Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

T. Brienen, Calvijn en de kerkdienst, uitg Groen, Heerenveen, 90 blz., ƒ 22, 50.I

In 1987 publiceerde dr. Brienen zijn bekende werk over de liturgie bij Calvijn. In dit nieuwe boek biedt hij hiervan een bewerking voor een breder leerspubliek. In het eerste hoofdstuk beschrijft hij  de wijze waarop Calvijn tot zijn liturgische vormgeving van de kerkdiensten is gekomen, zowel in Straatsburg als in Genève. Calvijn gaat niet uit van de reeds bestaande pronaus-diensten, waarin alleen het Woord gepredikt werd. Hij sluit veel meer aan bij de reeds door Bucer gevolgde tweedeling van de kerkdienst, bestaande uit bediening van Woord en sacrament. Hiermee zoekt Calvijn aansluiting bij de liturgie van de vroege kerk. De latere verwording onder Rome is verdwenen. Veel betekenis hecht Calvijn aan het zingen van de gemeente. Via de kinderen voert hij deze in. De melodieën van psalmen zijn niet, zoals wel gezegd wordt, afgeleid van wijzen van volksliederen, maar hebben via de Gregoriaanse kerkzang hun diepste historische wortels in de zang van de joodse synagoge. In het tweede hoofdstuk gaat Brienen dieper in op de gedachten die Calvijn tot zijn liturgische vormgeving hebben gebracht. Het gaat volgens Calvijn in de kerkdienst om vier kernen: de prediking van het Woord, de gebeden (gesproken en gezongen), de bediening van de sacramenten en de collecte. Op pag. 80 beschrijft Brienen de vier kenmerken van Calvijns liturgie: 1) de liturgie is een gebeuren; 2) de liturgie wordt bepaald door de twee-eenheid van Woord en sacrament; 3) de liturgie staat binnen het kader van de aanwezigheid en werkzaamheid van de Heilige Geest; 4) Calvijn geeft in zijn liturgie alle ruimte aan het antwoorden van de gemeente in bidden, zingen, schuld erkennen, geloof belijden enz. In hoofdstuk drie laat Brienen zien hoe de liturgische denkbeelden van Calvijn ook elders hun invloed hebben gehad, zoals via de Paltz (Datheen en Van der Heyden) ook in ons land. In het laatste hoofdstuk geeft de auteur een samenvatting en uitwerking. Hij schrijft: 'Calvijn zet ons aan het werk om vanuit de Schriften de kerkdiensten van de gemeente tot rijke ontplooiing te brengen' (pag. 90). Het is een gemakkelijk leesbaar, helder geschreven en instructief boekje geworden. Laten we er bij onze liturgische bezinning goede nota van nemen. Het kan ons helpen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 januari 2000

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 januari 2000

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's