Uit de pers

10 jaar Christelijke Hospices Nederland (CHN)
De stichting Christelijke Hospices Nederland bestaat 10 jaar. Ik kreeg het kwartaalblad (10e jaargang, nummer 1, mei 2000) van genoemde stichting onder ogen en werd getroffen door de inzet voor de terminale patiënt die hier al tien jaar geleverd wordt. De voorzitter, de heer W. van der Ende, schrijft hoe hij en anderen ertoe gekomen zijn deze zorg op te zetten in ons land. 'Geïnspireerd door de Engelse hospices werd CHN opgericht. Een stichting die heel bewust vanuit christelijk perspectief de terminale patiënt wilde helpen en daarmee ook een "antwoord" op de vraag naar euthanasie wilde geven.'
In het kwartaalblad staat een uitgebreid interview met de voorzitter te lezen en daaruit citeren we dit keer om zo nog meer aandacht te vragen voor deze stichting die zoveel nuttig werk verricht voor de medemens in de greep van het naderende sterven. Dhr. Van der Ende is in zijn dagelijks werk directeur van zorgcentrum Sabina in Oud-Beyerland, een huis met 112 bewoners en een hospice-unit voor drie terminale patiënten. 

'Sabina was het eerste zorgcentrum dat een hospice-unit opende. Niet verwonderlijk overigens, want Van der Ende was (en is nog steeds) behalve directeur van zorgcentrum Sabina ook voorzitter van stichting Christelijke Hospices Nederland. Van der Ende: "Bij de oprichting van CHN hadden we eigenlijk helemaal geen hospiceunits voor ogen. We dachten meer aan een landelijk hospice, naar het idee van de hospices in Engeland. Maar al gauw bleek dat de lasten te hoog waren om zoiets draaiende te houden. De overheid wilde geen subsidies aan hospices geven. De argumentatie was dat ze geen nieuwe tak in de gezondheidszorg wilde. Wilde je wat betekenen voor terminale patiënten? Prima! Maar dan moest je die zorg integreren in de bestaande zorg.
Zo ontstond bij ons van lieverlee het idee om overal in het land hospice-units in verzorgingshuizen te openen. De zorg zou er goedkoper kunnen zijn dan in een zelfstandig hospice, en je kon er veel meer terminale patiënten mee bereiken. Immers, als je in Groningen woont, ga je natuurlijk nie tje ernstig zieke man of vrouw, vader of moeder in bijvoorbeeld Oud-Beijerland brengen. Dat is gewoon te ver weg om elke dag, of soms een paar keer op een dag, om het hoekje te kijken! Door in het land een netwerk van hospice-units op te zetten, breng je de terminale zorg zo dicht mogelijk bij de mensen zelf, zodat hospicezorg voor in principe iedereen bereikbaar is."

Euthanasieschandalen
Hoe kwam u tot de oprichting van CHN?
"In 1989 werd ik gevraagd voor de christelijke politieke partijen lezingen te verzorgen vanwege de vele euthanasieschandalen. Dat heb ik in verschillende plaatsen van het land gedaan.
Ik was en ben een verklaard tegenstander van euthanasie. Gods Woord is er duidelijk over dat euthanasie niet mag. Het is doodslag. De Heere bepaalt ons levensbegin en ook ons levenseinde. Daaraan mogen wij niet zitten. Tegelijk voelde ik dat je zo heel gemakkelijk kunt zeggen dat euthanasie niet mag, maar je moet zelf maar eens ernstig ziek zijn, dagelijks zware pijn moeten verdragen en steeds meer aftakelen... Dan ligt dat ineens veel moeilijker!
Ik voelde dat er iets tegenover euthanasie moest staan; iets wat de vraag naar euthanasie zou verminderen of wegnemen.
In die tijd sprak ik met een docente Engels, Loeke Voogt, die in de vakantie als vrijwilligster in een Engels hospice werkte. Zij maakte me enthousiast voor hospicezorg. Ik was en ben nog steeds ervan overtuigd dat deze zorg juist datgene is wat een terminale patiënt nodig heeft en dat het mogelijk moet zijn dat iedere terminale patiënt daadwerkelijk deze zorg kan ontvangen. Dit was de grondgedachte bij de oprichting van CHN en dit is nog steeds het doel waarvoor ik me, als voorzitter van CHN, inzet."

Stijging
Ik denk dat de noodzaak voor de vorm van palliatieve zorg de afgelopen tien jaar alleen maar is toegenomen...
"Dat is zeker waar. In de gezondheidszorg is de afgelopen tien jaar fors bezuinigd. Ziekenhuiszorg wordt vaak alleen gegeven zolang het 'zin heeft', thuiszorg kan slechts geboden worden tot maximaal elf uur per dag, wat vaak veel te weinig is!
Tegelijkertijd is het aantal terminale patiënten de laatste tien jaar toegenomen en die stijging zal zich voorlopig blijven doorzetten. Steeds meer mensen sterven aan een ernstige ziekte, zoals kanker of aids. Bovendien komen er steeds meer ouderen vanwege de toenemende vergrijzing. Onder hen zijn er ook velen die in de laatste fase van hun leven almaar aftakelen en 'terminaal' worden.
Juist omdat ziekenhuizen deze mensen niet meer kunnen verzorgen, en de thuiszorg vanwege het beperkte aantal uren niet voldoende hulp kan geven, is de inzet van vrijwilligers en de aanwezigheid van hospice-units alleen maar extra noodzakelijk geworden."

Wat doet CHN nu?
"Als eerste: nog meer zorginstellingen enthousiast maken voor een hospice-unit, en hen hierbij begeleiden, zowel tijdens de voorbereidende periode tot de opening, alsook daarna door het regelmatig geven van cursussen aan personeel en het te allen tijde met raad en daad bijstaan.
Ten tweede stimuleren we het oprichten van lokale vrijwilligersorganisaties voor terminale thuiszorg. Ons doel is namelijk niet in de eerste plaats het oprichten van een hospice of hospice units, maar dat aan iedere terminale patiënt de voor hem beste zorg gegeven wordt. Dat kan dus ook thuiszorg zijn. Thuiszorg is echter heel zwaar voor de mantelzorg (familieleden en vrienden die de patiënt samen met de professionele zorg opvangen en verzorgen). Vrijwilligers kunnen dan voor de familie een geweldige steun in de rug zijn, niet alleen tijdens de terminale periode van de ziekte, maar ook na het overlijden."

Samenwerken
"Het liefst zien we dat lokale vrijwilligersorganisaties voor terminale thuiszorg samenwerken met de hospice-unit, als deze er is. Zo kun je de kennis bundelen en samen cursussen geven.
CHN ontwikkelt die cursussen zelf, maar ze gebruikt ook lesmateriaal van andere opleidingsinstituten. Verder probeert CHN regelmatig in de media en de politiek aandacht te vragen voor palliatieve zorg, omdat we heel graag ons doel: een fijnmazig netwerk van hospice-units, verwezenlijkt willen zien.
Ten slotte wil CHN ook een steun en vraagbaak zijn voor allen die dichtbij met een terminale patiënt te maken hebben. Hiervoor ontwikkelen we momenteel nieuw foldermateriaal. Ook kunnen de mensen bellen naar onze telefoonlijn, die altijd bemand en bereikbaar is."

Waarom is het juist Chrístelijke Hospices Nederland?
"Omdat we ons werk doen vanuit de opdracht van Christus, dat we onze naaste moeten liefhebben als onszelf. Hij had altijd mededogen met de zwakken en zieken. Velen genas Hij, niet alleen van hun lichamelijke, maar ook van hun geestelijke kwaal.
Wij kunnen ernstig zieken niet genezen, maar ze wel met de beste zorg en alle liefde laten omringen."

Eenzaamheid
Is CHN er alleen voor christelijke patiënten?
"Nee, absoluut niet! Iedereen kan van ons hulp krijgen. Alleen... we werken niet mee aan euthanasie. Gelukkig hebben we verschillende keren meegemaakt dat mensen, die in eerste instantie aan euthanasie dachten en daar zelfs om gevraagd hadden, hierop terugkwamen. Door de goede zorg, zoals een adequate symptoom- en pijnbestrijding en extra persoonlijke aandacht, was hun angst voor pijn en eenzaamheid aanzienlijk afgenomen en daarmee ook de vraag om voortijdig een einde aan het leven te maken."

Wat was voor u het hoogtepunt in de afgelopen tien jaar?
"Toen we in 1990 begonnen, was palliatieve zorg nog volstrekt onbekend. De meesten vonden het zelfs onzin. Nu staat palliatieve zorg volop in de belangstelling. Voor mij is dit wel een hoogtepunt...
De vele inspanningen, van het bestuur en de ontelbare brieven naar politici en zorgverzekeraars, hebben uiteindelijk toch hun doel bereikt."

Subsidie
En wat het dieptepunt...?
"Dat we als organisatie in de palliatieve zorg nog steeds geen subsidie hebben gekregen, domweg omdat we een christelijke stichting zijn. Dat steekt mij nog steeds. Daarnaast de steeds verdergaande verkilling van de maatschappij. Ieder leeft voor zichzelf, meedraaiend in de molen van de 24-uurs economie. Doordat steeds meer vrouwen buitenshuis werken, is er steeds minder tijd voor elkaar om elkaar de nodige zorg en aandacht te geven. Het wordt hierdoor steeds moeilijker om vrijwilligers te krijgen, terwijl er eigenlijk steeds meer vrijwilligers nodig zijn. Daarnaast is euthanasie de afgelopen tien jaar een 'vrijgevochten goed' geworden helaas."

Wat stelt CHN zich ten doel voor de komende tien jaar?
"We willen graag een landelijk hospice openen. Ja, dat is nog steeds ons ideaal. Maar daarvoor is het wel nodig dat onze achterban groter wordt. We zullen daaraan de komende tijd hard gaan werken. Ook willen we nog meer dan nu het geval is een vraagbaak zijn voor mensen die te maken hebben met terminale zorg, maar ook voor mensen die willen nadenken hoe het 'straks' verder moet, als hun partner niet meer leeft. Denk aan vragen zoals: Hoe zit het met een hypotheek? Wat houdt de nabestaandenregeling in en dergelijke."

Voor wie de term onbekend is: palliatief betekent letterlijk volgens Van Dales Groot Woordenboek der Nederlandse Taal 'verzachtend geneesmiddel dat de verschijnselen der ziekte in hevigheid doet afnemen, zonder de ziekte zelf tot genezing te brengen'. Palliatieve zorg bestaat dus uit pijnbestrijding, liefdevolle aandacht voor en toegewijde verpleging van terminale patiënten. Er zijn plannen om te komen tot een eigen hospice. Uiteraard zijn daar veel financiën voor nodig. Het gironummer van de stichting is 3474710. Het adres van het Centraal Bureau: Postbus 1064, 3260 AB Oud-Beijerland, tel. 0186-620579. Er worden ook cursussen verzorgd over de omgang met stervenden. Belangstellenden kunnen zich opgeven bij het Centraal Bureau.

Ten slotte uit de doelstelling van de stichting ten overvloede nog dit citaat: CHN stimuleert en helpt bij het opzetten van hospices, hospice-units in verzorgings- en verpleeghuizen en projecten van lokale vrijwillige terminale thuiszorg. CHN hecht eraan dat deze zorg op christelijke grondslag gegeven wordt. Iedere terminale patiënt kan van deze zorg gebruikmaken, ongeacht de levensbeschouwing.

J. Maasland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen