Betrokken op onze tijd

Een woord van Ryle

Met J. C. Ryle (in zijn boekje 'Leest u de Bijbel? ) kunnen wij opmerken: 'Door het lezen van dat boek mogen wij leren wat wij moeten geloven, moeten zijn, moeten doen en hoe we getroost kunnen leven en in vrede sterven. Gelukkig is de mens die een Bijbel bezit? Nog gelukkiger is hij die er in leest! Het gelukkigst is degene die er niet alleen in leest, maar hem ook gehoorzaamt en hem tot een richtsnoer van zijn leven maakt!'

Christus heeft zijn discipelen uitgezonden om te verkondigen, dat de toen bestaande godsdiensten op aarde vals en ijdel waren en verlaten moesten worden. Zij moesten de strijd aanbinden met de grofste afgoderij, met de meest afschuwelijke en walgelijke immoraliteit, met spottende wijsgeren. Hoe moesten zij dit doen? Niet met vleselijke wapens, maar met de Geest in hun harten en de Schriften in hun hand.

Boodschap voor alle tijden

Wat is nu de boodschap van de Bijbel voor déze tijd? Voor onze tijd?

De vraag zo te stellen suggereert, dat we de Bijbel vandaag anders zouden moeten lezen dan vroeger. Ja, dat de boodschap ervan een andere zou zijn dan vroeger. Ik meen, dat de boodschap van de Bijbel nog dezelfde is als in het verleden.

Wel is het zo, dat er in het verleden (evenals thans) helaas geen eenstemmigheid is over de inhoud van deze boodschap. Ik meen dan ook, dat onze Gereformeerde vaderen het beste deze boodschap hebben beleden en verwoord.

Ik denk daarbij even aan art. 7 van de NGB, dat als volgt begint: 'Wij geloven, dat deze Heilige Schrift de wil van God volkomen vervat, en dat al hetgeen de mens schuldig is te geloven om zalig te worden, daarin genoegzaam geleerd wordt.'

Welnu, dat geloof ik ook!

Het gaat erom, dat wij door het Woord van God komen tot de zaligheid in Christus door het geloof, en dat wij daaruit leven.

Predikt de Bijbel zelf ons dat niet? De apostel schrijft aan Timotheüs over de Schriften, die hem wijs kunnen maken tot zaligheid (2 Tim. 3 : 15). En de evangelist Johannes vermeldt, dat alles wat hij over Jezus geschreven heeft, is bedoeld, opdat wij zouden geloven in Jezus Christus en wij, gelovende, het leven zouden hebben in Zijn Naam.

Maar staat er niet veel meer in de Bijbel? Is de boodschap niet veelomvattender? Spreekt ook onze Catechismus niet over het stuk der dankbaarheid, en niet alleen over de stukken van ellende en verlossing? !

Inderdaad. En ook de apostel Paulus schrijft na de zo-even genoemde woorden aan Timotheüs: Opdat de mens Gods volmaakt zij, tot alle goed werk volmaakt toegerust.'(2 Tim. 3 : 17).

Er wordt dan ook wel eens gesproken over een centrum van de Schrift en een periferie. In het centrum staat Jezus Christus. Denk aan een tekst als Joh. 3:16, wel genoemd het Evangelie in een notendop. Maar daaromheen (dat is de periferie) staat nog zeer veel.

Dit onderscheid tussen centrum en periferie heeft zeker zijn zin, maar staat anderzijds ook bloot aan gevaren. Immers, wie zal dat dan uitmaken, wat tot het centrum behoort en wat niet meer? In ieder geval zullen we de Schrift steeds als een eenheid moeten zien. En de periferie vanuit het hart.

Tijdgebonden? Tijdbetrokken!

In dit verband zullen wij niet moeten spreken van een tijdgebondenheid van de Schrift. Wel zullen wij de Bijbel moeten lezen in de context van zijn ontstaanstijd. Ik noem dat een tijdbetrokken lezen.

In geval van tijdgebondenheid wordt van een aantal bijbelgedeelten gezegd, dat ze voor nu geen betekenis meer hebben. Ze hebben afgedaan en zijn hooguit in historisch opzicht nog interessant om te laten zien hoe het vroeger was.

In geval van tijdbetrokkenheid blijft het hele Woord zijn betekenis hebben, ook al worden door ons niet meer dezelfde dingen gedaan als vroeger. Die teksten hebben evenwel een leerzame strekking. Hetzij dat ze ons iets vertellen over wie de Heere is, hetzij dat ze ons een vingerwijzing geven aangaande ons handelen.

Om enkele voorbeelden te noemen: niemand van ons zal op grond van de Bijbel de slavernij nog willen verdedigen. Of het geven van een bruidsschat. Of het leviraatshuwelijk.

Over de ceremoniële wetten zijn we ook snel klaar: zij zijn in Christus vervuld.

Maar ten aanzien van andere bijbelgedeelten is, helaas ook onder ons, niet altijd eenstemmigheid.

Ik denk aan de blijvende discussie over de vrouw in het ambt. En wat moeten we met de heilige kus? Om nog maar te zwijgen over de visie op homoseksualiteit.

Het zou te ver voeren al deze voorbeelden uit te werken. Wij zullen bij het lezen van de Bijbel moeten vragen naar de historische verbanden en dan moeten nadenken over wat de blijvende betekenis van dit alles is.

Daarbij zal bijvoorbeeld van belang zijn in hoeverre bepaalde zaken op een scheppingsorde zijn terug te voeren. We noemen dit wel 'de hermeneutische vragen'. Daaronder verstaan we dus het hele complex van vragen over de toepassingen van de Schrift voor het heden. Deze vragen zijn ook in onze tijd niet gemakkelijk. Dit blijkt bijvoorbeeld wel uit de synodale discussies over het huwelijk en over de opstanding. Deze vragen zullen dan ook blijvend tot bezinning nopen.

Ik ben mij er intussen (met dr. B. Loonstra) wel van bewust, dat deze overwegin­ gen aanleiding kunnen geven tot de verzuchting of zelfs de geïrriteerde tegenwerping, dat we op deze manier de gewone gemeenteleden afhankelijk maken van de theologen. Er is inderdaad een spanningsveld tussen enerzijds het gegeven, dat de Schrift haar eigen uitlegster is, en anderzijds dat uitleg door verkondigers nodig is. Denk aan Filippus en de kamerling. Toch moeten we ook het principe van de Reformatie hooghouden, dat zij de Schrift in handen van de gemeenteleden gegeven heeft!

Het is goed reformatorisch, dat er een open Bijbel ligt op de kansel in de kerk. Maar ook om in het verlengde daarvan een opengeslagen Bijbel in de huizen der gemeenteleden te zien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen