De verloving van prins Willem Alexander en Máxima

Keuze
Op de avond van de bekendmaking van de verloving was er allerwegen de euforie. Op zich is de bekendmaking van de verloving en het daarop volgende huwelijk van een kroonprins altijd een groot en groots moment in de beleving van het volk.
Nadat het paar zich publiekelijk had voorgesteld kwam overal de waardering los. Maxima heeft het hart van velen gestolen. Haar optreden was er ook naar. Na het brede maatschappelijke debat, dat rondom de eventuele verloving was gevoerd, was zorgvuldigheid in de gekozen bewoordingen van zowel Willem Alexander en Maxima alsook van premier Kok van groot belang. Als zodanig mag de aankondiging voor het volk geslaagd heten.

Willem Alexander heeft steeds aangegeven, dat hij bij de keuze van een levensgezellin de stem van zijn hart zou volgen, wat de gevolgen voor de kroon dan ook zouden wezen. Dat uitgangspunt heeft hij bevestigd in de keuze voor Maxima Zorreguieta. 'Eerst het meisje, dan de troon', kopte het dagblad Trouw afgelopen maandag. Hij koos voor zijn liefde. 'De politiek moest maar uitzoeken of hij dan nog troonopvolger zou mogen blijven'. Ook bij het koninklijk huis is de tijd van 'gedwongen' huwelijken voorbij.

Crisis
Intussen is wel duidelijk geworden, dat we inzake de monarchie langs de rand van de afgrond, door een diepe crisis zijn gegaan. In het maatschappelijk debat over de rol van vader Zorreguieta, als staatssecretaris op het ministerie van landbouw tijdens het gewelddadige militaire regime van Videla in Argentinië, waren de golven hoog gerezen. Daarin was veel emotie. Daarom was het een wijs besluit van premier Kok om een wetenschappelijk rapport te laten opstellen door de hoogleraar Baud, op grond waarvan oud-minister Max van der Stoel gesprekken heeft gevoerd met Zorreguieta. Wanneer dan de uiteindelijke conclusie is, dat vader Zorreguieta niet-gewenst persoon is bij de feestelijkheden van de verloving en bij het huwelijk van zijn dochter, is het zonneklaar, dat het rapport tot een veroordeling is gekomen van het regime Videla en van allen, die daarin verantwoordelijkheid droegen.

Het werd tijdens de aankondiging vrijdag wel duidelijk, dat de heer Videla tot 'het inzicht' moest worden en dan ook is gebracht, dat zijn aanwezigheid emoties zou losmaken, die de toekomstige positie van zijn dochter als lid van het koninklijk huis zouden kunnen aantasten. Zou hij niet tot dat inzicht zijn gekomen en zou hij hebben gepersisteerd om bij het komende huwelijk aanwezig te zijn - wat niemand hem kon verbieden - dan zou premier Kok geen goedkeuringswet voor het huwelijk hebben ingediend en zou er een diepe crisis in de verhouding van het koningshuis tot de politiek zijn gekomen. Als zodanig scheerde de monarchie langs de rand van de afgrond. We kunnen dan ook alleen maar grote waardering uitspreken voor de wijze waarop premier Kok, kwetsbaar als hij was omdat hij enkele maanden verplicht was te zwijgen, de zaak heeft aangepakt en tot een goed einde heeft gebracht. Zijn eigen toelichting vrijdagavond liet aan duidelijkheid niets te wensen over. Door dit alles krijgt het huwelijk nu brede steun en is de monarchie gered.

De heer Zorreguieta heeft in een verklaring, die een dag later volledig werd gepubliceerd, gezegd, dat de voortdurende beschuldigingen, die zowel hem als zijn gezin treffen, en die hij ongegrond acht, hem tot de bereidheid hebben gebracht om niet bij de bruiloft aanwezig te zijn. In de tien punten tellende verklaring doet hij intussen niets anders dan zijn positie ten tijde van het Videla-regime toelichten, verdedigen en vergoelijken, waarbij hij vooral zegt niet te hebben geweten wat er allemaal heeft plaatsgevonden. De 'excessen' zegt hij nu af te wijzen. In zijn verklaring ligt een bevestiging van het feit dat hij wel tot het inzicht is gebracht dat hij beter niet kan komen, maar niet dat hij overtuigd is geworden van de juistheid van de oorzaak en de reden hiervoor.

Afstand
Maxima heeft niet onduidelijk aangegeven 'de Videla-dictatuur, de verdwijningen, de martelingen, de moorden en alle verschrikkelijke feiten uit die tijd' te verwerpen. Daarmee dwong ze respect af. Over de positie van haar vader sprak ze ingehoudener door te zeggen dat zij spijt had, dat hij 'zijn best' had gedaan voor de landbouw 'in een verkeerd regime', waaraan zij direct toevoegde dat hij 'de beste intenties' had en in hem gelooft. Dat familiebanden binden is begrijpelijk. Het zou ongeloofwaardig zijn geweest wanneer zij haar vader als vader had laten 'vallen'. In combinatie met de verklaring van vader Zorreguieta blijft dit een tegenspraak oproepende passage. De maatschappelijke discussie die is gevoerd, was nodig om helderheid te krijgen inzake de houding van Maxima tegenover het Videla-regime. Dankbaarheid omtrent de uitkomst mag overheersen. Nuchterheid is nodig om de zaak, waarom het ging en gaat naar de toekomst toe op de juiste waarde te schatten.

Godsdienst
Tijdens de persconferentie waren het de persvertegenwoordigers van de EO (Thijs van den Brink) en het Reformatorisch Dagblad (Bea Versteeg), die de kwestie van de godsdienst hebben opgevoerd. Anderen deden dat niet. Is dat element voor de media van minder belang? Op de vragen was kennelijk gerekend. Want desgevraagd verklaarde Willem Alexander direct en onomwonden, dat het Oranjehuis hervormd blijft en dat kinderen hervormd zullen worden gedoopt. Uitspraken om dankbaar voor te zijn.
De monarchie te onzent is geen principe op zich. De monarchie is in dit land verbonden met het Oranjehuis, dat zo'n wezenlijke rol speelde in de wording van de natie rondom de worsteling om de kerk der Reformatie: de protestantse of hervormde kerk. De enige legitimatie van de monarchie te onzent ligt in de protestantse oorsprong van onze natie.

Direct na de bekendmaking van deze kerkelijke keuze sprak bisschop Simonis van een 'resolute' uitspraak. Dat leek een diplomatieke vorm van spijtbetuiging. Later verklaarde hij echter, dat het Oranjehuis protestant is en dat daaruit de consequenties zullen worden getrokken. Daarin was hij duidelijker dan dr. B. Plaisier, de secretaris van de SOW-kerken, die in commentaren aangaf vooral oecumenisch te willen zijn. In ieder geval sprak hij als hervormde leidinggevende niet vanuit historisch besef inzake de wortels van ons vorstenhuis.
Nu de politieke kwestie min of meer tot helderheid is gebracht, dringt de vraag hoe de huwelijkssluiting zal zijn. Maxima heeft aangegeven tijd nodig te hebben voor een beslissing inzake haar kerkelijke keuze. Dat is begrijpelijk en valt te respecteren. Van kerk verander je niet zomaar. De kerk is geen winkel. Simonis ziet Maxima liever niet protestant worden. Beslissingen die nu vallen, zullen echter nawerken in de toekomstige ontwikkelingen in godsdienstig opzicht bij het Oranjehuis. Daarom hopen we van harte, dat het Oranjehuis, en daarin Willem Alexander en Maxima samen, in de hervormde traditie zullen blijven gaan. Daarbij gaat het niet alleen om formeel lidmaatschap van de (een) kerk maar om overtuiging. Maxima gaat zich verdiepen in de protestantse achtergronden. Hopelijk wordt ze er wezenlijk door (aan)geraakt en geïnspireerd.

Van de gemengde huwelijkssluiting bij het huwelijk van Prins Maurits en Marilène van den Broek hebben we geleerd hoe het niet moet. Het was in feite een roomse dienst, waarin de priester op het ultieme moment (de eucharistie) een stapje voor de dominee stond. De komende huwelijksbevestiging zal duidelijk maken wat de blijvende keus van het Oranjehuis voor het protestants geloof inhoudt. De SoW-kerken hebben in het maatschappelijk debat over de politieke kwestie (helaas) gezwegen en lijken vooralsnog ook nu deze kwestie in het midden te laten. Laat er helderheid zijn met betrekking tot de positiekeuze inzake de kerkelijke huwelijkssluiting, waarvan het gerucht gaat dat die in de Haagse Kloosterkerk zal plaatsvinden

Gebed
Onze gebeden omringen Willem Alexander en Maxima op de weg die voor hen ligt. God geve hun in de vreze des Heeren te gaan en voort te gaan wanneer de roeping tot het koninklijk ambt een feit zal zijn.

v. D. G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen