Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Innerlijke genezing (3)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Innerlijke genezing (3)

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

(Over het geloofsvertrouwen in het proces van heling van beschadigd gevoelsleven)

In 'de Waarheidsvriend' van 30 januari én van 6 februari jl. staan artikelen over 'Innerlijke genezing'. Daarin heb ik geprobeerd om te laten zien op welke manier de geloofsverbondenheid met de Heere Jezus het proces van innerlijke genezing positief beïnvloedt. Daarom werd in het artikel van 30 januari benadrukt dat in dit proces de geloofsovergave aan de Heere Jezus van cruciaal belang is. Wie in geloofsvertrouwen met Hem leeft én zich door Hem aanvaard weet, die ervaart dat er eeuwige armen onder hem zijn. Armen waar je nooit meer doorheen zult zakken. Aan déze geloofswetenschap mag je de moed ontlenen om je niet neer te leggen bij de innerlijke beschadiging en bij de pijn die daarbij hoort. Het geeft je de kracht om te breken met de slachtofferrol. Dit vertrouwensvol leven met Hem geeft je ook het vermogen om in het helingsproces de pijn te verdu­ ren én het biedt je het uitzicht dat je er ook doorheen zult komen. Kortom, van het vertrouwensvol leven met Hem gaat een troostende en moedgevende werking uit. Je wordt erdoor bekrachtigd en gesterkt. Zó levert het geloofsleven een wezenlijke bijdrage aan de heling van beschadigd gevoelsleven.

Reacties

Deze artikelen hebben nogal wat schriftelijke en telefonische reacties opgeroepen. Een aantal reacties cirkelt om de vraag naar het geloofsvertrouwen. Een tweede cluster van vragen concentreert zich op de stelling dat het initiatief tot heling moet uitgaan van de beschadigde mens. Op beide vragen wil ik in een tweetal artikelen wat nader ingaan. Om de vragen rondom het geloofsvertrouwen zo concreet mogelijk te maken geef ik de inhoud weer van een brief die een jonge vrouw mij schreef. Zij dreigde vast te lopen doordat innerlijke onzekerheid én gemis aan zelfvertrouwen tot gevolg hadden dat zij vermijdingsgedrag ging vertonen. Zij moest zich door een psychotherapeute laten behandelen. Langzaam werd duidelijk dat haar vader in het ontstaan van die innerlijke onzekerheid een rol had gespeeld. Het probleem was niet dat haar vader haar ooit kwaad had aangedaan! Integendeel, hij werkte hard voor zijn gezin. Het ontbrak haar in het dagelijks leven aan niets. Het zat veel meer vast op de houding van haar vader ten opzichte van haar. Zij omschreef die houding als afstandelijk. Zij had, omdat ze psychisch niet zo sterk in haar schoenen stond, sterke behoefte gekend aan acceptatie, aandacht en waardering van haar vader. Zij had die echter nauwelijks ontvangen en dat had meer stuk gemaakt dan zij ooit had vermoed. Haar vraag naar aanleiding van de artikelen is: 'Ik ben innerlijk beschadigd in die zin dat ik erg onzeker ben en nauwelijks zelfvertrouwen heb. Ik kijk op een negatieve manier tegen mezelf aan. In het proces van heling speelt het geloofsvertrouwen een fundamentele rol. Hoe kan ik die zo onmachtig ben als het om vertrouwen gaat nu op God vertrouwen ? Ik stuit op een geweldig dilemma. Er wordt geloofsvertrouwen gevraagd, maar juist op dat punt ben ik verlamd en onmachtig!'

Vier grondbehoeften van de mens

Wellicht dat iemand wat vreemd aankijkt tegen deze reactie. Is het werkelijk zó, dat die vader door een houding waarin nauwelijks acceptatie, warmte en waardering doorklonken zoveel innerlijke schade bij z'n dochter heeft aangericht? Is dat niet wat overdreven? Is haar dat niet aangepraat door haar psychotherapeute? Haar vader zorgde toch goed voor haar! Blijkbaar heeft die jonge vrouw het wel zó ervaren! Daarom moeten we haar serieus nemen. Vervolgens kunnen we ons afvragen hoe het komt dat deze vrouw door haar vaders houding zó in de problemen is geraakt. Om dat wat te verhelderen moet u weten dat een mens gekenmerkt wordt door een viertal grondbehoeften. De eerste is een biologische: de behoefte aan alles wat noodzakelijk is om lichamelijk in leven te blijven: voedsel, drinken, slaap, onderdak etc. De drie andere zijn psychisch van aard. In de eerste plaats de behoefte aan veiligheid, geborgenheid en structuur. Vervolgens is er de diepgewortelde menselijke behoefte om ergens bij te horen. Concreet valt te denken aan de honger naar contact, intimiteit, liefde en warme relaties. De vierde grondbehoefte is die aan waardering van anderen en aan zelfwaardering. Bevrediging van de behoefte aan zelfwaardering leidt bij een mens tot een innerlijk gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen, waardevol-zijn, nuttig-zijn en capabel-zijn. Anders gezegd, wanneer de behoefte aan waardering in voldoende mate vervuld is, dan leidt dat er toe dat iemand het besef heeft: 'Ik mag er zijn zoals ik ben, ik ben een waardevol mens, ik ben de moeite waard om van te houden.' Deze grondbehoeften zijn zó sterk dat wanneer zij onvoldoende bevredigd worden, een mens steeds op zoek gaat naar bevrediging daarvan. De roep om bevrediging is zelfs zo krachtig dat mensen bereid zijn om er bijna alles voor op te offeren. Denkt u maar aan wat er gebeurt bij een natuurramp. De biologische behoefte is dan zo sterk dat mensen - desnoods ten koste van anderen! - al hun capaciteiten aanwenden om maar voldoende voedsel, drinken en beschutting te bemachtigen.

Wanneer wij naar die jonge vrouw kijken dan is in haar leven de biologische behoefte vervuld. Haar vader zorgt op dat vlak immers erg goed voor haar! De behoefte aan waardering wordt door de houding van haar vader echter nauwelijks vervuld. En dat terwijl die behoefte, doordat zij psychisch toch al niet te stevig in haar schoenen staat, nog sterker zal zijn dan normaal. Het gevolg daarvan is tweeledig. Ten eerste ontstaat daardoor een gering gevoel van eigenwaarde. Innerlijke onzekerheid, die de tegenhanger is van zelfvertrouwen, speelt haar parten: 'Ik proef in m'n vaders houding iets van afwijzing. Vindt hij mij wel de moeite waard om van te houden? Ben ik eigenlijk wel echt waardevol? Ben ik wel goed genoeg om bemind te worden? ' Een fundamentele onzekerheid over zichzelf en twijfel over de vraag of ze wel de moeite waard is. In de tweede plaats is de behoefte aan waardering zó sterk dat zij bereid is van alles op te geven om die waardering alsnog te verkrijgen. Zij gaat zich gehoorzamer en 'liever' voordoen dan zij in werkelijkheid is. Om zó de waardering van haar vader te 'kopen'. Zó offert zij haar eigenheid op en vervreemdt nog meer van zichzelf. Dat versterkt alleen nog maar de onzekerheid over zichzelf en ondermijnt het zelfvertrouwen nog verder!

Op deze manier wordt inzichtelijk wat de vader, die op biologisch gebied zo goed voor z'n dochter zorgt, op psychisch gebied aan schade aanricht. Het ontbreken van een gezond gevoel van eigenwaarde en een gemis aan zelfvertrouwen maken de vrouw onmachtig om zich vertrouwensvol aan een ander over te geven. Ook de geloofsovergave aan de Heere Jezus wordt er sterk door belemmerd. De fundamentele onzekerheid over zichzelf vertaalt zich in een zich angstig afvragen: 'Ben ik in de ogen van de Heere Jezus dan wél de moeite waard? Zal Hij, die mijn zonden en persoonlijke gebreken als geen ander kent, mij dan wél aanvaarden? Ik kan het mij niet voorstellen! Ik durf mij niet aan Hem over te geven want ik ben bang voor Zijn afwijzing.' Zó wordt helder hoe een gemis aan zelfvertrouwen blokkerend werkt wat betreft het geloofsvertrouwen. De vrouw stelt zich niet aan, maar is werkelijk onmachtig op het punt van het geloofsvertrouwen.

Geestelijke begeleiding

Het zal duidelijk zijn dat geen mens haar die onmacht doorbreekt. Alleen de Heilige Geest is in staat haar tot geloofsvertrouwen te brengen. Deze beschadigde vrouw heeft naast psychische begeleiding ook pastorale hulp en geestelijke begeleiding nodig. In de pastorale begeleiding van gemeenteleden zoek ik vaak naar bijbelse identificatiefiguren. Dit, omdat de Geest bij voorkeur door middel van het Woord werkt én omdat het gemeentelid zich gemakkelijker kan herkennen in een concreet mens. In het geval van deze vrouw denk ik bijvoorbeeld aan de figuur van Petrus uit Lucas 5 : 1-11. Petrus en de andere discipelen werpen op Jezus' bevel midden op de dag het net uit en vangen veel vis. Normaal gesproken werd er overdag niet gevist omdat er dan nauwelijks iets gevangen werd. Door dat wonder ervaart Petrus iets van Jezus' goddelijke afkomst. In het licht daarvan ontdekt hij ook iets van eigen onzuiverheid en zonde. Hij vraagt dan ook: HEERE! ga uit van mij; want ik ben een zondig mens'. In het licht van Jezus' goddelijke zuiverheid overvallen deze discipel gevoelens van onwaardigheid. Het opvallende is echter dat Petrus tegelijk op z'n knieën valt voor de Heere en Hem op déze manier aanbidt. Het is dus tegenstrijdig wat Petrus doet. Enerzijds vraagt hij of Jezus bij hem weg wil gaan vanwege z'n onwaardigheid en zondigheid. Anderzijds aanbidt hij Hem omdat hij in Jezus de Heiland ontdekt. M.a.w. die gevoelens van onwaardigheid belemmeren hem niet om tóch tot Jezus te gaan. Welke ontdekking doet Petrus dan? Jezus schrijft hem niet af maar aanvaardt hem en neemt hem zelfs in Zijn dienst, zie vers 10. Door zó Petrus als identificatiefiguur te nemen kan in pastorale gesprekken deze wonderlijke tegenstrijdigheid verder worden uitgediept en persoonlijk worden toegespitst. Innerlijke onzekerheid en gevoelens van onwaardigheid die een mens verlammen wat betreft het geloofsvertrouwen kunnen door de Geest doorbroken worden. Mijn ervaring is dat wanneer er echt sprake is van onmacht (en niet van onwil!) de Geest door middel van een voorzichtig en geduldig pastoraat deze gevoelens wat ontmantelt en mensen over blokkades heentilt. Door deze wonderlijke tegenstrijdigheid toe te passen op het leven van deze vrouw wordt zij als het ware bij de hand genomen en ontstaat er iets van een schuchtere overgave. Het is van groot belang om in het pastorale contact de liefdevolle houding van de Heere Jezus concreet te maken voor deze vrouw. In dat verband is het goed om te onderstrepen dat de grondbehoefte aan waardering heel sterk is bij deze vrouw. Dat betekent dat de liefdevolle houding van de Heere Jezus voor haar concreet wordt als zij ontdekt dat zij ondanks alles in het oog van de Heere Jezus een waardevol en kostbaar mens is. Hij schrijft mensen zoals zij is niet af maar Hij aanvaardt goddelozen en onwaardigen! Door dit aspect aan het wezen van de Heere Jezus te onderstrepen help je deze vrouw het meest omdat zó ingespeeld wordt op haar problematiek. Wie zo met warmte en liefde de Heere Jezus concreet maakt, mag erop vertrouwen dat de Geest de schuchtere overgave steeds verder zal verdiepen en op geloofsvertrouwen zal doen uitlopen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 november 1997

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

Innerlijke genezing (3)

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 november 1997

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's