Geboren uit de maagd Maria

Elke zondagmiddag/-avond doen wij in onze kerkdiensten belijdenis van ons algemeen en ongetwijfeld christelijk geloof met de woorden van de Apostolische Geloofsbelijdenis, met mond en hart sprekende: ik geloof in Jezus Christus die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria.

Dit belijden is naar onze vaste overtuiging gegrond in wat de Heilige Schrift betuigt, o.a. in Mattheüs 1 : 18: De geboorte van Jezus Christus was nu aldus: want als Maria, Zijn moeder, met Jozef ondertrouwd was, eer zij samengekomen waren, werd zij zwanger bevonden uit de Heilige Geest. Dit Schriftwoord spreekt over de 'verwekking' van Jezus in de schoot van de maagd Maria.

De ontvangenis van Jezus in Maria's schoot is het werk van de Heilige Geest. Daar is geen man, geen Jozef aan te pas gekomen. Jezus heeft een door en door menselijke moeder, Maria. Maar Jozef, de man van Maria is niet de biologische vader van Jezus. Hij mag straks het Kind Jezus als een Godswonder omhelzen. Meer niet. Ook niet minder dan dat. Jezus is een bijzondere schepping van Gods Geest.

Een 'ongelooflijk' wonder

Wat we hier lezen is inderdaad een 'ongelooflijk' wonder. Jozef en Maria zijn ondertrouwd. Maar tot huwelijksgemeenschap is het tussen hen nog niet gekomen. . ' Maria kan straks als maagd met Jozef in het huwelijk treden. Haar is niets te verwijten, niets 'schandelijks' (Deut. 24 : 1). En Maria is ook maagd gebleven, zelfs totdat Jozef met haar, na de geboorte van Jezus, tot huwelijksgemeenschap kwam. Intussen lezen we toch van Maria, dat zij reeds vóór haar officiële trouwdag, nog voordat zij met Jozef is gaan samenleven, zwanger is. Opeens ligt dat feit er. Zij werd 'zwanger bevonden', schrijft Mattheüs. Dat betekent zoveel als, dat Maria het aan haar lichaam gewaar is geworden, dat zij een kind verwachtte. En daar moest ze nu ook mee voor de dag komen. Zij zal het zelf als eerste hebben waargenomen. Maar Jozef en haar familie constateerden het ook. En straks gingen natuurlijk de mensen op straat erover praten: Maria is in verwachting'. Zoiets kan niet verborgen blijven. ''
Ziet, de maagd zal zwanger worden, had Jesaja geprofeteerd.

Door ongeloof en twijfel bestreden

En hoe zullen die mensen dat allemaal hebben uitgelegd? Als een mens zijn 'gezond verstand' gebruikt, kan hij van gedachte zijn, dat Maria niet zo'n zedig meisje is geweest, als ze er van de buitenkant uitzag. Ze kan een verhouding hebben gehad met... wellicht met een Romeinse soldaat. De straat praat.

Of is het misschien ook niet zo van belang, of wij geloven wat Mattheüs ons verhaalt? Wordt er verderop in het Nieuwe Testament eigenlijk niet nagenoeg gezwegen over 'de maagdelijke geboorte'? Kan men niet net zo goed christen zijn, als men er niet in gelooft? Is het werkelijk zo verkeerd om te geloven wat een aantal joodse volgelingen van de Messias Jezus in de eerste eeuw - de Ebionieten - geloofden. Volgens hen was Jezus een gewoon mens, net als wij, uit een aardse vader en moeder geboren. In de editie van het Mattheüsevangelie dat zij hanteerden, kwam de 'maagdelijke geboorte' niet voor. Geloofden zij misschien niet in 'de echte Jezus', veel joodser dan de kerk uit de heidenen die de Ebionieten later veroor­deelde?

De 'maagdelijke geboorte' is een struikelblok, zeker voor (post)moderne mensen van het einde van het tweede millennium. Zoiets is aan hen niet 'te verkopen'. Reageerbuisbevruchting kan. Maar een vrouw raakt nu eenmaal niet in verwachting door een of andere kracht die men toeschrijft aan een Heilige Geest.

Om die ergernis uit de weg te ruimen en alles enigszins 'inzichtelijk' te maken, doen moderne theologen dan ook hun uiterste best om het verhaal van onze Mattheüs te 'ontmythologiseren'. De 'maagdelijke geboorte' zou alleen maar een manier van vertellen zijn om de lezers ervan te overtuigen, dat Jezus een uniek mensenkind is geweest.

'Ziet, de maagd zal zwanger worden', had Jesaja geprofeteerd.

Een heilzaam heilsfeit

Uit dit alles blijkt, dat de 'maagdelijke geboorte' de eeuwen door een aangevochten belijdenis is geweest. Daar staat echter tegenover dat het algemeen en ongetwijfeld geloof van alle eeuwen zich steeds in aanbidding heeft onderworpen aan wat ons in de Schrift, zij het niet op elke bladzijde daarvan, door de indachtig makende genade van de Heilige Geest wordt verkondigd. En dat ook, waar het gaat om de ontvangenis en geboorte van onze Zaligmaker. Er is geen redden aan, als wij niet gered worden door een Redder die van de andere kant komt.

Iemand die door het ijs is gezakt, kan proberen zelf uit het wak te klimmen. Maar zijn ervaring zal zijn, dat het ijs steeds onder zijn handen afbreekt. Laat iemand van de oever uit een ladder naar hem toeschuiven. Via die ladder kan hij van de verdrinkingsdood worden gered. Jezus is die ladder. Zo'n ladder.

De geboorte van Jezus uit de maagd Maria is een heilzaam heilsfeit. Zo heeft Jozef het van God uit uitgelegd gekregen. Maria heeft hem verteld, wat de engel Gabriel van haar kind gezegd had: Dat Heilige Dat uit u geboren zal worden, zal Gods Zoon genaamd worden' (Luk. 1 : 35). En de Engel des Heeren had hem ook zelf - in een droom - de bevestiging daarvan gegeven: Want hetgeen in haar ontvangen is, dat is uit de Heilige Geest' (Matth. 1 : 20). Maria's Kind is geen product van Maria's geloof, maar omgekeerd: dit Kind heeft door Zijn Geest Maria's geloof voortgebracht. '

Zo is Maria's 'bevinding' ook de 'bevinding' van Jozef geworden. Hij heeft het in stille verwondering mogen aanbidden. En hij zal het 'na dezen' wellicht dieper hebben verstaan, toen er uit zijn huwelijk met Maria later kinderen geboren werden als Jakobus en Judas. Zij hebben met elkaar gespeeld in Jozefs timmerwinkel. En hij en, Maria hadden er hun handen aan vol. Maar dat ene Kind, Jezus was en bleef de grote uitzondering. Een Kind als de anderen en toch geen tweede zoals Hij. Een Kind om als die anderen lief te hebben. En toch veel meer dan dat: een Kind om te aanbidden. Jozef is uitgeschakeld als lijfelijke vader en tegelijk ingeschakeld als een van de eerste ontvangers van de Zaligmaker in huis en hart.

En zo mogen wij Maria's Kind ook ontvangen. In het geloof, dat de weg van de maagdelijke geboorte Gods enige manier van doen was om de Zaligmaker Jezus binnen ons bereik te brengen.

God formeerde een tweede Adam uit de 'stoffelijkheid' van Maria's schoot. Een Geesteskind, door Gods Geest verwekt. Een Godsgeschenk bij uitstek. Geen vrucht van onze akker. Niet op onze naam te schrijven. Heel diep in het vlees getrokken. Maar niet zo diep, dat Hij ook zonde gekend heeft of gedaan. 'Heilig, onnozel, onbesmet, afgescheiden van de zondaren' (Hebr. 7 : 26). Door Zijn ontvangenis uit de Geest, is Jezus gevrijwaard van de smet der zonde die ons allen van huis uit aankleeft. De tweede Adam, aan Wie niets mankeerde en Die staande bleef in al Zijn verzoekingen. In één woord: gaaf! Zo krijgen wij dan in Hem een Redder toebedeeld. Die in onze plaats voor God kan staan. Eén Die voor Zichzelf niets heeft goed te maken. Een God-gewijde vanaf het uur van Zijn ontvangenis. 'Hij is onze Middelaar Die met Zijn onschuld en volkomen heiligheid mijn zonde waarin ik ontvangen en geboren ben, voor Gods Aangezicht bedekt' (Heid. Gat. Zondag 14).

Een heilig Kind, geheel toegewijd aan Zijn hemelse Vader. Ja, maar tevens ook een Kind dat uit een aardse moeder geboren is. Geen boven-of buitenwereldlijk wezen. 'Geworden uit een vrouw, geworden onder de wet, opdat Hij degenen die onder de wet waren, verlossen zou en opdat wij de aanneming tot kinderen verkrijgen zouden' (Gal. 4 : 4b, 5). 'Want hetgeen de wet onmogelijk was, daar zij door het vlees krachteloos was, heeft God Zijn Zoon zendende in gelijkheid van het zondige vlees en dat voor de zonde, de zonde veroordeeld in het vlees' (Rom. 8:3).

Het Vrouwenzaad dat niet alleen aan al de verplichtingen van de wet moest vol­doen, maar dat ook beladen werd met de vloek van de wet en die plaatsvervangend droeg. Reeds vanaf het uur van Zijn ontvangenis heeft God Hem toegerekend wat van ons geldt, namelijk dat wij vervloekt zijn vanwege onze ontvangenis en geboorte in de zonde. Hij is ermee toegetakeld. Hij heeft de slagen opgevangen. Hij is er op den duur helemaal aan stuk gegaan.

Dat moet voor Maria die zichzelf nooit heeft kunnen houden voor een 'onbevlekt ontvangene', maar veeleer beleed zelf een Zaligmaker nodig te hebben, een geweldige troost zijn geweest. En dat is het al evenzeer voor alle gelovigen die met hun kinderen bij de doopvont hebben gestaan en daar beleden, dat zij met hun kinderen 'in zonde ontvangen en geboren en daarom aan allerhande ellende, ja aan de verdoemenis onderworpen zijn'.

Voor wie zich dat inleeft, is alles te kort en te smal. Hij heeft slechts de oordelen van God te billijken. Voor hem is er dan ook maar 'één middel waardoor hij aan de welverdiende straf kan ontgaan en wederom tot genade komen' (Heid. Gat. Zondag 5). En dat middel is ons aangereikt in Maria's Kind. 'Dierbre Heiland onze Toevlucht'. Zo mogen ook godzalige ouders, als zij met een vroeggestorven kind naar het graf gaan, niet twijfelen aan de verkiezing en zaligheid van hun kinderen, die God in hun kindsheid uit dit leven wegneemt; uit kracht van het genadeverbond, in hetwelk zij met hun ouders begrepen zijn (Dordtse Leerregels I, 17). Dat is aan niemand anders te danken dan aan het wonder van de 'maagdelijke geboorte'.

De ontvangenis en geboorte van een kind is altijd een wonder. Maar aan de ontvangenis en geboorte van dit Kind is mijn zaligheid verbonden. Met minder kan ik niet toe.

Zo zal ik Hem ontvangen; Zo wil Hij zijn ontmoet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen