Afstemmen op tieners en jongeren

Afstemmen op tieners en jongeren lukt alleen als ze echt in beeld zijn. Om jongeren te kunnen herderen, moetje ze kennen. Een kenmerk van de goede herder is: 'Hij kent zijn schapen'. Kennen in de betekenis van in het hart zien; weten wat hen bezig houdt, wat hen bezielt.

Waar ontmoet een predikant jongeren? Waar kan hij rustig naar hen luisteren, met hen in gesprek raken? 'k Vermoed dat hij veel vaker bejaarden ontmoet, of ouderen die ziek zijn, dan dat hij met jongeren spreekt. En waarschijnlijk spelen de zorgen en problemen van de oudere gemeenteleden bij het maken van de preek een grotere rol dan de levensvragen van jongeren. Toch ligt het geheim van goed afstemmen op jongeren in de ontmoeting met hen.

Contact zoeken

Bij een gesprek met een aantal predikanten stelde ik de vraag: 'Waar en hoe ontmoeten jullie tieners en jongeren eigenlijk? ' Enkele reacties:

- 'Echt ontmoeten doe ik ze veel te weinig, en dat merk ik als ik op hen wil afstemmen.' - 'Op catechisatie en in mijn gezin. Hoewel... op catechisatie 'ontmoet'je jongeren vaak niet echt zoals ze zijn. Buiten in het fietsenhok praten ze anders met elkaar.'

- 'Eerlijk gezegd ontmoet ik bijna nooit jongeren in een open en eerlijk gesprek. Ja, dat is misschien wel een groot manco bij mij.'

- 'Dit seizoen heb ik bij catechisatie steeds een kwartier tussen de lessen vrijgehouden, 'k Loop dan even met wat jongeren op, en door de maanden heen .geeft dat aardige contacten, 'k Maak nu regelmatig een afspraak voor een persoonlijk gesprek.'

- 'Je zou gewoon meer tijd vrij moeten maken om jongeren uit te nodigen voor een gesprek. Met een paar jongeren die op kamers zijn gegaan, kun je bijvoorbeeld praten over: hoe gaat dat nu, het alleen zijn, oj het bidden en bijbellezen buiten het ritme van thuis. En die jongen of dat meisje dat zomaar wegblijft bij catechisatie of kerkdienst, kun je vragen: 'Wat is er gebeurd? Heeft het met mij als predikant te maken? Met je vriendenkring ook? Met je ouders misschien? Vertel eens!'

Het blijkt zowel voor de jongeren als de predikant heel waardevol te zijn als er regelmatig echte ontmoetingen plaatsvinden. Gelet op de veelheid van het werk, moet er bewust voor worden gekozen om met een zekere regelmaat ook met jongeren afspraken te hebben.

Kerkdienst voorbereiden

Er is een aantal mooie voorbeelden hoe jongeren regelmatig bij de voorbereiding van een kerkdienst worden betrokken. Ik hoorde onder meer:

- 'Ik probeer op maandag de tekst te kiezen voor de preek van aanstaande zondag. Dat helpt mij sterk bij het vinden van de concre-tisering van de boodschap naar de gemeenteleden. Soms lees ik het bijbelgedeelte op huisbezoek en bij een catechesegroep. De reacties helpen mij bij de vertaalslag naar jongeren en ouderen. Zo komt de preek vaak dichter bij hen en herkennen zij zichzelf er meer in.'

- 'In onze gemeente is er een aantal diensten met preekbesprekingen voor jongeren. Bij de voorbereiding heb ik dan een gesprek met een aantal jongeren. De invloed van deze gesprekken reikt verder dan die speciale dienst.'

- 'Een paar keer per jaar heb ik met een catechesegroep een voor- en nabespreking van een kerkdienst. Bij de voorbespreking zoeken jongeren naar kerngedachten in een bijbelgedeelte, en verwoorden ze wat ze mooi, moeilijk ojvreemd vinden. Zij zoeken ook passende liederen op en dragen gebedspunten aan. Een iveek later kijken we samen terug op de kerkdienst. Het geeft duidelijk een grotere betrokkenheid en het helpt mij dichter bij hen te komen.'

Het is ook heel waardevol als er met een zekere regelmaat bij de voorbereiding van een kerkdienst gebruik wordt gemaakt van thema's die in andere vormen van gemeentewerk aan de orde zijn. Dit kan elkaar heel goed versterken. Zo vertelde een predikant: 'Regelmatig zoek ik verbindingen te leggen met andere activiteiten in de loop van de iveek. Denk aan wat op catechisatie is behandeld of wat via de HGJB-bladen op club aan de orde is!'

'Hij begrijpt ons niet'

Uit de praktijk nog een paar andere adviezen van predikanten:

- 'We moeten oppassen jongeren niet te negatief te benaderen. Dit vergroot de kloof tussen ons en hen: 'Hij begrijpt ons niet. Zie je wel, zo'n dominee is wereldvreemd. Daarom is hij predikant geivorden.' Probeer je in te leven in hun leefwereld, gevoelens en gedachten. En overivin het kwade door het goede. M'n oudere collega tvees mij daar eens op door te zeggen: 'Wijs het goede maar aan in de Schrift, dat heeft een betere uitwerking dan steeds het verkeerde te benadrukken. Juist het positieve kan jongeren raken en jaloers maken.'

- 'k Ga steeds meer preken uit geschiedenissen uit het Oude en Nieuwe Testament. Het blijkt voor kinderen en jongeren heel belangrijk. Eén bepaalde boodschap kiezen uit een tekst en deze laten oplichten kan jongeren heel goed helpen om de boodschap mee te nemen. Een thema kan hierbij nog een extra steun zijn om in de preek te verwerken. We moeten meer schrappen in alles wat we ontdekken bij de voorbereiding. Niet het vele is goed, maar het goede is veel.'

Over het gebed

Een groep predikanten raakte ook in gesprek over het gebed in de kerkdienst. Zij vertelden onder meer:

- 'Een klacht van veel jongeren is dat wij in onze gebeden weer 'preken'. Dat moeten we afleren. Laat ons gebed ook echt een gebed zijn!'

- 'Onze gebeden zijn vaak veel te lang. Waarschijnlijk wordt dit ook veroorzaakt door de geringe voorbereiding. Hier past ons meer eerbied voor God bij het naderen tot Hem namens en met de gemeente.'

- 'Je mag de mond van de gemeente zijn. Maar kunnen ze erin meekomen? Herkennen zij zich in het gebed? Eenvoudig, kort en helder zijn hierbij belangrijke trefwoorden.'

- 'Het gebed is vaak een sluitpost in de voorbereiding met alle gevaren van dien. We leunen te gemakkelijk op onze ervaring.'

- 'Ik probeer steeds ook de jongens en de meisjes op te dragen in het gebed en zo ook hen op het oog te hebben.'

Ik werd getroffen door de openheid en eerlijkheid van deze predikanten. Prachtig om te zien hoe collega's zo elkaar kunnen opscherpen.

Prediking en communicatie

Een aantal jaren geleden hield dr. A. van Brummelen een referaat over 'Prediking en communicatie'. Enkele uitspraken neem ik hier over.

• Komt ons betoog wel over? Kruipen wij wel voldoende in de huid van onze hoorders? Dalen wij wel voldoende af

in hun problemen, zorgen en noden? Wij kunnen de hoorders willen dirigeren, op onze weg dringen, in plaats van ze een eigen weg te laten vinden.

• Hoe grondiger wij deze ontvangers kennen, tot in details toe, hoe meer aansluiting mogelijk is. De welsprekendheid mag van deze elementen weloverwogen gebruik maken. Detailleren betekent interesseren. Het publiek ervaart onmiddellijk dat de spreker geen vreemde is in hun leefwereld, en juist dat bevordert een diep contact. • Wij hebben mensen van vlees en bloed voor ons, zeer bepaald geconditioneerd aan tijd en plaats en sfeer. Hoe meer wij daar indringen, hoe beter wij uit een groot gebied van stof kunnen individualiseren, en dat is nu precies de weg om de gemeente te boeien!

• Kenmerkend voor de preek is niet alleen dat er een afzender is. De preek is ook een geadresseerd bericht. Er zijn mensen aan wie bij het opstellen ervan tevoren is gedacht. Het draagt bij voorbaat al min of meer het stempel van de ontvangers.

Dit alles geldt voor de gemeente als geheel, maar voor jongeren is dit extra belangrijk!

J. GRAVELAND, PUTTEN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen