Hervormd advies: versterk identiteit gemeenten in VPKN

De ontwerp-kerkorde voor de toekomstige Verenigde Protestantse Kerk in Nederland heeft, vooral in de hervormde kerk, een enorme hoeveelheid reacties losgemaakt. De hervormde commissie voor kerkordelijke aangelegenheden (KOA) heeft bij de hervormde reacties een advies opgesteld. Vorig jaar kwam de KOA met het eerste deel van haar advies, namelijk over de vraag of de ontwerp-kerkorde in de hervormde kerk zou kunnen rekenen op de voldoende draagvlak. Toen werd geconstateerd dat dit inderdaad het geval is, zij het dat in het verenigingsproces wel de nodige ruimte zou moeten worden ingebouwd voor gemeenten die moeite hebben met Samen op Weg. In het nu verschenen tweede deel van haar advies gaat de KOA meer specifiek in op de reacties. Hieronder een selectie uit de adviezen.

Historische continuïteit

Een groot deel van de bezwaren tegen de kerkorde is ingebracht door de 'rechterzijde' van de kerk. De meeste daarvan kunnen worden aangeduid als zorgen over de 'historische continuïteit' van de hervormde kerk. Men is bang dat de verenigde kerk niet werkelijk de voortzetting zal (kunnen) zijn van de NHK. Het gaat hier om reacties van classes waar bijvoorbeeld nog geregeld uit de Heidelbergse Catechismus wordt gepreekt, en waar men daarin, tot in de formulieren toe, de levende leer der kerk beleeft. Tot nu toe is steeds gedacht dat de identiteit van deze gemeenten gewaarborgd zou kunnen worden door bijvoorbeeld aparte hervormde classicale vergaderingen mogelijk te maken. De KOA merkt echter op dat het fundamenteel is dat de gemeenten in al hun verscheidenheid elkaar ontmoeten in de classicale vergaderingen. Daarom pleit de KOA ervoor in een andere richting te denken: namelijk de identiteit van de gemeenten zelf te versterken en te waarborgen.

Verbondenheid

Om invulling te geven aan een eigen confessionele identiteit van gemeenten, stelt de KOA voor dat er ruimte geschapen wordt voor een bijzondere verbondenheid van gemeenten met hetzij het gereformeerde belijden, hetzij het lutherse belijden, hetzij het gemeenschappelijke in beide. Het artikel in de kerkorde over de gemeenten dat luidt: 'De VPKN bestaat uit al de gemeenten, te weten de protestantse gemeenten, de hervormde gemeenten, de gereformeerde kerken en de evangelisch-lutherse gemeenten' zou dan als volgt moeten worden aangevuld: 'die zich in het bijzonder verbonden weten met de lutherse traditie, met de gereformeerde traditie dan wel met het gemeenschappelijke in het belijden van beide tradities'. In een extra artikel in ordinantie 1 zou dan bepaald moeten worden dat de kerk deze bijzondere verbondenheid erkent en respecteert en dat ook de gemeenten onderling dat doen. In dit artikel worden dan de gemeenten tegelijkertijd opgeroepen om 'in gehoorzaamheid aan het Woord van God te volharden en te groeien in het gemeenschappelijk geloofsgetuigenis van de kerk'. Met dit voorstel wordt volgens de KOA tegemoet gekomen aan de gemeenten die hun verbondenheid met het gereformeerde belijden willen vormgeven, zonder dat de roeping om te groeien naar meer geestelijke eenheid wordt geblokkeerd.

Leuenberg

Een struikelblok voor veel hervormden ter rechterzijde vormt ook de Konkordie van Leuenberg, die gaat over de verdieping van de ontmoeting van hervormden en gereformeerden met lutheranen (zie ook pag. 5). De KOA stelt nu voor duidelijker te benadrukken dat het in de kerkorde, waar de Konkordie wordt genoemd, gaat om de binnenkerkelijke ontmoeting 'teneinde samen te zoeken naar het bijbelse voortgaande belijden'.

De tekst van het desbetreffende artikel zou dan als volgt moeten luiden: 'De kerk bevordert de voortgaande ontmoeting van de lutherse en de gereformeerde traditie in haar midden, waarbij zij gebruik maakt van de Konkordie van Leuenberg'.

Israël

De vraag wat er in de kerkorde precies moet staan over de verbondenheid met het volk Israël, heeft ook velen beziggehouden. Al in de eerste bespreking van de kerkorde in de triosynode bleken de meningen verdeeld. De voorgestelde tekst bevat het volgende: 'De kerk (...) zoekt het gesprek met Israël inzake het verstaan van de Heilige Schrift, in het bijzonder betreffende het Koninkrijk van God en het belijden dat Jezus de Christus is'. De Kerk en Israël-organen van de drie kerken vinden dat hiermee te zeer eenzijdig de agenda van het gesprek wordt bepaald. Veel hervormde classes blijken het met hen eens te zijn. Andere menen juist dat de tekst getuigender zou moeten. De KOA stelt vast dat in de voorgestelde tekst de 'luisterhouding' van de kerk goed naar voren komt, terwijl tegelijk duidelijk wordt welke bijbelse thema's de kerk zelf ter sprake wil brengen. Zij adviseert dan ook de voorgestelde tekst te handhaven.

Huwelijk

De SoW-werkgroep Kerkorde heeft ervoor gekozen in de ontwerp-kerkorde geen artikel over het huwelijk op te nemen, en slechts in het artikel over de eredienst te vermelden dat er ook 'trouwdiensten' kunnen worden gehouden (zie ook pag. 5, 6 en 11). Een meerderheid van de hervormde classicale vergaderingen is er echter voor het huwelijk wel expliciet te noemen. Een aantal van deze classes wil daarnaast ook andere levensverbintenissen genoemd zien. De KOA komt tot de conclusie dat het geheel ontbreken van enige bepaling rond het huwelijk in de ontwerp-kerkorde de schijn wekt dat de VPKN het huwelijk niet langer in ere houdt en pleit ervoor

hierover toch een artikel op te nemen. De gezamenlijke vergadering van synoden NHK/GKN/ ELK heeft over deze kwestie overigens begin november al een eerste gedachtenwisseling, aan de hand van het rapport dat elders in dit nummer wordt besproken.

Het advies van de KOA, dat ook bij de andere kerkordeartikelen nog tal van opmerkingen en suggesties heeft, wordt ter kennis gebracht aan de synodeleden. Het is nu de taak van de SoWwerkgroep Kerkorde om te bekijken welke suggesties er zullen worden overgenomen in de tweede versie van de ontwerp-kerkorde voor de VPKN, die overigens pas behandeld zal worden nadat de ordinanties (uitvoeringsbepalingen) bij de nieuwe kerkorde in eerste lezing zijn vastgesteld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen