Boekbespreking

Quod licet Jovi, non licet bovi, zo zeiden de Romeinen ooit. Wat Jupiter vrijstaat, staat nog geen os vrij. Met andere woorden: wat de één mag, is daarom de ander nog niet geoorloofd. Daar moest ik aan denlcen na het lezen van de verhalen van Bisschop. Over dood en graf, vooral over Jezus' dood en opstanding zou ik nooit zo mogen schrijven. Het zou terecht als blasfemisch aan de kaak gesteld worden. Een schrijver kent echter een aantal vrijheden die hem dienen zijn boodschap te vertolken of aandacht te vragen voor een indringend menselijk probleem. Wie deze mening niet is toegedaan, kan beter deze verhalen niet lezen. Lode Bisschop legt in een paar bizar aandoende verhalen vooral het probleem van dood en graf op tafel. De dood van vader gooit veel overhoop in hart en ziel van de achterblijvende zoon. Achter de binding aan vader gaat de visie op de hemelse Vader schuil. Waarom staat Jezus wel op en waarom blijft vader in de dood? Waarom wordt het wel Pasen voor de Eén en niet voor de ander? Een menselijk èn religieus probleem dat binnen het beperkte raam van ons menselijk bestaan niet oplosbaar lijkt. Bisschop creëert in het verhaal 'In Resurrectionem Patris' een soort oplossing. Eigenhandig mummificeert de zoon de gestorven vader. Kinderen brengen vader van Haarlem naar zijn geboorteplaats Wildervank en zetten hem daar bij in een lege kerk. Maar vader vindt geen rust. Hij verschijnt verschillende keren aan zijn kinderen. In het titelverhaal 'Kolder om eigen dood' zegt de 'ik' van het verhaal dat hij van kindsaf met de wantrouwde gedachte rondliep dat eigenlijk niemand om hem gaf en nog steeds lijkt niemand in hem geïnteresseerd. Hij probeert dat uit door te doen alsof hij dood is. Zijn vermoeden klopt: moeder geeft haar 'dode' zoon notabene met de bijbel een draai om de oren. In de woonkamer vol genodigden wordt op de dag van de begrafenis gespeculeerd over het 'zieleheil' van de overledene. Deze maakt een eind aan de komedie door in pyjama de betreffende kamer binnen te lopen, waarna de aanwezigen als doden neervallen en de zogenaamde dode in leven rondloopt. In nog een ander verhaal 'Liturgisch spel' geheten wordt een nieuwe vorm van avondmaal geïntroduceerd. Weer is het de vaderfiguur die ten tonele wordt gevoerd. Aan hem voltrekt zich wat de lijdensevangeliën over Jezus zeggen. De vader wordt gekruisigd, begraven en hij staat op en trakteert dan iedereen die hem tegenkomt. In werkelijkheid, aldus Bisschop, is de vader helemaal niet opgestaan. Hij is nog steeds dood en wordt nog altijd gemist door de zoon. Wie de verhalen van Maarten Biesheuvel weleens heeft gelezen, die herkent veel in de manier waarop ook Bisschop voor je gevoel geweldig doorslaat in zijn trant van vertellen. Bij eerste lezing heb je als orthodox bijbellezer de neiging geïrriteerd met lezen op te houden. Dat is spotten, zou je willen zeggen. Toch weet Bisschop op deze manier klemmend de problematiek van dood en gemis van geliefden met op de achtergrond de jubel van Pasen aan de orde te stellen. Ook het geloof in de God van Pasen is geen vanzelfsprekendheid juist niet in deze zo gebroken wereld. Een lege plaats in je leven blijft leeg, ook al hoor je jaar in jaar uit verkondigen dat Jezus leeft en God een God is Die doden opwekt. Het geloof überhaupt is nooit vanzelfsprekend. De harde realiteit van elke dag stelt de relatie tot God soms fundamenteel op de proef. Daar geeft Bisschop in een soms wrang aandoende verteltrant lucht aan. Kolderiek schrijven onthult een leven waarin de kolder een mens soms gek maakt. Het leven is een gevecht. Het gaat er soms op of onder. Bisschop gaf dat eens aan in een gedichtje dat luidt:

'Wil je een pak slaag ? ' zei God
en ik werd geboren.
'Heb je nu genoeg gehad? '
en ik stierf.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen