Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De weduwe blijft komen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De weduwe blijft komen

HET UNIEVOORSTEL IN DE GENERALE SYNODE

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

De hervormde synode komt D.V op 14 juni in vergadering bijeen. Aan de orde zijn dan onder andere enkele door de triosynode vastgestelde ordinanties van de conceptkerkorde voor een verenigde kerk. Op de pagina hiernaast staat een open brief uan het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond (GB), urnarin de synode wordt opgeroepen geen bepalingen vast te stellen die in strijd zijn met het Woord uan God. Dit artikel gaat over een ander agendapunt. De generale synode zal namelijk ook spreken over het unievoorstel dat door de Confessionele Vereniging (CV) en de GB aan kerkenraden en classicale vergaderingen uan de drie Samen op Weg-kerken is toegezonden. Dat roept uragen op. Waarom heeft het moderamen dit nu al op de agenda gezet en waarom wacht ze niet de reacties uan kerkenraden en classicale uergaderingen af?

Te vroeg

De synodeleden hebben bij de agenda niet alleen de tekst van het unievoorstel gekregen, maar ook een rapport en een advies van elk n bladzijden. De conclusies van beide stukken zijn niet positief voor het unievoorstel. Dat ligt helemaal in de lijn van de manier waarop vanaf de presentatie van dit voorstel door het triomoderamen en door anderen is géreageerd. Alles is in het werk gesteld om het unievoorstel in diskrediet te brengen. Van echt luisteren naar en meedenken met de indieners van dit voorstel is geen sprake geweest. De moderamina hadden al besloten tot versnelling van het verenigingsproces. Daarom ontbreekt het aan de bereidheid om nog serieus een ander traject voor dit proces te overwegen. Niet alleen de indieners van het unievoorstel hebben dat ondervonden, ook de synodeleden hebben het gemerkt. Het tijdpad voor de afronding van het SoW-proces is hun meegedeeld zonder dat de synode daarover mocht meebeslissen.

Hier zijn fundamentele vragen te stellen over de wijze waarop het moderamen omgaat met leden van de kerk en met leden van de generale synode in het bijzonder. Het is te hopen dat de synode dit niet accepteert. In zijn toespraak op de jaarvergadering van de GB gaf de preses van de synode toe dat nog maar enkele hervormde classes hebben gevraagd om een vergadering van de synode. Veel classes zijn nog niet klaar met hun beraad over het unievoorstel en moeten nog reageren. De generale synode begaat daarom een grote fout als ze al op 14 juni tot een eindoordeel over het unievoorstel komt. In het unievoorstel wordt aan de synoden gevraagd het gesprek over een unie van SoW-kerken niet alleen voluit een kans te geven maar ook te stimuleren. Het unievoorstel is in een groot deel van de kerk met instemming en dankbaarheid ontvangen. De synode kan het vertrouwen van dit deel van de kerk (her)winnen, als ze op 14 juni uitspreekt dat ze de reacties van het grondvlak de komende maanden met belangstelling tegemoet zal zien en dat ze bereid is naar aanleiding van deze reacties te overwegen of de weg van een unie op dit moment niet te verkiezen is boven het verdergaan op de weg naar een geforceerd verenigingsbesluit in 2003.

De geschiedenis

Het rapport dat door het moderamen bij het unievoorstel is gevoegd, heeft als titel 'Vereniging van de Samen op Weg-kerken. Discussie en besluitvorming over "vereniging of federatie" in het Samen op Weg-proces'. Het rapport vermeldt niet onder wiens verantwoordelijkheid het is opgesteld, maar het voorblad draagt het logo van de Samen op Weg-kerken. Het is blijkbaar in trioverband tot stand gekomen. Inhoudelijk komt het helemaal overeen met wat door de scriba van de SoW-kerken, dr. B. Plaisier, voortdurend wordt gezegd. Bij de aanbieding van het unievoorstel stelde hij al dat het unievoorstel zich richt op dat wat allang is gezegd en besloten. In het nu opgestelde rapport klinkt het als een onafgebroken refrein. In de kerkorde van 1951 staan al bepalingen die zijn gericht op eenwording of hereniging met andere kerken. De oproep van de achttien predikanten die in 1961 de aanzet gaven tot het SoW-proces is gericht op eenwording. Een geschrift van de synode over het Hervormd-Gereformeerd gesprek in 1964 bevat een oproep om uiteindelijk tot hereniging te komen. In 1974 spreken de hervormde en gereformeerde synode samen uit dat het hen gaat om kerkelijke eenheid. Zo gaat het elf pagina's lang door.

Belangrijke beslissingen vallen als de hervormde en gereformeerde synode in 1986 verklaren in staat van hereniging te zijn. Het rapport benadrukt dat het ook dan gaat om hereniging van de kerken. Een groot deel van het rapport gaat over de bezinning op de concept-kerkorde die sinds 1992 plaatsvindt. Het rapport noemt alle momenten waarop de synode heeft gezegd dat nu alleen wordt toegewerkt naar vereniging van de inmiddels drie SoWkerken en dat federatie of unie niet meer aan de orde is. De conclusie van het rapport is dat alle voorstellen voor federatie of unie steeds zijn afgewezen en dat de kerk iedere keer weer voor vereniging heeft gekozen.

Ondeugdelijk rapport

Dit rapport is op een aantal punten ondeugdelijk. Daarom hebben we een uitvoerige reactie geschreven en aan alle synodeleden toegezonden (ook te vinden op internet onder het kopje 'nieuws' op het adres www.gereformeerdebond.nl). Kwalijk is dat het rapport systematisch verzwijgt dat er in gemeenten en classes grote bezwaren zijn tegen de wijze waarop het SoW-proces zich nu voltrekt. Het rap-port verzwijgt dat in 1986 ongeveer veertig procent van de gemeenten tegen het uitroepen van de staat van hereniging was en dat in 1995 eenzelfde percentage zich meer of minder sterk uitsprak tegen fusie of vereniging. Daarmee onthoudt het moderamen de leden van de synode in dit rapport cruciale informatie. Recent is dat ook gebeurd, toen het ging over de dreigende financiële tekorten bij de arbeidsorganisatie. Dat was aanleiding voor een motie van wantrouwen tegen het moderamen. En toen ging het alleen nog maar over geld. Nu dreigen breuken in de kerk en grote geestelijke schade. Dan mogen synodeleden niet zo onvolledig worden geïnformeerd.

Verder suggereert het rapport dat het unievoorstel ongehoorzaam is aan de roeping tot kerkelijke eenheid. Die staat echter niet ter discussie. Dat het SoW-proces nu tot een breuk dreigt te leiden, is het gevolg daarvan dat de voorzichtigheid die er in 1986 was bij de staat van hereniging (hervormde gemeenten zouden onder de hervormde kerkorde kunnen blijven leven) in het begin van de jaren negentig uit het oog is verloren. In 1993 heette het ineens dat de besluitvorming alleen nog over vereniging mocht gaan. Voorstellen die in de richting van federatie gingen, werden buiten de orde geplaatst. Zo is het sindsdien steeds gegaan. De conclusie dat de synode federatie herhaaldelijk heeft afgewezen, is niet juist. De synode heeft nooit een uitgewerkt voorstel op de agenda gehad. Keer op keer is de roep om federatie gehoord en evenzovele malen heeft de synode onder druk van het moderamen en van de commissie Kerkordelijke Aangelegenheden (KOA) geweigerd deze mogelijkheid een kans te geven. Daarmee is onrecht gedaan. Het meest schrijnend was dat toen in 1995 de bezwaren van vele classes terzijde werden geschoven, mede op grond van foute informatie van de Commissie KOA. Synodelid ds. H. Klink maakte toen de vergelijking met de weduwe uit de gelijkenis van de onrechtvaardige rechter (Lukas 18). De rechter wil

haar niet horen. Maar zij zal blijven komen en blijven zoeken naar recht.

Positieve houding

Naast het genoemde rapport ligt op de synodetafel een advies van de Commissie KOA. In dit advies wordt de inhoud van het unievoorstel besproken. Kritische vragen worden gesteld bij de opmerkingen die in dit voorstel zijn gemaakt over vereniging van de kerken en de voorwaarden daarvoor. Over de voorstellen voor de samenwerking op het landelijke niveau zegt het advies dat deze inmiddels grotendeels zijn aanvaard bij de besluitvorming over het rapport Op weg naar evenwicht (commissie-Van Dijk). Hopelijk is dat voor de synode aanleiding om de voorstellen voor het plaatselijke niveau serieus te overwegen zonder dat daar een commissie-Van Dijk voor nodig is. Het advies voorziet bij de voorstellen voor een geünieerde gemeente vooral problemen op het punt van de verhouding tussen plaatselijke gemeente en landelijke kerk, met name door de voorgestelde vereenvoudiging van de ledenregistratie en door het voorstel over de rechtspersoonlijkheid van een geünieerde gemeente. In de reactie die we voor synodeleden hebben geschreven, zijn we op al deze vragen ingegaan. Daaruit blijkt wat in het unievoorstel ook al staat, namelijk dat voor alle knelpunten echt wel oplossingen te bedenken zijn. Het is daarom jammer dat de Commissie KOA conclusies trekt zonder eerst met de indieners van het voorstel in gesprek te zijn gegaan. Bovendien is de eerste vraag aan de synode de vraag naar de grondhouding ten opzichte van het unievoorstel. Wie bij voorbaat tegen een unie is, zal de kwetsbare plekken in het voorstel zoeken en daar kritische vragen bij stellen. Dat is niet zo moeilijk. Vanuit een positieve houding zal er echter meegedacht worden over en meegezocht worden naar een uitwerking waarmee de kerken en de gemeenten gediend zijn.

Voor de synodevergadering van 14 juni zijn niet de technische details van belang, maar gaat het in de eerste plaats om de bereidheid om nu, voor het eerst en voor het te laat is, de mogelijkheid van een federatie serieus te overwegen. Als het voorstel niet uitvoerbaar is, zoals de Commissie KOA suggereert, zal dat uit de verdere bezinning wel blijken. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de weg van een unie een begaanbare weg is en dat deze weg voor de kerken tot zegen zal kunnen zijn.

Bidden voor een unie?

Het zal duidelijk zijn dat we met zorg naar de komende synodevergadering toeleven. Zal de synode weer proberen het grondvlak het zwijgen op te leggen, zelfs al voordat gemeenten en classes goed en wel aan het woord zijn gekomen? Dat zal ze toch niet wagen? Aan de vooravond van de synodevergadering vragen we uw gebed. Daarover gaat immers de gelijkenis van de weduwe die blijft komen bij de rechter. De Heere Jezus vertelt deze gelijkenis om ons te leren 'dat men altijd bidden moet, en niet vertragen' (Lukas 18 : 1). Moeten we dan bidden dat het unievoorstel het zal halen? Laten we dat maar niet doen. De Heere God kan immers ook op heel andere wijze Zijn kerk bewaren. Ons gebed is een gebed om wijsheid en om de leiding van de Heilige Geest voor onze synode en het gebed dat onze goede God Zelf Zijn kerk in ons land zal oprichten uit haar diepe verval, langs welke weg dan ook. Hij zal recht doen (Lukas 18 : 7).

H. VAN GINKEL, GOES

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juni 2002

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's

De weduwe blijft komen

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 juni 2002

De Waarheidsvriend | 16 Pagina's