De Heilige Geest voor Pinksteren (1)

Korte belijdenissen!
Wie leest wat in de Heidelberger in zondag 20 en in de Nederlandse Geloofsbelijdenis in artikel 11 over de Heilige Geest wordt gezegd en beleden zal kunnen opmerken 'wat zijn deze beide toch kort! Is er dan zo weinig over de Heilige Geest te zeggen?' Nu dat bepaald niet! Eerder kan men spreken van een onuitputtelijk onderwerp. Maar het is op zijn minst uit twee feiten verklaarbaar:
1. Juist wanneer het over de Heilige Geest gaat is dat zo ongrijpbaar. We kunnen dat niet tasten of zien. Spreken we over God de Vader dan denken we vooral aan de schepping, en we zien rond met verwonderde ogen op en over alles wat Hij tot stand bracht en tot aanzijn riep. Zingen we van God de Zoon, Die ons wilde verlossen van duivel, zonde en dood dan komen we al snel terecht bij de kribbe in Bethlehem en bij het kruis van Golgotha en dat is voorstelbaar en nog te vatten. Maar gaat het over de Geest, dan houdt ons voorstellingsvermogen op. Wat moet je je nu bij de woorden 'de Heilige Geest' voorstellen? Geen wonder dat het pinksterfeest de wereld al helemaal niets zegt en dat veel kerkmensen het ook maar ongrijpbaar en geheimzinnig vinden.
2. Daar komt nog iets bij. De Heilige Geest is ook zo bescheiden. Hij komt nooit op voor Zichzelf. Zijn liefste werk is 'Christus verheerlijken in harten van zondaren' en Hij gaat zo vaak schuil achter wat Hij zegt en leert en doet.

Opzet
Nu is mij gevraagd in een kleine reeks van enige artikelen uw en jouw aandacht te vragen voor de Heilige Geest en dan vooral voor Hem voordat Hij op Pinksteren werd uitgestort. We kunnen nog enige beperkingen daarbij aanbrengen en ons richten op Hem, voorzover en zoals het Oude Testament van Hem spreekt. Daarbij willen we wel proberen enige facetten van de Geest te laten zien. Want heel veelkleurig spreken ook de oudtestamentische geschriften over de Heilige Geest. Ik hoop iets van die veelkleurigheid en rijkdommen van de Heilige Geest te laten zien.

Naam
Voor de Heilige Geest bezigt het Oude Testament het woord of de naam RUACH. Deze term heeft als betekenissen in het gewone, profane spraakgebruik die van:
a. wind. Deze blaast en waait en gaat heen waar hij wil en zonder dat men kan aangeven waar hij vandaan komt (Spr. 30 : 4; Pred. 11 : 5; Job 38 : 24; Ps. 135 : 7);
b. adem. Deze is in onze neus(gaten), zie Job 17 : 1, Gen. 6 : 17 en 7 : 15. We kennen in de Bijbel de term 'adem scheppen' (Job 9 : 18) en vandaar ook het bekende 'snuiven' (Job 4 : 9) en de aanduiding van toorn (Rich. 8 : 23; Jes. 25 : 4). Het orgaan van de ruach is de neus en dat ziet men meteen als verwante woorden voor ons opduiken, zoals 'reach = geur, reuk; heriach = miken' en de uitdrukking 'ruach'af' = adem die de neus uitblaast.
c. geest. In deze zin gaat het over de gedachte die een mens kan koesteren, over zijn leven en vooral zijn emoties die opwellen, over zijn innerlijk wezen, dat wat hij zelf is, het persoonlijke leven, onderscheiden van andere individuen, Pred. 3 : 19, 21. Ook 'de redelijke ziel', het gemoed als zetel van aandoeningen kan zijn aangeduid (Gen. 41 : 8; Jes. 65 : 14, enz.).
Het woord mach bestrijkt een heel breed terrein.
Nu kan het woord ruach ook betekenen Geest van God, Num. 27 : 18; Hos. 9 : 7, maar meestal zien we dan het woord mach gecombineerd met Elohim of JHWH. Het voert te ver om alle eigenschappen en manifestaties van Gods Geest aan te wijzen of te behandelen maar ik wil wel graag enige grote lijnen trekken. In de naam Ruach JHWH = Geest des HEEREN treedt wel heel sterk het dynamische op de voorgrond hetzij uitkomend in uiterlijke kracht of innerlijke werking. Op velerlei terrein kan Gods Geest door de mens ook worden ervaren. In de historie van de mensheid en vooral van Israël alsook in het persoonlijk leven van de mens toont God juist door de Ruach Zijn persoonlijke en actieve aanwezigheid.

De Heilige Geest en de schepping
Vaak beperken we het werk van Gods Geest tot Zijn zaligmakend werk t.o.v. zondaren, hoe Hij het heil in Christus dus deelachtig maakt. Maar de Heilige Geest doet veel meer en werkt veel breder.
Is bij de schepping God de Vader het meest betrokken en schept Hij door Zijn Zoon het heelal, ook de Geest houdt Zich niet van de schepping afzijdig. Al helemaal aan het begin van de Bijbel lezen we '… en de Geest Gods zweefde over de wateren'. Gen. 1 : 2. Er zit leven en beweging in en achter alles, er is sprake van groei en van ontwikkeling in wat leeft. En dat is nu precies wat de Geest doet. Vaak wordt de eerder genoemde tekst weergegeven met 'en de Geest Gods broedde…'. Later zal de psalmist in de prachtige scheppingspsalm 104 zingen 'zendt Gij Uw Geest uit, zo worden zij geschapen; neemt Gij hun adem weg, zo sterven zij'. Raakt de Geest Zijn schepsel aan zo leeft dat, zo beweegt en ontwikkelt zich dat. Maar als de Geest Gods Zich verwijdert dan wordt wat leefde stijf en gaat het dood.

Zijn verschillende werking
Bij het werk dat Hij doet wanneer Hij tot leven brengt, bezielt, voortstuwt in groei en ontwikkeling rekent Hij met de aard en met wezen van al wat is. Zijn werking in een stuk steen is anders dan in een plant. In een dier is Hij weer anders bezig en werkzaam dan in een mens. Hij brengt tot leven en behoudt ook bij het leven.
Soms gaat Hij zover dat Hij Zich aanpast bij iemand, aan het karakter dat iemand heeft en aan de aanleg, die hij vertoont. Dat er bij de mens sprake is van kunnen en kennen is mogelijk, omdat de Heilige Geest werkt. Wat hebben we van onszelf en wat 'hebben we wat we niet hebben ontvangen?'
Zo komt het ook dat mensen heel verschillende ambachten uitoefenen en daarbij verschillende talenten ontplooien. Wat er in iemand niet zit brengt geen mens daarin, dat is alles het werk van Gods Geest. Alle bekwaamheden om werkzaamheden te verrichten en in een ambt te dienen heeft met Gods Geest te maken. Iedereen is ook niet voor alles geschikt. Iemand ertoe te dwingen iets te worden staat dan ook op gespannen voet met de werking van Gods Geest. Wel mag er terstond bij zijn gezegd dat de Geest van God nooit anders dan de Godseer op het oog heeft en daarnaar toe werkt. Iedereen, die met God rekent, kan daarom niet van alles worden en kan daarom niet overal zo maar aan het werk gaan en iets aanpakken. Diezelfde Geest Die talenten geeft hebben we ook nodig om geleid te worden tot werk dat we aankunnen en dat bij ons past.
Voor deze keer hebben we stof genoeg tot door- en overdenking, geloof ik.

W. Chr. Hovius, Apeldoorn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen