Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Dis/co – Een uitgave van de Evangelische Omroep

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Dis/co – Een uitgave van de Evangelische Omroep

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Gesprekken met jongeren
De Evangelische Omroep heeft laat op de zaterdagavond televisieprogramma's uitgezonden, waarin jongeren van vandaag met elkaar in gesprek zijn over onderwerpen die met de essentie van het christelijk geloof te maken hebben. De gesprekken werden gevoerd onder leiding van Michiel Gouman. Ook ds. Hans Schouten was er telkens bij om als theoloog en pastor op vragen in te gaan waar jongeren tegen aanliepen.
De gesprekken gingen over de volgende onderwerpen: Wie heeft God bedacht (1), God aan de lijn (2), De Bijbel, het best verkochte sprookjesboek? (3), Jezus, God of goeroe (4), Wonderen zitten tussen je oren (5), Doodgaan of doorgaan (6), Jij bent slecht (7), Je bent jong en je mag niks (8), Wat is zo heilig aan seks? (9).
De gesprekken, die vaak het karakter van een discussie hebben, zijn erop gericht om de geloofswaarheden van de bijbel te doordenken. Daarmee is het meteen ook als een opgave gezien om zo met elkaar te spreken dat de taal van onze tijd gebruikt wordt. Zodat er sprake is van communicatie tussen verschillende soorten jongeren.
Ik heb niet alle gesprekken bekeken, maar ruim de helft. Ik kreeg door deze selectie toch wel een bepaalde indruk van de wijze waarop hedendaagse jongeren met elkaar in gesprek zijn over het geloof. Ik moet zeggen dat ik het meestal heel goed vind. Michiel Gouman weet het gesprek goed te leiden zonder te veel te sturen. Ds. Schouten staat vaak voor lastige opdrachten. Zijn reacties vind ik soms wel wat rationeel. Dat laatste is uit te leggen, want de gesprekken van de jongeren dragen ook vaak dit rationele karakter. Het zijn pittige discussies, die nogal eens het karakter van een intellectuele krachtmeting hebben.
Het is natuurlijk in zulke programma's niet zo dat men uiteindelijk een echt antwoord op de vele vragen krijgt. Dat is ook niet de bedoeling. Het gaat veel meer om een aanzet tot nadenken en tot verder gesprek. Het is toch wel heel knap dat de Evangelische Omroep zoveel verschillende soorten jongeren, zoals die er vandaag zijn, met elkaar in gesprek weet te brengen op een wijze die ook jongeren van de kerk aanspreekt. Dit zijn de vragen waar jongeren mee bezig zijn en waarop ze elkaar op een eerlijke wijze, soms tot op het bot, bevragen.

Dis/co als boekje
De gesprekken zijn vastgelegd op videobanden en hebben een vervolg gekregen in een boekje dat is samengesteld door Theanne Boer. De titel van het boekje is gevormd door samenvoeging van de beginletters van de woorden dis-cussiëren en co-nfronteren. In dit boekje, minder kleurrijk dan de omslag doet vermoeden, zijn de onderwerpen van de hierboven genoemde gesprekken zo bewerkt, dat ze kunnen dienen als onderwerp van bespreking in gesprekskringen van jongeren in de gemeente. In Vooraf schrijft Michiel Gouman dat het boekje ook voor catechesegroepen kan worden gebruikt. De hoofdstukindeling van het boekje correspondeert met de thema's van de televisiegesprekken. Elk hoofdstuk bestaat uit verschillende rubrieken. Een belangrijke rubriek is de Informatie ( leesteksten). Verder is er een rubriek met citaten van bekende Nederlanders over het onderwerp. Ook worden steeds uitspraken van de jongeren die aan de gespreliken hebben meegedaan afgedrukt. Verder worden er verschillende handvatten voor de verwerking van de thema's geboden, zoals een 'quiz', stellingen, gespreksvragen. Ook komt in elke les een bijbelstudie voor en worden aan het eind leestips gegeven. Ik vond de lay-out wat druk, zo nu en dan ook wat eentonig voor jongeren. Maar inhoudelijk biedt het boekje voldoende stof om in een kring van jongeren een zeer levendige discussie te hebben. Het boekje kan worden gebruikt zowel met als zonder de videobanden. Het lijkt mij dat het gebruik met videobanden toch wel het dichtst de doelstelling benadert, waarvoor de uitgave is opgezet.

Beoordeling
Het materiaal dat hier geboden wordt is zonder meer waardevol. De opzet beantwoordt aan de kenmerken van onze cultuur. Wat dat betreft kent de uitgave een goede formule. Jongeren aan wie ik catechese gaf, zullen zich zeker herkennen in de discussies die gevoerd zijn. Het boekje biedt niet alleen informatie en laat niet alleen mensen zeggen wat ze ervan vinden, maar het neemt ons ook mee naar de bron en de norm voor ons geloof, de bijbel. We zouden natuurlijk ook niet anders verwachten van de EO. Zo is het materiaal door middel van het boekje richtinggevend voor jongeren te midden van het pluriforme religieuze aanbod, waar zij vandaag mee in aanraking komen.
Kenmerkend is wel dat de gesprekken intellectueel gesproken van hoog niveau zijn. Ik geloof niet dat iedere catechisant in een willekeurige gemeente de redeneringen kan volgen of zinvol vindt. Dat betekent meteen ook wel een beperking voor de gebruiksmogelijkheden van het materiaal in de christelijke gemeente.

Is het geschikt voor de catechese?
Een vraag die mij door de HGJB gesteld is luidt: is dit materiaal geschikt voor de catechese in een doorsnee Gereformeerde Bondsgemeente? Ik denk dan aan de oudere groepen, corresponderend met de leeftijd van de jongeren in de programma's.
Op deze vraag zeg ik niet zonder meer: ja. En wel om de volgende redenen.
1. Catechese is het leerproces van de christelijke gemeente dat aan jongeren wordt aangeboden om hen te brengen tot kennis van de bijbel en het geloof van de kerk om hen daardoor te leiden tot de beantwoording van Gods verbond.
Wil zo'n leerproces een goed middel zijn om dit doel te bereiken dan moet je een leerplan, een curriculum hebben. Daarin zijn de thema's vanuit de bijbel, het geloof en de belevingswereld van de jongeren ordelijk uitgezet, verdeeld over de verschillende groepen. Het lijkt me geen goede trend als in de catechese allerlei willekeurige onderwerpen aan de orde worden gesteld. Dan verliest de catechese zijn structuur.
2. In de televisiegesprekken komen onderwerpen aan de orde, die behoren tot de basale thema's van het christelijk geloof. Deze onderwerpen moeten ook op de catechisatie aan de orde komen. Maar niet alleen deze basale thema's. Er zijn (gelukkig) ook heel wat jongeren in de gemeente, die hun kennis van God, hun omgang met God willen verdiepen en zoeken te groeien in het geloof. Voor hen biedt dit materiaal niet het middel om ze daarin echt verder te helpen. Wat dat betreft zou het materiaal eerder geschikt zijn voor open vormen van jeugd- en clubwerk dan voor de catechese.
3. Ik noemde al het hoge intellectuele niveau. Heel wat jongeren van de gemeente zullen zich niet zo herkennen in de intellectuele twijfels die in de programma's aan de orde komen. In zulke gesprekken komen de sterken in beeld en de (intellectueel) zwakken komen aan de rand te staan. Dat mag in geen geval gebeuren in de christelijke gemeente. Daar moet het veel meer pastoraal toegaan.
4. Daar komt bij dat het van een catecheet heel wat vraagt om deze methode te gebruiken. In de eerste plaats is er geen handleiding voor de catecheet bij. In de tweede plaats is het niet gemakkelijk om een onderwerp als seksualiteit in een groep jongeren aan de orde te stellen. We weten allemaal wat dit kan losmaken. Zo'n onderwerp is goed voor jongeren die er bewust voor gekozen hebben om aan de televisiediscussies mee te doen, maar voor jongeren die het daar moeilijk mee hebben kan het heel bedreigend zijn.
5. De bijbelstudies vind ik meer breed dan diep. Liever dan een reeks bijbelse vindplaatsen te noemen over een onderwerp, zou ik een enkel bijbelgedeelte dat het onderwerp raakt aan de orde gesteld zien. Dan kan op dat ene bijbelgedeelte veel dieper ingegaan worden.

Hoe dan wel?
Is het materiaal dan zonder meer ongeschikt voor de catechese? Dat is niet het geval. Het wordt trouwens ook al gebruikt op de catechisatie in het land. Een goede manier om het materiaal op de gewone jongerencatechisatie te gebruiken zou ik vinden om fragmenten van de gevoerde gesprekken die passen bij bestaande onderdelen van het bestaande catecheseprogramma te laten zien. Dat kan het gesprek verlevendigen en jongeren heel sterk aanspreken. Dat lijkt me een uitstekende werkvorm in de catechese. Je moet er alleen wel een video voor hebben in je catecheselokaal. Maar dat is zonder meer toch al nodig. Wie catechisatie geeft moet de middelen krijgen die nodig zijn.
Vervolgens denk ik dat het materiaal precies van pas komt in een wat we zouden kunnen noemen missionaire catechesekring. Gelukkig krijgt deze vorm van catechese steeds meer aandacht. Hoe introduceren we jongeren die van buiten de kerk komen in de gemeente? Een speciale kring hiervoor kan heel goed zijn. Men kan een serie bijeenkomsten opzetten rondom de thema's die in dit materiaal worden aangereikt.

Ten slotte
Dat er behoefte is aan dit materiaal van de EO, wijst er wel op dat het van groot belang is dat de kerk, de gemeente, naar eigentijdse vormen zoekt om het klassieke geloof van de kerk aan een nieuwe generatie over te dragen. Het zou de moeite waard zijn om te zien of men in gemeenten waarin men wil leren vanuit de belijdenis, ook niet zou kunnen komen tot een visualisering van de Heidelbergse Catechismus zoals in dit materiaal gebeurt. Een uitdaging? Wie weet.

W. Verboom, Waddinxveen

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 18 maart 1999

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

Dis/co – Een uitgave van de Evangelische Omroep

Bekijk de hele uitgave van donderdag 18 maart 1999

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's