Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

WILLOW CREEK - Oberhausen 1998

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

WILLOW CREEK - Oberhausen 1998

12 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wij, ds. H. F. Klok en de auteur, namen onlangs (4-7 februari) deel aan een Willow Creek-conferentie in Oberhausen, Duitsland. 'Kerk-zijn voor buitenkerkelijken' luidde de titel voor de conferentie. Men kan dat ook meteen de slogan van Willow Creek noemen.

De aandacht was op deze conferentie vooral gericht op het Church Leadership, het leiderschap en leiding geven door professionals en vrijwilligers aan en in de gemeente.

Eerder werd al in dit weekblad (de Waarheidsvriend nr. 14, 229, 1997) kort aandacht geschonken aan een vergelijkbare conferentie in Nederland (Utrecht, 1997). Willow Creek en haar hoofdpastor Bill Hybels zijn in kerkelijke kring inmiddels wereldberoemd geworden, hetgeen van een gewone pastor en een gemeente niet alledaags genoemd kan worden. Maar je moet het helemaal niet over Willow Creek dit of Willow Creek dat hebben in je gemeente, adviseert Hybels. Ga nu toch in de concrete situatie van jouw gemeente aan de slag en zie wat je aanspreekt en treft en wat je kunt gebruiken van wat ons inspireert en uitdrijft naar mensen zonder God in deze kille wereld. Zijn we het er om te beginnen over eens dat er een enorm probleem ligt in onze eenkennigheid en houding ten opzichte van mensen zonder God?

Waarom?

Waarom zou men als lidmaten van de Nederlandse Hervormde Kerk, als ambtsdragers, predikant en ouderling in een gewone hervormd-gereformeerde gemeente in een recent ontstane buitenwijk tussen stad Harderwijk en dorp Hierden naar een dergelijke conferentie gaan? Dat ligt toch niet meteen voor de hand? Behalve dat het 'even iets anders is dan anders' zullen we niet beweren dat we vooraf zulke vast omschreven beweegredenen of heldere ideeën hadden over wat we daar gingen doen. Maar aan het programma te zien zou het zeker gaan over een aantal zaken die in de gemeente spelen. De gemeente als brug naar buitenkerkelijken, het Evangelie communiceren naar zoekenden en belangstellenden, het inschakelen en motiveren van de vrijwilligers, het geestelijk leven en het geestelijk leiderschap, hoe om te gaan met weerbarstige werkelijkheid in en buiten de gemeente, die om allerlei redenen niet op veranderingen zit te wachten of onrustig wordt bij het idee, zie daar de thema's die op deze conferentie aan de orde zouden komen. De conferentie heeft er wat ons betreft in ieder geval toe bijgedragen dat een aantal van deze probleemstellingen helderder, scherper, en vooral uitdagender in beeld zijn gekomen, niet alleen cognitief-lerend (want we wisten het natuurlijk al wel zo ongeveer), maar ook affectiefappellerend. Daarover straks meer. In Duitsland is men ook bekend met Willow Creek. In 1996 was Hybels met zijn team in Hamburg. Deze keer was de belangstelling nog weer groter. Volgens de statistiek verkeerden we met 45 Nederlanders in een gezelschap van ruim 6.000 conferentiegangers.

Uitgangspunt

Het centrale uitgangspunt van de Willow Creek gemeente is zonder meer helder: mensen, die van God verwijderd zijn, weer bij Hem terugbrengen. Wat is er mooier dan dat? Het werk is voortdurend bezig met de vraag hoe we van God vervreemde mensen weer tot Jezus kunnen leiden. Dat is het mooiste, voornaamste, het dankbaarste dat een gelovige, vanuit zijn ambt als gelovige, kan, mag, moet doen. Zijn we het daarover eens en zijn we het erover eens dat we daar al teveel laten liggen aan ongekende mogelijkheden en uitdagingen? Zijn we het erover eens dat ons dat raakt in ons ambt van gelovige en daarmee raakt in het hart van wie en wat we zijn (gerechtvaardigd en geheiligd) in Christus Jezus. Lopen wij wellicht het risico rechtvaardiging en heiliging zodanig te isoleren en te verinnerlijken, dat onze roeping als gelovigen ten overstaan van de van God vervreemden uit machteloosheid en verlegenheid verschrompelt, in plaats van een nimmer droogvallende stroom van levend water te zijn? Bill Hybels laat niet af bij herhaling zijn verbazing en ook onbegrip uit te spreken over het feit dat er zovele gemeenten zijn die hier geen probleem zien, weinig tot niet actief zijn in deze, weinig of niet naar buiten gericht zijn of die taak uitbesteed hebben aan een of andere organisatie. Hoe is dat in uw gemeente? Wel, daar zijn we drie dagen mee bezig geweest; vooral met de vraag welke rol de leiding van de gemeente daarin speelt.

Verdacht?

Nu moeten we voor we verder gaan eerst een paar zaken 'op z'n plek' zetten. Het is heel eenvoudig (zonder overdrijven) en een koud (sic!) kunstje om de hele zaak in theologisch verdachte wat al te Amerikaans-evangelische hoek weg te zetten. Wie daar munitie voor nodig heeft kan terecht in het boek van G. A. Pritchard, Willow Creek - Een eerlijke evaluatie (1997). Maar afgezien daarvan, er is in Willow Creek geen kerkstructuur, die inzet bij het ambt anders dan bij het ambt van alle gelovigen. Het bijzonder ambt volgt de geestesgaven. Met onze kinderdoop bleven we in dit gezelschap nogal eenzaam (pijnlijke gewaarwording) achter. Is de visie op de mens 'van nature' niet te positief? Academische theologie staat niet hoog genoteerd als het gaat om wegen, middelen, concrete uitwerkingen van de aanpak, gegeven het fundamentele uitgangspunt. Maar eerlijk gezegd, de academische theologie levert in deze, behoudens lezenswaardige en evenwichtige beschouwingen en analyses, niet direct een overmaat aan aanknopingspunten, ideeën of wat dan ook. Wij zijn dus niet geheel naïef of kritiekloos gegaan en teruggekomen. Trek daar dan ook nog vanaf, of tel bij de bezwaren op het uitgesproken Amerikaanse cultuurelement - Bill Hybels is als kerkleider in feite toch ook een voorbeeld van de geslaagde 'American Dream' - , dan is wellicht de vraag waar de rest van dit verslag nog over moet gaan. Maar een dergelijke kritische terughoudende insteek is ons inziens niet de enige en ook niet de beste benadering. Het zou in ieder geval geen recht doen aan de intentie en het bedoelen van de Willow Creek-gemeente en de wijze waarop ze zich rekenschap geeft van de taak waartoe ze zich geroepen weet. Het zijn deze intentie en rekenschap tegenover God en Zijn gemeente, die ons middels gesproken woord, gebed, getuigenis en lied getroffen en geraakt hebben.

Ik ben de deur (Joh. 10 : 9a)

Dit Woord stond centraal in de prediking op zondag 8 februari jl. Dit bekende woord van Jezus is, zoals alle 'Ik ben'woorden een proclamatie, een proclamatie, een persoonlijke bekendmaking en openbaring van wie Hij is. Hij is de deur van de schaapskooi. Via Hem alleen is de toegang, de ingang en de uitgang. Andere toegangswegen zijn valse routes. Wie op een andere wijze binnenkomt - en dat is niet uit te sluiten - heeft een slechte naam en een slecht geweten. Bovendien, Hij is niet een (van de vele) deur (en), maar dé deur. Dat is en blijft een exclusieve proclamatie en aanspraak! Een deur is niet bedoeld om naar te kijken of om over het al dan niet fraaie houtsnijwerk, het hang-en sluitwerk te praten, maar om te gebruiken, om in en uit te gaan. Een vreugdevolle boodschap trouwens dat er in deze wereld zo'n deur is. Dat er een in- en uitgaan is in en door Jezus Christus om weide te vinden en leven en overvloed. Een geweldige en hartverwarmende boodschap om te horen dat er door deze deur, in Christus, 'behoud' en 'onderhoud' is. Hij is de deur!

Is het ook niet zo, dat wie door Hem in-en uitgaat zelf een deur wordt, waardoor anderen de weg naar de deur vinden en binnentreden? Dat is toch een bijzonder aansprekende gedachte, dat de gemeente voor anderen een deur zou kunnen zijn en worden waardoor mensen binnenkomen om van de stem van de Herder te horen en die stem te leren (onder/her-)kennen als de stem van hun 'behouder' en 'onderhouder' van hun leven? Zijn wij zo'n deur voor onze directe omgeving, voor de verbanden waarin wij leven?

Dit beeld is niet van Bill Hybels, maar hij zou op deze wijze de kerngedachte van Willow Creek verwoord kunnen hebben. Er is één deur, Jezus Christus! Zijn hart en liefde gaan uit naar een verloren wereld. Wie zich de dag, het moment weet te herinneren dat dat bij hem en haar 'aankwam', die heeft geweten wat een ingrijpende verandering dat teweeg bracht in zijn en haar leven. Die weet ook dat er niets mooier is dan dienstbaar te zijn in Zijn gemeente om die liefde bekend te maken en uit te delen. Wat is er mooier dan al dienend een deur te zijn voor anderen, die met de brokken van hun huwelijk of gezinsleven zitten, die rondlopen met onbegrepen pijn in het hart, die onrustig zijn en maar niet weten waar die 'honger en kommer' mee van doen kan hebben. En is de plaats van de samenkomst van de gemeente dan herkenbaar als een deur, die leidt tot een plek waar je terecht kunt zonder op voorhand de indruk te krijgen dat je als dom behandeld wordt of je eerst in talloze bochten zult moeten wringen om aansluiting te vinden of zonder veel woorden merkt dat het nog lang niet erg genoeg is. Aan het begin staat de belijdenis, dat wij niet onszelf toebehoren, maar dat wij door de dood van Jezus Christus duur gekocht zijn en dat Hij alleen Heere is. Daarom zullen wij in alles onze wil aan Hem onderwerpen en ons geheel en al voornemen ons in de kracht van Zijn Geest te geven in Zijn dienst. Onze opdracht met de hoogste prioriteit is de blik te wenden naar mensen buiten de gemeente om een deur te zijn. De eerste stap daartoe is het leggen van contact en aanknopen van relaties met mensen, die we op onze weg geplaatst weten.

Ontsluiting van affectiviteit

Gegeven het uitgangspunt heeft men diensten voor 'zoekenden' ontworpen; onmiskenbaar van hoge kwaliteit, met groot succes. Daarop volgt een heel traject, waarin de gedoopten toetreden tot de gemeente om gebouwd te worden en te groeien in geloof en dienstbetoon met de eigen gave. In dat traject spelen de kleine groepen een cruciale rol. Het toerusten, stimuleren. bouwen van alle vrijwilligers is een zeer belangrijke taak voor de leiding van de gemeente. (Het is dus niet anders dan het toepassen van management? !) Wij gaan daar nu niet verder op in. Er is een ander aspect dat we kort willen aanroeren. Het is tijdens zo'n congres merkbaar en voelbaar dat er in lied, gebed en 'prediking' een sterk appèl wordt gedaan op affectiviteit (gevoel, emoties, verlangens). Wij zijn natuurlijk allen bekend met de discussie over verstand en gevoel, hoofd en hart als het gaat om onze visie op de evangelische spiritualiteit. Bij ons teveel hoofd (cognitieflerend), bij hen teveel hart (affectief-appellerend)? Volgens sommigen blijft gevoel altijd iets oppervlakkigs houden, anderen realiseren zich niet altijd, dat verstand 'makkelijk' aan de buitenkant blijft. (Het geloof zit halverwege, zeiden de wijzen, tussen hoofd en hart ter hoogte van de ademweg en ademhaling, daarbij denkend aan de achtergrond van het Hebreeuwse woord voor ziel.) Het zal toch om beide gaan, zie maar wat de catechismus zegt over geloof als weten en vertrouwen. Maar hoe dat gaat of hoe dat werkt, dat is ingewikkeld. De Geest doet het, het Woord moet het doen. Dat is ongetwijfeld zo, maar dat maakt op zichzelf niet veel duidelijker hoe het of wat er gebeurt in een mens met lichaam, ziel en geest.

Affectiviteit (letterlijk: aandoenlijkheid, red.) en geloof zijn niet hetzelfde. 'Affectief gericht zijn op' speelt onmiskenbaar een rol in geloof en ongeloof (in wat men 'aanhangt' en 'betrouwt'; in die twee woorden ligt iets van dat affectief gericht zijn op). In de affectiviteit ligt een moment, een aspect van geloven en door te appelleren aan affectiviteit wordt dat moment, aspect ontsloten en geopend voor geloven, waarmee het gevoelsleven wordt verrijkt, de geloofsbeleving wordt verdiept. Zodoende blijven het ook niet gescheiden terreinen, maar wordt affectiviteit opgenomen in het geloven. Natuurlijk spelen er nog allerlei andere factoren zoals aanleg, maar met oppervlakkigheid heeft het als zodanig niet van doen. Willow Creek maakt gebruik van een reeks van laten we nu maar zeggen psychologische inzichten om deze ontsluiting te bewerken, mogelijk te maken, bloot te leggen als was het een bewerken van de moderne levensakker, die bewerkt moet worden met moderne middelen. (Het is dus niets anders dan het toepassen van bepaalde psychologie? !)

De gelijkenis van de zaaier, die uitging om te zaaien, is nog immer actueel, alleen zijn methode is gemoderniseerd. Het leven wordt blootgelegd, verklaard. De pijn, frustraties en wat het ook is komen aan het licht in de identificatie met wat er wordt uitgebeeld en in liederen bezongen. Vervolgens wordt het genezende, helende, vergevende nieuws van de liefde Gods aangereikt. Dat zoiets vervolgens harten raakt, gevoelens los maakt en een omwenteling teweeg brengt, wordt om begrijpelijke reden binnen het kader van het gepredikte Woord in geloof als een bevrijding door de levende Heere ervaren.

Wordt het op deze manier niet erg 'maakbaar'? Hebben Bill Hybels en zijn team het komen tot geloof en vernieuwing maakbaar gemaakt? Het is wellicht beter onze problemen met (vermeende) maakbaarheid scherp te onderscheiden van de intenties van Willow Creek. Ook de moderne zaaier heeft en houdt het zaad niet in de hand, maar geeft het uit handen. On­dertussen doet hij wat van hem verwacht mag worden. En daar houdt het wat hem betreft mee op. Duidelijk is wel dat aan dat 'doen wat verwacht mag worden' (zeer) hoge eisen gesteld worden. Ten onrechte? Daar valt, zo stelden wij vast, nog wel met vrucht van te leren.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 maart 1998

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

WILLOW CREEK - Oberhausen 1998

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 maart 1998

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's