Aankondigingen Boekbespreking

Govert Buijs e.a. Wat je zegt, ben je zelf. Identiteit en christelijke organisaties. Uiig. De Vuurbaak, Barneveld en Boekencentrum, Zoetermeer; 176 blz.; € 10, 90.

Een gezamenlijke bundel van het Gereformeerd Sociaal-Economisch Verband en het Christelijk Studiecentrum ICS, waarin veertien auteurs nadenken over de vraag hoe de christelijke identiteit in maatschappelijke organisaties vorm kankrijgen. Een waardevolle uitgave, waaruit we citeren dat christelijke organisaties er goed aan doen zich te oriënteren op de bronnen waaruit ze ontstaan zijn.

Dr. ir. Henk J. de Vries Ondernemen met God. Christelijke visie op arbeid en ondernemen. Uitg. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam; 113 blz.; € 14, 90.

De auteur zoekt naar een christelijke visie op ondernemen door eerst na te gaan wat de Bijbel over arbeid zegt. Een uitgave die zich van andere boeken over arbeid onderscheidt, omdat de ondernemer centraal staat en de plaats van de mens binnen de onderneming alle aandacht krijgt. Zo komt de motivatie van mensen en het aantrekken van goed personeel aan de orde. Dit boek staat ook op naam van ir. Hans van Roon, die vijfjaar geleden overleed, maar zijn inzichten over het thema al wel had verwoord.

Anne de Vries Groot vertelboek voor de Bijbelse geschiedenis. Oude Testament en Nieuwe Testament. Uitg. Callenbach, Kampen; 29e druk; 332 resp. 312 blz.; € 13, 50 p. deel.

Hét feit dat de 29e druk verscheen van de bijbelse geschiedenissen van Anne de Vries - 65 jaar na de eerste druk - tekent wel dat de auteur een meester in het vertellen was. Anne de Vries, ook bekend van de kinderbijbel, beoogde een brug naar het zelf lezen van de Bijbel te slaan. Beide uitgaven bevatten honderd verhalen en zijn voorzien van gedetailleerde tekeningen van Cornelis Jetses.

PJV

P. de Vries Vreugde in God. Over de leer van de Drieeenheid. \ Uitg. Groen, Heerenveen; 360 blz.; € 24, 95. \

De Elspeetse predikant P. de Vries beschikt over eejjMötBsfign en e^»4jgwonderens\\ ca tics legde hij kort gifeden een g^tegg^ studie op tafel onder de mooie titel Vreugde in God. Het boek beweegt zich geheel in de lijn van eerder werk van de schrijver, en kenmerkt zich door een accent op kennis van de leer enerzijds, en op persoonlijke doorleving daarvan anderzijds. Beide worden heel nauw aan elkaar verbonden: verstandelijke kennis van bijv. de drie-eenheidsleer is onmisbaar om de ware vreugde in God te beleven. Men vraagt zich zelfs even af hoe het dan zit met mensen die een verstandelijke beperking hebben: kunnen zij soms geen ware vreugde in God beleven? Maar vermoedelijk zal de auteur in hen de uitzondering zien die de regel bevestigt. In elk geval geeft het doorgaande accent op de beleving van het geloof een warme gloed aan dit boek. Ook waar het de puntjes op de i van de leer zet, gaat het er daardoor nooit dor en theoretisch aan toe.

Intussen kostte het mij enige moeite het precieze genre van dit boek op het spoor te komen. De ondertitel geeft aan dat het een studie is over de leer van de drie-eenheid. Dat zou zeer welkom zijn, want daarvan hebben we er niet zoveel. De drie-eenheidsleer is voor velen een post pro memorie geworden, een nauwelijks nog levend geloofsgoed. Nu, de auteur doet er wel het nodige aan om dat te veranderen. Toch is feitelijk slechts een gering deel van zijn boek (p. 20-34) aan de drie-eenheidsleer gewijd, en laat hij allerlei belangrijke vragen die hier spelen, onbesproken (bijv. wat we precies onder het begrip 'persoon' hebben te verstaan). In plaats daarvan gaat het merendeel van zijn boek over allerhande andere thema's: de openbaring, schepping versus evolutie, christendom versus islam, de eigenschappen van God, Zijn voorzienigheid, de persoon van Christus, de verschillende theorieën over de verzoening, de heiliging, de gaven van de Geest, ambt en

sacrament, de positie van de vrouw, de taak van de overheid etc. etc. Op de achterflap wordt het boek daarom niet geheel zonder aanleiding zelfs een 'korte dogmatiek' genoemd. Maar daarvoor missen we toch echt weer te veel onderwerpen die in een dogmatiek, hoe kort ook, een plaats moeten hebben: de opstanding van Christus, de leer van de laatste dingen (weliswaar heel beknopt aan de orde in hoofdstuk 9, maar zonder de opstanding der doden, het Koninkrijk Gods, het eeuwige leven etc.), de zending, de betekenis van het Oude Testament, en de bijzondere positie van Israël in Gods heilsraad. Vooral het feit dat we over dat laatste thema geen woord lezen, is m.i. betreurenswaardig.

De auteur erkent dat hij de stof van de dogmatiek op een andere wijze gerangschikt heeft dan gebruikelijk. Hij gaat namelijk uit van de drie personen van God, waarbij hij eerst persoon en werk van de Zoon, dan dat van de Vader en ten slotte dat van de Geest aan de orde stelt (vgl. 2 Kor. 13 : 13). Hij meent echter dat deze opzet geen grote gevolgen heeft voor de inhoud (p. 345). Ik waag het dat te betwijfelen. De noties van verbond en geschiedenis komen nu in elk geval te weinig tot hun recht. De auteur tekent eerder drie min of meer losstaande verticale lijnen dan de éne voortgaande beweging van Gods heilshandelen in Israël en Christus, de Geest en de kerk. Er is op zichzelf niets tegen een behandeling van de dogmatiek opgezet vanuit de leer van de drie-eenheid, integendeel. Maar wie eerst over de Zoon spreekt en dan pas over de Vader, loopt wel het risico de heilshistorische verbanden uit het oog te verliezen. Daaraan is de auteur helaas niet geheel ontkomen. De opzet en indeling van deze geloofsleer had daarom mijns inziens meer voorafgaande doordenking gevergd. Jammer is ook dat de bronnenvermelding hier en daar

echt te wensen overlaat. Een en ander neemt niet weg dat we hier zonder meer met een leerzaam boek te maken hebben. De Vries weet ingewikkelde zaken eenvoudig te presenteren (men hoeft echt geen theoloog te zijn om hem te kunnen volgen), trekt heldere lijnen door de Bijbel en de kerkgeschiedenis, en verzuimt nooit zijn eigen visie weloverwogen onder woorden te brengen. Daarbij laat hij zich vooral leiden door Augustinus, Calvijn en de puriteinen - waarmee hij natuurlijk op een prima spoor zit. Zijn opvatting over de 'toeleidende weg' (282) bijv. lijkt me genuanceerd en juist, evenals die over de verzegeling met de Geest (243). Geheel overtuigd ben ik ook door zijn mijns inziens scherpzinnige waarneming dat het verschil tussen de oosterse en westerse kerk dat indertijd de zijn (212). Zo komen we meer mooie en verrassende dingen tegen; ik denk (om nog één ding aan te stippen) bijv. aan zijn spreken over de 'zaken' van de Geest als onderscheiden van de vrucht en de gaven, waarmee De Vries zo nauw mogelijk bij het spraakgebruik van de nieuwtestamentische brieven probeert aan te sluiten (h. 23).

Op andere punten kan men daarentegen met de auteur van mening verschillen. Zo vind ik dat hij te hard oordeelt over de theologie van prof. Van Ruler (302V.). Daarnaast brengt de beknoptheid waarmee vele onderwerpen besproken worden, de nodige beperkingen met zich mee. Ingewikkelde knopen worden namelijk nogal eens erg snel doorgehakt. De auteur gaat er bijvoorbeeld te snel van uit dat de bijzondere gaven van de Geest na de afsluiting van de canon niet of nauwelijks meer voorkomen (317W.). Wijst hij anders telkens nadrukkelijk op de noodzaak van bijbelse onderbouwing, hier lijkt hij toch de traditie het laatste woord te geven... Zo zijn er meer passages waarover men nog wel eens met de auteur zou willen doorspreken. Het doet daarbij pijn te beseffen dat dat naar het zich laat aanzien, binnenkort niet meer mogelijk zal zijn als leden van één en hetzelfde kerkverband. Dat laatste Iaat echter geheel onverlet dat we dr. De Vries voor dit heldere boek zeer erkentelijk zijn.

G. VAN DEN BRINK

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen