Globaal bekeken

In een prachtige bundel met 'veel geciteerde gedichten', getiteld 'Waarom was 't op mij gemunt? ' (uitgave Den Hertog, Houten), waaruit vele mooie gedichten te citeren zouden zijn, troffen we het volgende gedicht van Johannes Groenewegen (1709-1764), getiteld 'Zoudt Ge voor Uw kind niet zorgen!? ' Er is kennelijk nooit zorg onder de kerkelijke hemel, die nieuw is:

Uit de diepten der bezwaren
Die het iieve vaderland.
Die de kerk nu zoveel jaren
Heeft omringd aan alle kant.
Heffen wij én hart én oog.
Onder het angstvallig klagen.
Groot Ontfermer, naar omhoog
In deez' diepbewolkte dagen.

Zoudt Ge voor Uw kind niet zorgen.
Vader, in deez' rampwoestijn?
Zulks te denken, trouwe Borge!
Dat zou ongelovig zijn.
Moet ik hier langs steile paan,
Wand'len naar het juichend Eden.
Boven zal 'k op ruimer baan.
Smaken Kanaans vettigheden.

Zijn wij thans in diep' ellenden.
Ziet, des Meeren rechterhand.
Kan zich spoedig gunstig wenden.
Redden kerk en vaderland.
Zij, die met een stille traan.
Afgetobd door duizend zorgen,
's Avonds naar hun leger gaan.
Juichen wel eens in de morgen.

Houdt de Heere diepe wegen
Met ons in dit tijdsgewricht.
Is de nood ten top gestegen.
Zwijgen is thans onze plicht.
Namaals zullen wij 't verstaan.
Dan zal zich 't waarom ontvouwen.
Laat ons 't oog op Jezus slaan, 
Onze zaak Hem toevertrouwen.

In het dezer dagen verschenen vierde deel van 'Predikanten en oefenaars' (uitgave Den Hertog, Houten) troffen we ook een levensbeschrijving van de vorige eeuwse legendarische oefenaar/predikant Cornells van den Oever (1802-1877), van de hand van J. Mastenbroek. Van den Oever kwam tot bekering onder een preek van ds. J. J. Knap in Valkenburg (Z.H.). Over het huwelijk met zijn vermaarde Kaatje doet menig verhaal de ronde. In deze levensbeschrijving troffen we ook het volgende lezenswaardige fragment:

'Het wereldgebeuren liet Van den Oever allerminst onberoerd. Toen er een oorlog dreigde tussen Frankrijk en Pruisen, koos hij partij voor koning Wilhelm van Pruisen. Hij stuurde de vorst zelfs een persoonlijke, bemoedigende brief. Ook diens vrouw schreef hij en in deze brief deelde hij mee, dat hij op een nacht werkzaamheden had gekregen met het voor Parijs liggende Pruisische leger. Daarna gaf hij in zijn in 1871 verschenen brochure Gods voornemen omtrent den geduchten Oorlog tusschen Frankrijk en Pruissen, geopenbaard aan C. van den Oever, Predikant bij de Gereformeerde Gemeenten onder 't Kruis te Rotterdam een verantwoording van zijn gevoelen van sympathie met deze vorst. Hij had veel op met de koning van Pruisen, want toen deze tot keizer werd gekroond, richtte hij opnieuw een brief tot deze vorst. En dat terwijl van den Oever de handen vol had aan de organisatie van een nieuwe kerk, die aan het Weenaplein werd gebouwd. De keizer stuurde een bedankbrief aan de Rotterdamse voorganger Daarin zat een bedrag aan geld, waarvoor Van den Oever een gaskroon aanschafte voor de nieuwe kerk, die op , 11 september 1870 in gebruik werd genomen en die de naam "Noorderkerk" werd gegeven.'

                                                                                                               ***

In het nummer van de Waarheidsvriend 5 februari jl. stond onder de kop 'Leerling van dr J. Severijn', een vraaggesprek met de heer H. Leonard uit Dordrecht over de geschiedenis van de plaatselijke hervormde gemeente. Hierin vertelt de heer Leonard het een en ander over de periode dat ds. Keller, de voorganger van dr Severijn, de gemeente van Dordrecht diende. Aan het slot van dit gedeelte staat dat 'Keller een beroep aannam naar ergens in Overijssel, waar hij uit de kerk gezet is en een eigen gemeente begon'. De interviewer bericht nog het volgende:

'Voor liefhebbers van de kleine kerkgeschiedenis geven we hier een aanvulling op deze informatie, die ons door een van onze lezers aangereikt werd. Wat blijkt? Ds. Keller ging in 1920 vanuit Dordrecht niet naar Overijssel, maar vertrok naar Sint-Maartensdijk. Vanuit deze Zeeuwse gemeente verhuisde hij in 1923 naar IJsselmuiden, waar hij geschorst is en de stichter werd van de nog bestaande vrije hervormde gemeente, later onder andere gediend door ds. T. Wakker. Op pag. 93 van het boekje 'De Maartenskerk in de Smalstad', dat ds. W. van Gorsel in 1959 in zijn studententijd over de plaatselijke kerkgeschiedenis van zijn geboorteplaats Sint-Maartensdijk schreef, staat het volgende over ds. Keller. 'Na de dood van ds. Jan Arie Broekers in 1918 bleef de gemeente twee jaar vacant. In 1920 nam ds. Johannes Keller van Dordrecht een beroep naar Sint-Maartensdijk aan. Merkwaardig was dat in 1922 een tweede Keller zijn intrede deed in de ring Tholen, namelijk ds. W. J. Keller, die een beroep naar Scherpenisse had aangenomen. Ds. Keller bleef slechts drie jaar te Sint-Maartensdijk; in 1923 vertrok hij naar IJsselmuiden. Een van de wonderlijkste verhalen die over hem verteld worden, is wel dat hij geen afscheidspreek heeft gehouden, maar aan het einde van de laatste dienst liet zingen Psalm 120:3:

Wee mij, die rust en hulp moet derven
In Mesech als een vreemd'ling zwerven.
En steeds in Kedars tenten wonen
Bij mensen, die mij bitter honen.
Ik heb reeds lang mij opgehouden
Bij hen, die nooit op God betrouwden;
Bij hen die tot mijn bitterst wee,
een afschrik hebben van de vree.

De vacature die ontstond na het vertrek van ds. Keiler, werd pas in 1929 vervuld, toen ds. Johannes de Bres uit Bruchem-Kerkwijk het beroep naar dit Zeeuwse stadje aannam.'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen