de Nederlandse Hervormde Kerk (met uitzondering van de Gereformeerde Bond) en de Christelijke Gereformeerde Kerken worden vanuit Boedapest aangeschreven. De brief is ondertekend door dr. L. Hegedüs van Boedapest en dr. K. Csiha van Cluj Napoca, Roemenië.

Volgens dr. ir. J. van der Graaf, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk en één van de initiators van de gezamenlijke hulpactie, is er gedurende de afgelopen eeuwen druk verkeer geweest tussen Hongarije en Nederland op het terrein van onderwijs en theologie, 'vanuit een diepe verwantschap in geloof en belijden'. 'Vandaar ook de betrokkenheid van Nederland op Hongarije vandaag, ' aldus Van der Graaf. Hij pleit dan ook voor een christelijk nationale actie. 'Nu de nood onder christenen in Hongarije en Roemenië opnieuw hoog is gestegen, kan er alleen sprake zijn van doelmatige hulp wanneer breed wordt samengewerkt in de hulpverlening. Hongarije en Roemenië kennen nog een ongedeelde gereformeerde kerk. Een verdeelde gereformeerde kerk in Nederland kan dan ook alleen maar verantwoord hulp verle nen aan de broeders en zusters in het Oostblok wanneer men, in kerkelijke zelfverloochening, leert wat het betekent, dat we samen mogen' delen wat we samen hebben ontvangen.' Aldus de algemeen secretaris.

Op initiatief van ETI is ereen spaarkubus ontwikkeld, die de organisaties in zoveel mogelijk gezinnen, verenigingen en scholen willen uitzetten. Daarbij is het de bedoeling dat deelnemers aan de actie minimaal één gulden per week sparen. De actie duurt een jaar. Naast kerkeraden worden ook de scholen in de actie betrokken. Volgens de woordvoerder van de gezamenlijke actie betreft het een eenmalige actie. 'Het is niet de bedoeling dat we het Hongaarse christelijk onderwijs tot in lengte van dagen blijven steunen. Uiteindelijk zullen ook zij op eigen benen moeten staan.'

De spaarkubus, met een tekst in zowel het Nederlands als in het Hongaars, zal daarom ook in Hongarije onder de leden van de kerken worden uitgezet. Een praktisch probleem bij dit spaarsysteem in Hongarije is de torenhoge inflatie in dat land. Geld dat deze maand wordt gespaard, kan volgende maand nog maar de helft waard zijn. Veel Reformatus kerken in Hongarije kiezen dan ook voor het houden van een collecte.

De opbrengst van de actie wordt gedeeltelijk via ETI en gedeeltelijk via de deelnemende organisaties besteed. Daarnaast willen de organisaties plaatselijke comités in de gelegenheid stellen nieuwe of bestaande onderwijsprojecten in te dienen, die na een positieve beoordeling ook uit deze actie kunnen worden gefinancierd. 'Uiteraard dienen het projecten te zijn die te maken hebben met het christelijk onderwijs in Hongarije of in een van de andere Hongaarstalige gebieden, ' aldus de woordvoerder van de Hulpactie. Door deze maatregel hopen de organisaties ook de medewerking te krijgen van de bestaande plaatselijke comités.

Voor een correct verloop van de actie en een verantwoorde besteding van de opbrengst is een raad van toezicht in het leven geroepen, waarin vertegenwoordigers uit de verschillende kerkelijke richtingen zitting hebben.

Voor meer inlichtingen:
Bert de Jong 
Woordvoerder Tel. 0172-211378 (kantoor), 0172-212245 (privé)

Aan alle Hervormde en Gereformeerde Kerken en Gemeenten, christelijke organisaties en stichtingen in Nederland

Broeders en zusters in Jezus Christus!

Namens het Consultatieve Convent van de Hongaarse Reformatus Kerken groeten wij u allen:

Genade zij u en vrede van God de Vader, en onze Heere Jezus Christus; Die Zichzelven gegeven heeft voor onze zonden, opdat Hij ons trekken zou uit deze tegenwoordige boze wereld, naar de wil van onze God en Vader; Denwelken zij de heerlijkheid in alle eeuwigheid, Amen.

De Sovjet-onderdrukking heeft in Oost-Europa een enorme puinhoop achtergelaten. Zowel in politiek, economisch als in geestelijk opzicht. In onze huidige, post-communistische situatie wordt door de oude politieke leiders een harde strijd gevoerd om het bezit van de economische macht. De nieuwe rijken worden steeds rijker, en de armen - ook de kerken - steeds armer. De situatie is dramatisch. Door de gevoerde politiek tijdens onze 'Babylonische ballingschap' is er een generatie opgegroeid zonder kerk en zonder christelijk onderwijs en zonder positieve normen en waarden. Volgens een Onderzoek in Hongarije is op dit moment 15% van de bevolking bewust atheïstisch, terwijl ruim 66% zich neutraal of onverschillig verklaart! 15 tot 20% houdt contact met de kerken. Voor hen is de situatie allesbehalve rooskleurig. In het boek van Nehemia lezen wij: De overgeblevenen, die van de gevangenis aldaar in het landschap zijn overgebleven, zijn in grote ellende en in versmaadheid; en Jeruzalems muur is verscheurd, en haar poorten zijn met vuur verbrand.' (Neh. 1 : 3). De materiële en geestelijke wederopbouw moeten wijzelf met Gods hulp verrichten - hier en nu!

Tot de omwenteling bestonden er tussen de Reformatus kerken in de verschillende landen rondom Hongarije geen contacten. Oorspronkelijk vormden deze gemeenten sinds de Reformatie onafgebroken één kerkverband. De scheiding was het gevolg van historische grensveranderingen en niet binnen de grenzen van één land, zoals in Nederland. Toen de grenzen werden geopend (1989), ontdekten alle Reformatus kerken dat zij voor dezelfde wederopbouw stonden. Sinds voorjaar 1995 vormen de Reformatus kerken uit Slowakije, de Oekraïne, Roemenië, Servië, Kroatië, Slovenië en Hongarije, samen met de Hongaarse emigranten en vluchtelingen elders in de wereld, een Reformatus Consultatief Convent (een soort raadgevende synode). Vanuit dit convent zijn er verschillende commissies in het leven geroepen, zoals predikantenopleiding en het Reformatus onderwijs.

Waarom ook een aparte commissie voor onderwijs? Omdat het christelijk onderwijs een kerkelijke zaak is. 'De Hongaarse kerk is een kerk van de scholen.' De kerken zelf (kerkeraden) zijn - voor het onderwijs en voor een deel van de financiering daarvan verantwoordelijk. De staat betaalt slechts 50-60% van de kosten. De Commissie van Onderwijs heeft tot taak de problemen van de scholen in kaart te brengen, de geestelijke en materiële hulpverlening te coördineren en de prioriteiten in de hulpverlening vast te stellen.

Dit jaar herdenken wij het 465-jarig bestaan van het Reformatus onderwijs (Sarospatak, Papa, 1531). Tot 1948 beschikten de Reformatus kerken in het Karpatengebied over 1500 scholen. Gedurende de communistische overheersing bleven er nog 4 over. Nu in 1996 beschikken de kerken weer over 88 scholen, van kleuterscholen tot universiteit. De meeste bevinden zich in Hongarije. Daarnaast in Roemenië (15), Slowakije (4) en de Oekraïne (3). In Servië, Kroatië en Slovenië wordt een begin gemaakt met de wederopbouw. De verwachting is dat in september 1996 de eerste Reformatus school in Kroatië haar deuren zal openen!

Sinds de omwenteling hebben de overheden beloofd de schoolgebouwen aan de kerken te zullen teruggeven. Helaas komt daar in de, praktijk weinig van terecht. In Roemenië zijn zelfs alle scholen wettelijk opnieuw genationaliseerd en kunnen Reformatus scholen alleen nog als particuliere school functioneren. Hoewel in Hongarije goed uitgeruste scholen werden genationaliseerd, zijn de gebouwen die teruggegeven worden, uitgeleefd en leegstaand. De kerk staat dus voor de kosten van renovatie, de inrichting en de aanschaf van lesmateriaal. Daarna volgen uiteraard de exploitatiekosten nog. En dat is in de huidige economische situatie niet meer op te brengen. Wanneer wij geen hulp krijgen, bestaat het gevaar dat reeds heropende scholen.weer gesloten moeten worden.

Het valt niet mee om over onze problemen te moeten schrijven. Gedurende vier eeuwen hebben wij hulp ontvangen van de Nederlandse zusterkerk. Wij ontdekten elkaar via Calvijn en Geneva. Voetius zorgde voor de eerste studiebeurzen voor onze studenten. Utrecht, Leiden, Groningen, Franeker en Harderwijk, Amsterdam en de beide theologische Universiteiten van Kampen en Apeldoorn zorgden en zorgen voor een hogere opleiding van onze predikanten. De kinderacties na de beide wereldoorlogen brachten tienduizenden Hongaarse kinderen naar Nederland. In 1956, 40 jaar geleden, stond het hele Nederlandse volk achter de opvang van Hongaarse vluchtelingen. De gezamenlijke kerken hielden een hulpactie onder de naam van het blijvend symbool van alle Nederlandse hulpverlening: Admiraal De Ruyter. Precies 320 jaar geleden, op 11 februari 1676 bevrijdde hij onze galeislaven-predikanten.

Wij, de leiders van ons Consultatief Convent, zijn verantwoordelijk voor de toekomst van onze kerken en in het bijzonder van onze jeugd. Het Reformatus onderwijs is voor ons een zaak van leven en dood.

Vorig jaar schreven wij hierover de leiders van uw kerken en organisaties aan. Onze delegatie leverde haar bijdrage aan een bijeenkomst in de Domkerk van Utrecht om aandacht voor onze nood te vragen. Ondertussen is de economische situatie zienderogen verslechterd! De inflatie neemt toe, de prijzen stijgen naar ongekende hoogten. Volgens de politici gaan we nog veel slechtere tijden tegemoet. In deze noodsituatie wenden wij ons tot onze broeders en zusters in Nederland:

helpt u mee de geestelijke en materiële muren van onze scholen en daarmee van onze kerken te herbouwen?

Wij kennen de grote ellende op de hele wereld. Maar de wereldlijke overheden helpen overal, ook in de post-communistische landen. Zoals het openbare onderwijs. De Bijzondere scholen krijgen geen hulp uit het Westen, behalve van de zusterkerken. Wij denken een beroep op u te kunnen doen met de woorden van de apostel Paulus:

'Draagt elkanders lasten... terwijl wij tijd hebben, laat ons goed doen aan allen, maar meest aan de huisgenoten des geloofs.'

Wanneer God onze nood op uw hart heeft gelegd, dan kunt u ons op verschillende manieren helpen, met geld of in natura, bijvoorbeeld door:

* mee te werken aan de lopende actie in Nederland (Hulpactie Hongaarse Christelijk Onderwijs, Postbus 455, 3770 AL Barneveld - Tel. 0342-423570 - Giro 571777)

* steun te geven aan een bepaalde school in Oost-Europa. Dit kan eenmalig, maar ook blijvend (bijvoorbeeld als partnerschool). Mocht u al een dergelijk project steunen, dan gaat u daar natuurlijk mee door. Wilt u ons daarover wel informeren? !

Wij zijn God, onze Vader vanuit ons hele hart dankbaar, dat Hij onze volkeren en kerken in de afgelopen jaren van oorlog bewaarde, uitgezonderd de gebieden van het voormalig Joegoslavië. Wij mochten ondanks alle moeilijldieden aan de wederopbouw van de muren werken, mede dankzij de al ontvangen steun. Wij zijn voor dit alles blijvend dankbaar. Begin 1996 gaan meer dan 20.000 kinderen en jongeren naar onze scholen. Dit is een begin van de genezing van onze kerken en volkeren. Helpt u mee?

Met broederlijke groeten,

dr. Kalman Csiha predikant-voorzitter

dr. Lórant Hegedüs uitvoerend voorzitter

Istvan Szabó ouderling-voorzitter

Boedapest, januari 1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen