Een breed gedragen getuigenis

De maand mei is ten einde, een periode waarin de postbode elke werkdag vele brieven bij de Apeldoornse emeritus-predikant drs. W. Chr. Hovius bezorgde. Met vijf collega's richtte hij zich eind april naar aanleiding van de besluitvorming in de gereformeerde synode inzake het standpunt van prof. Den Heyer over het verzoenend werk van Christus tot de hervormde synode. 'Onze dringende vraag is: betekent de situatie waarin wij thans verkeren niet dat er uitdrukkelijk voorrang dient te worden gegeven aan het verkrijgen van helderheid inzake ons actuele belijden van het verzoeningswerk van Christus? Daarbij moet het belijdend spreken van de Kerk der eeuwen als uitgangspunt worden genomen. (...) Voortgaand gesprek en overleg binnen het raam van het SoW-proces zal toch alleen kunnen plaatsvinden wanneer op dit kernpunt van het christelijk belijden klip en klaar is uitgesproken waar de NHK voor staat.'
Ds. Hovius: 'Collega's en ik waren bijzonder geschokt door wat in de Gereformeerde Kerken is gebeurd. Ik weet dat in onze Hervormde Kerk, ook onder, (kerkelijke) hoogleraren, soortgelijke gedachten leven. Het grote verschil echter is dat de gereformeerde synode duidelijk ruimte voor de uitlatingen van prof. Den Heyer heeft gegeven. Zijn opvattingen noemt men weliswaar een onzorgvuldig omgaan met de verhouding tussen Schrift en dogma, maar acht men binnen het raam van het ondertekeningsformulier voor kerkelijke hoogleraren en binnen de belijdenis van de kerk. Dit is in negatieve zin zo uniek, dat we vonden dat hierop gereageerd moest worden. De tweede reden voor ons initiatief was dat het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond inmiddels gereageerd had naar de synode van de Gereformeerde Kerken zelf toe. Wij hebben dit signaal opgepakt en in aansluiting daarop ons tot de hervormde synode gewend. Ten derde is het zo dat deze uitspraken het hart van het Evangelie raken. Het gaat er immers in de prediking om het verzoenend lijden van Christus te verkondigen, opdat we Hem kennen.'

Grondvlak van de kerk
'De overtuiging groeide dat dit niet onweersproken kon en mocht blijven. Wie zwijgt, pleegt mede verraad aan het Evangelie, aan Hem die de inhoud daarvan is. Zo beleefde ik dat zelf. Als zes collega's vormden we een ad hoc-beraad. We besloten de route naar de kerkenraden te gaan. Het leek ons geen geestelijke weg via de pers te communiceren. Kerkordelijk is de plaatselijke gemeente en de kerkenraad immers het grondvlak van de kerk, ook in ons presbyteriaal-synodale model. Bij het versturen van de brieven hebben we geen selectie naar modaliteiten toegepast: ook vrijzinnige en gefedereerde gemeenten zijn benaderd. In de begeleidende brief naar de kerkenraden hebben we gezegd hen vrij te laten óf en zo ja, hoe ze de gemeente erbij zouden betrekken. Gemeenteleden klagen soms dat ze weinig op de hoogte zijn van wat er in de kerk speelt. Nu was er een concrete mogelijkheid om hen erbij te betrekken.'
Ds. Hovius erkent dat het bij de communicatie naar een brede achterban moeilijk is de bedoeling goed uit te leggen. 'Daarmee hebben we gezeten. Er is goed over nagedocht, om ons schrijven qua inhoud en toonzetting zuiver én helder te houden. Je kunt altijd ergens kanttekeningen bij plaatsen, maar we hebben geprobeerd onze brief zorgvuldig te formuleren. Het trof me in dit verband dat ook waar (vrijzinnige) kerkenraden op de inhoud negatief reageerden, men antwoordde wel getroffen te zijn door de toon van de brief. Men schreef: U hebt op een adequate wijze wel een probleem op tafel gelegd.'
De Apeldoornse predikant wil zeker niet ontkennen dat de gereformeerde synode begin april ook eerder gedane belijdende uitspraken over de verzoening herhaald heeft. 'Je moet eerlijk de officiële uitspraken lezen. Het vreemde is evenwel dat men met die belijdende uitspraken over de verzoening in het oog en het oor, de uitspraken van een hoogleraar - die aanstaande predikanten opleidt! - binnen dat belijden laat vallen. Dat heeft ons aangegrepen en geschokt. Wat belijd je dan eigenlijk? Kerkenraden zijn vooral getroffen door het gegeven dat ook gereformeerde ambtsdragers deze uitspraken gezien hebben als een verloochening van het lijden en sterven van Christus. Denk aan reacties uit het Confessioneel Gereformeerd Beraad, denk aan de open brief van ds. Van Vliet. Het verdriet over het feit dat een kerk zover van haar oorsprong kan afdwalen, leeft sterk. Aangrijpend is het!
Inmiddels is het overgrote deel van de reacties binnen. Breed is er gereageerd: van confessionele gemeenten, waarbij soms vrouwelijke scriba's ondertekenden, tot gemeenten die zich bij het Gekrookte Riet rekenen.'

Overhandiging
'Alle brieven en verklaringen zullen we nu overzichtelijk rubriceren. We hopen dat het moderamen ons in de gelegenheid stelt de reacties aan hen te overhandigen. Vervolgens zullen we met een korte verklaring komen.'

Tot slot, als u prof. Den Heyer persoonlijk zou spreken, wat wilt u hem dan zeggen?'
Ik zou hem vragenderwijze benaderen, pogend helder te krijgen wat de man ten diepste beweegt. Ik zou niet alleen vragen hoe hij tegenover de belijdenis, maar vooral hoe hij tegenover het Schriftgetuigenis kan volhouden dat het lijden en sterven van Christus bijkans 2000 jaar geleden ons niet aangaat. Uiteindelijk moet je elkaar in de ogen kijken en vragen: Wij zijn beiden onderweg naar de rechterstoel van Christus, hoe verantwoordt u uw standpunt? Heeft u er rust bij dat de Redder ook Rechter wezen zal? En kunt u dit aanstaande theologen voorhouden? '

Apeldoorn                  P. J. Vergunst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen