Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Wel eindverantwoordelijk, maar niet alleen verantwoordelijk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Wel eindverantwoordelijk, maar niet alleen verantwoordelijk

Over de samenwerking tussen een predikant en pastoraal medewerkers

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

U hebt in de Waarheidsvriend al enige artikelen kunnen lezen over de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk en over de functie van kerkelijk/pastoraal werker. Nu staat de vraag centraal hoe het is om als predikant met een of meer pastoraal werkers samen te arbeiden in één gemeente. Wij geven daartoe het woord aan ds. G. van Goch, predikant te Ochten. Bij wijze van interview heeft N. C. van der Voet hem enige vragen over dit onderwerp gesteld. Zijn antwoorden volgen hiernaast.

In mijn eerste gemeente, Besoyen, werkte ik als predikant alleen. Dat kon daar prima, want die gemeente telde toen ongeveer 850 zielen. Dat is mijns inziens ongeveer het maximum om als predikant aan te kunnen. Toen ik in 1995 in Ochten kwam, moest ik aan de slag in een drie maal zo grote gemeente. Hervormd Ochten telt ongeveer 2600 mensen. Het was voor mij dan ook een geruststelling toen ik hoorde dat in Ochten twee pastoraal medewerkers waren: in die tijd waren dat ds. D. C. van Wijnen, emiritus-predikant, en Anton Verstoep, een HBO-opgeleide pastoraal medewerker.
Toen ik eenmaal in Ochten was, werd ik een tikje jaloers op deze twee mannen. Zij kenden de gemeente al door en door en ik moest nog helemaal ingewerkt worden. Dat werd echter een voordeel. Juist omdat zij de gemeente zo goed kenden, was ik snel ingesproken en kon ik voor mijzelf een heerlijke start maken. Ik stond niet onder de druk dat ik als nieuwe predikant me met alles tegelijk moest gaan bemoeien en daardoor geen tijd had voor pastoraat. Het werk was voor mijn komst gewoon doorgegaan en toen ik er was, kon ik direct in teamverband aan de slag. Ik werd wel eindverantwoordelijk, maar niet als enige verantwoordelijk voor het vele kerkenwerk. Veel is het, echt! Ik vond Ochten een hectische gemeente. Na mijn kennismakingsperiode kreeg ik tijd om in de gemeente naar de diepte af te streken, bijvoorbeeld in het crisispastoraat en in de contacten met jongeren. Als ik me vooral daarop richt, weet ik toch dat andere gemeenteleden geen aandacht te kort komen.

               * * *

Wij hebben in het werk de taken goed verdeeld en hele duidelijke afspraken gemaakt. Dat moet en daaraan moeten we ons ook houden. Anders kunnen we niet als team functioneren. Ik ben verantwoordelijk voor het gemeentepastoraat voor mensen tot 75 jaar. De beide pastoraal medewerkers (nu zijn dat ds. H. Jongerden en tot 1 augustus 2000 dhr. Johan Selier en daarna dhr. Eric Brinkman) hebben een deel van de gemeente onder hun hoede voor de ouderenzorg. Ds. Jongerden komt bij de 75-plussers in Oud Ochten en Johan Selier in Ochten Noord. Ze hebben de gehele pastorale zorg voor de ouderen. Ze leiden ook de begrafenissen. Ik kom - dat is de afspraak - na een overlijden twee keer bij de nabestaanden en verder is de nazorg ook voor de pastoraal medewerkers. Als er een jubileum is, gaan mijn vrouw en ik altijd op de dag zelf op bezoek, bij alle gemeenteleden. Wij houden elkaar hieraan en gemeenteleden moeten dit ook respecteren. Als iemand uit de kaartenbak van een pastoraal medewerker mij vraagt op bezoek te komen, doe ik dat dus niet. Ik doe dat alleen als Jongerden of Selier daarom zelf vragen. Kijk, wij moeten geen werk dubbel doen en wij moeten elkaar niet in het vaarwater zitten. Ik geef toe, een gemeente accepteert dit niet vanzelf. Sommige mensen denken dat er toch niets gaat boven het bezoek van de eigen predikant. We moeten ons beleid daarom helder communiceren naar de gemeente toe en dan loopt het wel goed. De kerkenraad staat hier trouwens ook achter. Dat is ook belangrijk. 

              * * *

Het takenpakket van pastoraal werker Selier is nog veel groter. Hij is actief in het bezoeken van randkerkelijken en zoekt contacten met niet-kerkelijken. Hij geeft cursussen voor mensen aan de rand van de gemeente (I.Z.B-cursus, Alpha-cursus). Hij is daarbij niet alleen uitvoerder maar probeert ook middenkader in de gemeente te vormen door middel van toerusting van gemeenteleden. Hij ondersteunt bijvoorbeeld de evangelisatiecommissie, maar gemeenteleden zijn onder leiding van een ouderling zelf verantwoordelijk voor het evangelisatiewerk. Straks gaan we met pastorale teams werken en de pastoraal werker wordt betrokken bij de toerusting van de mensen. Hij draagt ook z'n steentje bij aan het kringwerk in Ochten, geeft catechese op de openbare basisschool en gaat voor in bijzondere diensten (dat mag kerkordelijk), zoals op bid- en dankdag met de kinderen. Dat werk wordt gezegend ! Er gebeurt hier iets in Ochten. Gods Geest leidt hier buitenstaanders naar binnen de gemeente! Johan Selier woont trouwens als 'meedenker' ook de kerkenraadsvergaderingen bij.
Ds. Jongerden mag als emerituspredikant uiteraard voorgaan in kerkdiensten. Hij doet dat hier twaalf keer per jaar. De mensen hebben zo een beetje het gevoel dat hij bij de gemeente hoort, ook al woont hij hier niet. Over 'wonen' gesproken, van de andere pastoraal werker vragen wij of hij hier wel in Ochten komt wonen en dat gebeurt ook. Wij vinden het belangrijk dat ook het gezin van hem een plaats heeft in onze gemeente.

               * * *

Éénmaal per maand hebben wij een hele middag overleg. Als predikant draag je verantwoordelijkheden over aan de pastoraal werkers, maar je mag ze vervolgens niet aan hun lot overlaten. Gedurende zo'n middag hebben wij in een goede sfeer werkbespreking. We blikken terug op wat ieder gedaan heeft in de afgelopen maand en blikken vooruit op wat er staat te gebeuren. Er is bij ons geen rangorde. Jongerden en ik zijn niet de dominees tegenover Selier die 'maar' een HB O-opleiding heeft. Dat zou niet goed zijn. Wij leren echt van elkaar als collega's. We scherpen elkaar erin op hoe wij in Ochten het beste de Heere kunnen dienen. Als wij toevallig in de gemeente kritiek gehoord hebben op elkaars functioneren, dan brengen we dat hier ook ter sprake. In de gemeente vallen we elkaar niet af, maar tijdens het werkoverleg kunnen we elkaar aan de tand voelen.
Wij hebben in Ochten overwogen om een tweede predikantsplaats te stichten. Dat is om een aantal redenen niet doorgegaan. We hebben gekozen voor het aanstellen van pastoraal werkers voor vijf dagen (Jongerden twee dagen, Selier en zijn aanstaande opvolger drie dagen). Dat heeft voordelen. Twee predikanten naast elkaar in één gemeente kunnen voortreffelijk werk doen, maar de kans is aanwezig dat er in de gemeente voorkeuren ontstaan. Daarvan hebben wij nu geen last. Bovendien kunnen de twee pastoraal werkers samen meer pastoraat verrichten dan één extra predikant. Die heeft immers uit hoofde van zijn predikant zijn nog veel meer andere dingen die hem in beslag nemen.

              * * *

Heeft het samenwerken met pastoraal medewerkers ook nadelen?
Als ik lang nadenk kan ik er twee noemen. Ook al zijn de pastoraal werkers verantwoordelijk voor het gemeentewerk, ik blijf eindverantwoordelijk. Als de pastoraal werker z'n werkdagen erop heeft zitten en er komt extra werk, dan gaat mijn vrije dag eraan. Ik kan, bij wijze van spreken, nooit de werkdeur achter me dicht trekken. De pastoraal werker kan dat wel. Dat is wel eens minder prettig. Een tweede punt is de duur van de aanstelling. Ook al vragen wij een pastoraal werker minimaal drie jaar te blijven - na de proeftijd - hij kan vertrekken wanneer hij wil. Dat gebeurt soms ook vrij snel. Voor de continuïteit van het gemeentewerk is dat niet goed. Ik besef dat iedere gemeente anders is. Ochten hoeft geen voorbeeld te zijn voor andere gemeentes. Ik kan het aanstellen van een pastoraal werker in een beetje grote gemeente echter zeer aanbevelen. Zorg dan echter wel voor een goede en duidelijke taakverdeling en zinvol werkoverleg. Dat is een belangrijke basis om samen - predikant en pastoraal werker(s) - Gods gemeente te dienen. We bedanken ds. Van Goch voor dit interview!

N. C. van der Voet

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juli 2000

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

Wel eindverantwoordelijk, maar niet alleen verantwoordelijk

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juli 2000

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's