Opvoedend wandelen met God [2]

Vanaf het prilste begin

De brede opzet van de serie Christelijke Opvoeding (uitg. Groen, Heerenveen; onder red. van dr. J. Stolk) is al merkbaar in het eerste deel 'Rond de geboorte'. Hierin vind je niet alleen informatie over allerlei praktische zaken - van geboorteaangifte tot kraamhulp - maar wordt bijvoorbeeld ook aandacht besteed aan de mogelijke veranderingen in de relatie tussen man en vrouw. Een zwangerschap kan ook angsten en twijfels geven en vraagt om het zoeken naar een nieuw evenwicht binnen het huwelijk. Terecht wordt hier gewezen op het belang van praten met elkaar. Ook dat is een rode draad die door de serie loopt. Wat is het belangrijk in de opvoeding van kinderen dat ouders met elkaar praten, elkaar vertellen wat hen bezighoudt, waar vragen liggen, hoe je daarmee wil zoeken met God en Zijn Woord een weg te gaan. Voor wie dit moeilijk vindt: hier wordt een goede handreiking gedaan.

Het derde deel van de serie - over de peuter- bevat niet alleen veel goede en praktische informatie van psychologische en pedagogische aard, maar is ook een voorbeeld van de meerwaarde die de serie heeft. Het artikel van ds. J. Westland uit Bergambacht, die een belangrijke bijdrage aan dfe serie geleverd heeft, bevat een schat aan pastorale handreikingen en godsdienstpedagogische bezinning. De predikant staat hierbij heel dicht bij de ouders. Hele mooie en bemoedigende dingen worden gezegd over het werk van de Heilige Geest.

Mij trof ook het pleidooi voor de noodzaak van opvoeding. Het moderne levensbesef en de naweeën van de opvoedingsideeën over anti-autoritaire opvoeding uit de jaren zeventig maken een heroriëntatie noodzakelijk. Opvoeden is niet alleen leuk en fijn, maar vraagt van ouders ook hun verantwoordelijkheden te nemen. Opvoeden vraagt ook inzet, offers en dienstbaarheid en een dagelijkse omgang met God. 'We dienen in ons gezagsdragen allereerst God en dan ook onze naaste, in dit geval onze kinderen...' (pag. 79).

Naar school

Maar liefst drie delen schenken aandacht aan het (basis)schoolkind. In deze fase treedt het kind uit de beslotenheid van het gezin, waarbij dit gezin wel een veilige thuisbasis moet blijven. Door de verschillende scribenten wordt uitgegaan van de onlosmakelijke verbondenheid tussen gezin-school-gemeente. Heel veel informatie en talrijke voorbeelden uit de praktijk van alledag maken het geheel goed leesbaar en geven stof tot bezinning en gesprek. Niet alleen schoolse zaken maar ook familieverhoudingen en vrije tijd komen aan de orde. Vrije tijd wordt in een apart hoofdstuk onder de loep genomen, als gave en opgave.

Voor het eerst in de serie wordt uitgebreid (kritisch) ingegaan op de media. Dat de ontwikkelingen heel snel gaan, blijkt wel uit het feit dat internet en het mobieltje nog niet veel aandacht krijgen, terwijl ook basisschoolkinderen heel veel tijd (en geld!) hieraan besteden.

Heel mooi is ook de aandacht voor het zieke kind. Dit plaatst ons in de realiteit van de gebrokenheid van dit bestaan en geeft ondersteuning aan die kant van het ouderschap die nogal eens onderbelicht blijft: van zorg, ziekte, spanning en tegenslag, soms levenslang.

Als het pubert in huis

De puberteit wordt gezien en ervaren als een moeilijke periode. Verrassend is daarom de oproep tot een positieve benadering van de puber. In de opvoeding worden ouders voortdurend met zichzelf geconfronteerd. Tijdens de puberteit -als kinderen ook scherp gaan zienkomen tekorten en zwakheden van vader en moeder ook scherper voor het voetlicht.

Op verhelderende en pastorale wijze wordt hier in de volgende deeltjes veel aandacht aan besteed. Zaken worden niet alleen bij name genoemd, er worden ook concrete handreikingen gedaan.

Een hoofdstuk over de godsdienstige opvoeding onderstreept de taak van de ouders als 'de handen van God' (naar een woord van Kohlbrügge). Geen godsdienstigheid als een stelsel van regels, gewoonten en patronen, maar als een relatie met de levende God.

Dan is het nog niet afgelopen...

Verrassend zijn de twee laatste deeltjes over jongeren van 16-20 jaar en de boven 20-jarigen. De ontwikkelingspsychologische gegevens komen wat op de • achtergrond en de levenswijsheid treedt meer op de voorgrond. Zoveel is er niet geschreven over jongeren op de drempel van de volwassenheid. Mij trof de eerlijkheid. Dingen worden niet mooier voorgesteld dan ze zijn. Uitgebreid wordt aandacht besteed aan de moeite van het loslaten, de pijn van andere keuzes die de kinderen maken. Ouders ervaren de moeite van het feit dat kinderen in een andere wereld leven. De handreikingen die hier gedaan worden, zijn van waarde voor ieder die serieus met jong-volwassenen wil omgaan, praktisch en pastoraal. Ouders die moeite hebben met het gesprek met hun grote kinderen, kunnen hierdoor moed en ondersteuning ontvangen. Het laatste deel 'Loslaten en vasthouden' eindigt waar het eerste deel begon: bij de ouders. Tere en moeilijke zaken in de relatie tussen ouders en volwassen kinderen komen aan de orde. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat spanningen op dit gebied heel wat levensen huwelijksvreugde tenietdoen.

Neem, lees, geef

Een serie over christelijke opvoeding is afgerond. Ruim 1500 pagina's staan de ouders, ambtsdragers en andere opvoeders ter beschikking. Christelijk opvoeding in het spanningsveld van 'in de wereld, maar niet van de wereld' zijn, is geen eenvoudige zaak.

Het is staan in de worsteling van de realiteit van elke dag en de gebrokenheid van dit bestaan.

Het is ook staan op het vaste fundament van God en Zijn Woord en beloften en leven vanuit de (verborgen) omgang met de HEERE. En dat geeft een zekere rust, vreugde en ontspanning. Wie een soort kookboek, instructieboek of pedagogisch draaiboek verwacht, vindt niets van zijn gading. Maar wie een gids zoekt kan hier terecht.

De serie wil vooral ook praktisch zijn. Daarom tot slot twee praktische tips: - Wijs als ambtsdragers of leidinggevende ouders op het bestaan van de serie; - Geef elkaar (een deel van) de serie cadeau op een geboortedag, trouwdag, moeder- of vaderdag. G. DEKKER-VAN DER KUIL, HARDERWIJK

G. DEKKER-VAN DER KUIL, HARDERWIJK

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen